بزرگنمايي:
پیام خراسان- ایرانیان
از دیرباز نبوغ ویژه‌ای در زمینه بهره‌برداری و استخراج آب از سفره‌های
زیزمینی داشته‌اند و این نبوغ در قنات کهن قصبه به اوج خود رسیده است.
ایرانیان از دیرباز نبوغ ویژه‌ای
در زمینه بهره‌برداری و استخراج آب از سفره‌های زیرزمینی داشتند؛ این نبوغ
در قنات کهن قصبه گناباد به اوج رسیده و این قنات را به یکی از پر رمز و
راز ترین، زیباترین و شگفت‌آورترین سازه‌های ایران بدل ساخته است.
هزارتوی گناباد از زمین‌های قصبه
شهر سابق و کوی شرقی گناباد امروزی در جنوب غربی آغاز می‌شود. این دالان‌ها
از داخل رسوب‌های ریزدانه محلی معروف به «برج علی ضامن» شکل گرفته‌اند؛ آب
قنات پس از جریان یافتن در دالان‌ها از خروجی آن در محله قصبه خارج
می‌شود.
«قنات قصبه گناباد» حماسه‌ای
خاموش در دل کویر بوده که شگفتی‌های آن در زیرزمین از چشم‌ها پنهان مانده
است؛ این قنات مانند قلبی تپنده که جریان بی‌وقفه آب در رگ‌های زمین را
باعث شده و شکوه و حیات را در بیابانی خشک، جلوه بخشیده است.
در «قنات قصبه» با مجموعه‌ای از
دالان‌های تو درتو مواجه هستیم که در یک رشته اصلی به نام قصبه به طول
13135 متر و رشته‌های فرعی به نام «دولاب نو»، «دولاب کهنه»، «رشته فرعی
اول» و «رشته فرعی دوم» قصبه گسترش یافته است.
آنچه که در قصبه گناباد وجود دارد
جلوه‌ای هوشمندانه از ترکیب چاه و قنات است که به صورت افقی و عمودی شکل
گرفته و تا به امروز حفظ شده است. دو نوع چاه دراین قنات حفر شده است که
برخی کم‌عمق و عمودی و برخی دیگر عمیق و پله‌ای هستند.
«قنات قصبه»، نشان‌دهنده اوج
خلاقیت و تکامل فن مهندسی و هم‌چنین اوج تلاش بشر در مواجهه با مشکلات است
که می‌توان از میزان دالان‌ها و میله چاه‌های حفر شده به آن پی برد. عمق
مادرچاه این قنات حدودا 300 متر است که قنات قصبه را از دیگر قنات‌ها
متمایز می‌کند که اقدامی عظیم بوده است.
این قنات به عنوان یکی از عجایب تاریخ تمدن بشری است که قدمت آن به ورود آریایی‌ها به سرزمین ایران باز می‌گردد.
اولین جشن ملی قنات‌های ایرانی به
مناسبت ثبت قنات‌ها در فهرست جهانی در این قنات برگزار شد که ثبت 11 قنات
ایران در لیست یونسکو را گرامی داشتند و جشن گرفتند.
این قنات با چند افسانه همراه است
که به این شرح است، به دلیل ساختار عجیب این قنات مردم معتقدند که ساخت آن
نمی‌تواند کار انسان باشد؛ برخی می‌گویند شاید دیوهایی آمده‌اند و این
قنات را ساخته‌اند.
بر اساس یکی دیگر از افسانه‌های
قدیمی گناباد، دستور احداث قنات قصبه را فرمان بهمن یکی از پادشاهان قدیم
ایران داد، آن هم برای کفاره گناهی بزرگ.
مردم می‌گویند که مردان وادار به
حفر قنات شدند و به دلیل شرایط سخت و نبود هوای کافی تعداد زیادی از آن‌ها
هنگام حفر جان می‌باختند، گفته می‌شود ارواح سرگزدان این مردان در
دالان‌های این قنات زندگی می‌کنند.
«قنات قصبه گاباد» در سال 1379
توسط سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و
هم‌چنین در اجلاس استانبول ترکیه در تیر ماه 1395 در فهرست قنات‌های ایرانی
ثبت شده در یونسکو قرار گرفت.
-
دوشنبه ۵ فروردین ۱۳۹۸ - ۶:۵۷:۴۹ AM
-
۱۹۵ بازديد
-
ایسنا
-
قنات رازها
لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/144167/