بزرگنمايي:

پیام خراسان - دکتر الهه گوهرشادی، استاد برجسته گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد است که توانست با تلاش‌های بسیار در عرصه علم و پژوهش در فهرست سرآمدان علمی ایران در سال 97 قرار گیرد و بار دیگر نظیر بسیاری از بانوان ایرانی پرچم زنان را در عرصه علم و دانش سرافراز کند.
الهه گوهرشادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، اظهار می‌کند: شاید باید از همین ابتدا بگویم که تمام موفقیت‌‍‌های زندگیم را مدیون پدر و مادرم هستم؛ معلم اصلی من در زندگی همواره پدرم بود؛ او حقوق خوانده بود و همیشه مرا در راه کسب علم و دانش تشویق می‌کرد و خواستار تحصیل من در بهترین مدارس مشهد بود. در کنار آن حس مثبتی که از حضور مادرم می‌گرفتم در من بسیار اثرگذار بود چراکه به یاد دارم هرگاه که از مدرسه به خانه می‌آمدم اون با غذای گرم در خانه منتظرم بود. مادرم همه‌ زندگی من است.
عشق به شیمی را مدیون تدریس دلنشین معلمانم هستم
وی درباره علاقه خود به رشته شیمی، ادامه می‌دهد: علت انتخاب رشته شیمی، عشقی بود که از کودکی در من ایجاد شد و آن هم مدیون رفتار و نحوه تدریس دلنشین معلمان شیمی دوران دبیرستانم هستم که موجب ایجاد انگیزه‌ای در من برای ورود و ادامه تحصیل در این رشته گردید. 
استاد گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه من دوران کارشناسی شیمی خود را در دانشگاه فردوسی مشهد گذراندم و سپس مدارک ارشد و دکتری را در دانشگاه شیراز اخذ کردم، تصریح می‌کند: از همان ابتدا که به عنوان دانشجوی رشته شیمی وارد دانشگاه فردوسی شدم تصمیم گرفتم در این رشته استاد شوم. بالاترین معدل گروه شیمی در دوران کارشناسی و در دوره ارشد نیز بالاترین معدل در دانشکده علوم دانشگاه شیراز را کسب کردم. قصد داشتم برای ادامه تحصیل به خارج کشور بروم اما شرایط سختی برایم پیش آمدم که نتوانستم که باعث ناراحتی من شد اما در آن موقع با خود آیه « وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابی‏ لَشَدیدٌ» که به موضوع «شکر نعمت نعمتت افزون کند، ولی کفر نعمت از کفت بیرون کند» اشاره دارد، را تکرار کردم و دیگر حسرت آن را نخوردم و گفتم شاید خارج برایم یک پرتگاه بود و سرانجام موفق شدم با تلاش‌های شبانه روزی سه ساله دکتری خود را از دانشگاه شیراز اخذ کنم. 
گوهرشادی اضافه می‌کند: پس از اخذ مدرک دکتری به تدریس در دانشگاه الزهرا تهران پرداختم، در آن‌جا شرایط برای تحقیق و پژوهش دشوار بود اما با این وجود با کمک اساتیدم که در دانشگاه تهران در بخش شیمی بودند توانستم کارهای تحقیقاتی در این رشته انجام دهم.
وی با اشاره به اینکه سال 75 برای تدریس وارد دانشگاه فردوسی مشهد شدم، می گوید: 22 سال عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد بودم، اما متاسفانه به دلیل شرایط سختی که در آن زمان وجود داشت، 10 سال آزمایشگاهی در اختیار نداشتم و می توانم بگویم من با انجام تحقیقاتی نظری استاد شدم؛ ‌نمی‌خواهم بگویم بخاطر زن بودنم اینقدر شرایط دشوار بود اما در آن زمان تنها دو نفر استاد زن بودیم. اکنون 11 سال است که من کار تجربی انجام می‌دهم.
افزایش مشارکت تحصیلی زنان در مقاطع تحصیلات تکمیلی
استاد گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص نقش زنان در عرصه‌های علمی کشور، عنوان می کند: من مشارکت زنان ایرانی را در عرصه‌های علمی کشور بسیار خوب می‌بینم؛ دراغلب کلاس‌هایم دانشجویان دختر نسبت به پسر درس‌خوان‌تر هستند، زیرا عمده تمرکز آقایان بر روی معیشت و تشکیل زندگی است. قبلا تعداد دانشجویان زن در کلاس‌های تحصیلات تکمیلی بسیار کم بود، اما امروز شاهد حضور خانم‌های بسیاری در این کلاس‌ها هستیم که نشان‌دهنده اهمیت مقاطع تحصیلات تکمیلی برای آنان است.
گوهرشادی با اشاره به اینکه حضور زنان در عرصه‌های علمی بسیار مهم است، می گوید: زنان ایرانی توانمندی‌های بسیاری دارند و لایق بسیاری از پست‌های مدیریتی هستند و اما اگر حضور آنان در این عرصه‌ها را کمتر می‌بینیم به این خاطر است که آنان خود رغبت چندانی به پذیرش پست‌های مدیریتی ندارند و خود خانم‌ها هستند که بسیاری از مسئولیت‌ها را نمی‌پذیرند و از طرفی باور اصلی جامعه ما نیز مردسالاری است.
نام زنان در هیچ اختلاسی نیامده است
وی می افزاید: زنان اگر وارد مسئولیت‌های مدیریتی شوند بسیار عملکرد خوبی خواهند داشت چراکه شاهد هستیم در هیچ اختلاسی در کشور نامی از یک زن نیامده است؛ درواقع مسئولیت‌های خانه‌داری زنان مانع پذیرش بسیاری از مسئولیت‌های رسمی برای آنان می‌شود. برای مثال تاکنون من به پیشنهاد ریاست و معاونت دانشکده شده است اما به همین دلیل نپذیرفتم.
استاد گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان می کند: اکنون تعداد بانوان هیات علمی نسبت به آقایان کمتر است‌؛ نمی‌خواهم بگویم به‌خاطر نگاه جنسیتی است، خیر؛ بلکه باید گفت تفاوتی در جذب هیات علمی زن و مرد در دانشگاه‌ها وجود ندارد و تنها براساس سوابق و امتیازات علمی آنان گزینش می‌شوند. 
گوهرشادی با تاکید براهمیت افزایش تعداد اساتید زن در دانشگاه‌ها، ادامه می دهد: اخیرا مشکلات اقتصادی و خانوادگی در میان دانشجویان به خصوص دختر افزایش یافته است و حضور اساتید زن در دانشگاه‌ها می تواند در رفع مشکلات دانشجویان دختر موثر باشد زیرا راحت‌تر با اساتید زن راجع به دغدغه‌هایشان دردِدل می‌کنند و بهتر می‌توان به آن‌ها کمک کرد.
امروز جامعه نقش چشمگیر زنان در عرصه تحقیقات را باور دارد
وی با تاکید براینکه امروز باورها به این نتیجه رسیده که زنان می‌توانند نقش چشمگیری در عرصه تحقیقات ایفا کنند، می افزاید: کار تحقیقاتی برای یک زن در ایران سخت است، زیرا زنان ایرانی برای وظایف مادری، همسری و خانه‌داری خود ارزش بسیاری قائل هستند، لذا پس از کار در دانشگاه باید به امور خانه برسند. 
من از خودم می‌زنم ولی از مسئولیت‌های علمی و خانه‌داریم نه...
این استاد برجسته شیمی با اشاره به وظایف خود به عنوان یک استاد دانشگاه و یک زن، اظهار می کند: همسرم عضو هیات علمی دانشگاه است. من شب‌ها برای فردای او غذا می‌پزم و وقتی برای نماز صبح بلند می‌شوم، صبحانه را برای او آماده می کنم و بعد به دانشگاه می روم؛ تا حدود پنج بعدازظهر در دانشگاه هستم و بعد به دیدن مادرم می‌روم تا به وضعیت سلامت، داروها و فشارخون وی رسیدگی ‌کنم.
گوهرشادی اضافه می کند: در این ایام که در آستانه فصل بهار قرار داریم، باید بگویم با وجود تمام مشغله‌هایم خانه تکونی اتاق‌هایم را کرده‌ام؛ همسرم جمعه‌ها به کوه می‌رود، ولی من برای رسیدگی به امورخانه همراهش نمی‌روم. درواقع باید بگویم من از خودم می‌گذرم، ولی از مسئولیت‌هایم علمی‌ام در دانشگاه و وظایف همسرداری و خانه‌داری‌ام نمی‌گذرم. 
گسترش "عاطفه و محبت" مهمترین وظیفه زنان در عصر امروز
وی، مهمترین وظیفه زنان در عصر امروز را گسترش عاطفه و محبت دانست و خاطرنشان می کند: امروز گمشده جامعه ما محبت و عطوفت است و بیشتر از هرچیزی نیاز به آن احساس می‌شود و زن منشا محبت و عاطفه ‌است.
استاد گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به مهم‎ترین محدودیت‌های زنان در جامعه امروز، یادآور می شود: در ساختارهای اصلی کشور تفاوت و محدودیت چندانی برای زنان وجود ندارد، لذا عمده محدودیت‌های زنان به خانواده‌ها و توقعات آن‌ها باز می گردد.
گوهرشادی در خصوص طرح‌های پژوهشی خود، عنوان می کند: من و دانشجویانم در آزمایشگاه نانو دانشکده علوم دانشگاه اسفنجی را طراحی کردیم که می‌تواند به‌خوبی حلال‌های آبی نظیر روغن و نفت را از آب‌ها جذب کند و این اسفنج تا 30 بار قابل استفاده است. همچنین با استفاده از ضایعات دستمال کاغذی گلریز بر روی تهیه نوعی نانو سلولز کار می‌کنیم. همچنین در زمینه حذف آلاینده‌های زیست محیطی، تولید هیدروژن به کمک نانو کاتالیست‌ها تحقیقات خوبی در مقیاس آزمایشگاهی انجام داده‌ایم. 
وی با اشاره به اینکه خوشبختانه در زمینه نانو تکنولوژی اقدامات بسیار مطلوبی در ایران انجام می شود و رتبه هفتم را در این حوزه در دنیا داراست، بیان می کند: ما ایده‌های زیادی داریم ولی متاسفانه امکانات و تجهیزات کافی نداریم، به خصوص از زمانی که نوسانات ارزی در کشور رخ داد، موجب شده که تحقیقات ما محدود شود. ما برای استفاده از بسیاری از دستگاه‌های آزمایشگاهی شیمی باید در نوبت صبر کنیم.
این استاد برجسته شیمی می افزاید: دستگاه‌هایی که امروز دانشجویان ما در آزمایشگاه با آن کار می کنند به روز نیست و بسیار قدیمی است، اما با وجود این کمبود امکانات، سطح علمی ما از بسیاری از کشورهای منطقه نظیر عراق بالاتر است تنها نقطه ضعف ما در برابر آن‌ها کمبود امکانات و تجهیزات است.
گوهرشادی در انتقاد به افزایش تعداد دانشجو در کشور، می گوید: امروز دانشگاه‌های آزاد، غیرانتفاعی، پیام نور و علمی کاربردی تعداد بسیار زیادی دانشجو‌ پذیرش می‌کنند، اما باید گفت با این تعداد دانشجو که جذب می‌شوند ‌به کجا خواهیم رسید!.
وی با تاکید براینکه این حجم دانشجو تنها همه ارزش جایگاه دانشجو را کاهش می‌دهند، اضافه می کند: وقتی که تعداد دانشجو زیاد شود، امکانات دانشگاه و کیفیت خروجی آن‌ها کاهش می‌یابد، در نتیجه فارغ‌التحصیلان ما مهارتی نخواهند داشت.
استاد گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید می کند: امروز رفتار و اخلاق جوانان ما تغییر کرده‌ است و یاس و ناامیدی در میان آن‌ها دیده می‌شود؛ هربار دیدم یک دانشجو در محوطه دانشگاه سیگار می‌کشد، این رفتار یعنی اخلاقیات آنان تغییر کرده است.
جامعه ما کمی از علم فاصله گرفته است
گوهرشادی با اشاره به اینکه امروز جامعه کمی از حالت علمی بودن فاصله گرفته است، اظهار می کند: امروز یکی از ملاک‌های میزان سطح علمی و تخصص‌های لازم برای جذب در بازارکار جای خود را به ملاک هایی نامناسبی در جامعه داده است.
وی در خصوص کاهش تمایل به رشته های علوم‌پایه تصریح می کند: تبلیغات زیاد به نفع رشته‌های پزشکی و مهندسی، تمایلات خانواده و عدم آگاهی نسبت علوم پایه در کاهش تمایل به این رشته ها تاثیرگذار است. به یاددارم که یکی از دانشجویانم گفت "می‌خواهم انصراف بدهم و پزشکی بخوانم"؛ نمی‌توان گفت شغلی در این رشته‌ها نیست، زیرا رشته علوم پایه نظیر شیمی کاربرد بسیاری دارد.
استاد گروه شیمی دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان می کند: اکنون نگرش مثبت به علم شیمی و کاربردهای علمی بیشتر شده است؛ می‌توان گفت همه چیز از علم شیمی نشات گرفته می‌گیرد. تعاملات بین‌رشته‎ای می‎تواند نقش بسزایی در رفع این مشکل داشته باشد.
گوهرشادی در پایان یادآور می شود: خواهشمندم در دانشگاه به کسانی که صادقانه کار می کنند توجه بیشتری شود و بسیاری از مشکلات تحقیقاتی و تجهیزاتی آن‌ها را برطرف کنند.
بنفشه مالکی، خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان
انتهای پیام