بزرگنمايي:
پیام خراسان- ثبت
این اثر طبیعی از خرداد ماه امسال در دستور کار معاونت میراث فرهنگی استان
خراسان رضوی قرار گرفت و این اثر طبیعی در تاریخ 97/10/10 در شورای ثبت
استان و در 97/10/24 در جلسه شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی کشور مطرح و
مورد تایید قرار گرفت. این اثر بر اساس تقسیمات كشوری در خراسان رضوی،
شهرستان بجستان، بخش یونسی، هشت کیلومتری جنوب شهر یونسی واقع شده است.
غار زیبا و کوچک بلور در هشت
کیلومتری جنوب شهر یونسی از توابع شهرستان بجستان واقع در حدود 220
کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع شده و به‌دلیل داشتن چکیده‌ها و چکنده‌های
بسیار زیبا و کریستال که مانند بلور شیشه درخشان و شفاف است، یکی از
زیباترین غارهای استان خراسان رضوی و شرق کشور است.
ارتفاع دهانه غار بلور از سطح
دریا، 985 متر، طول غار، 121 متر و عمق غار، 36 متر است. ورودی غار دارای
دو چاه پنج و 14 متری متوالی است و وجود این چاه‌ها باعث شده تا افراد عادی
نتوانند وارد غار شوند و اغلب زیبایی‌های غار سالم و دست نخورده باقی
مانده است.
اقلیم بجستان از نظر آب وهوایی در
ناحیه گرم و خشك ایران قرار دارد و از ویژگی‌های این منطقه، خشكی نسبتا
بالای هوا، كمبود رطوبت و ریزش نزولات جوی، تبخیر زیاد و عدم پوشش گیاهی
است.
وضعیت زمین‌شناسی این ناحیه با
دیگر زونهای ساختاری ایران مركزی و البرز در دوران پالئوزوئیك، حوضه رسوبی
واحدی را تشكیل می‌داده که همگان در پلاتفرم ایران مركزی جای داشته‌اند.
بخش عمده سنگ‌های كوه‌های این منطقه را مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی پدید
آورده‌اند كه متعلق به دوران سنوزوئیك هستند.
قسمت كوهستانی این مکان مناطق
وسیعی از مركز و جنوب شهرستان را شامل شده و كوه‌هایی با ارتفاع 1100 متر
تا بیش از 2500 متر در این بخش استقرار یافته‌اند. افزایش بارندگی و تعدیل
دما در اقلیم كویری و خشك جنوب خراسان، ارمغان رشته كوه‌های جنوبی شهرستان
است.
ارتفاعات جنوبی به صورت دو رشته
موازی در جنوب شهرستان كشیده شده است و دره‌ای خوش آب و هوا را ایجاد
كرده‌اند كه شهر بجستان در منتهی‌الیه شمالی این دره استقرار یافته است و
هر چه از بجستان به سمت جنوب و در امتداد این دو رشته كوه حركت كنیم، تغییر
و تعدیل دما را به خوبی احساس می‌کنیم.
در جنوب شرقی این منطقه، كوه‌های
آهنگ به‌صورت دو رشته موازی با جهت شمال غرب ـ جنوب شرقی كشیده شده‌اند كه
رشته غربی با كوه‌های گرگ كوه و جزین و رشته شرقی با كوه‌های كلات، كوه زرد
و میرماهی، منطقه بجستان را از فردوس و گناباد جدا نموده است. بلندی این
رشته‌كوه‌ها به طرف شمال كاهش پیدا كرده و در مركز منطقه بجستان به‌صورت
كوه‌های نه چندان مرتفع چون زهیلی با 1107 متراسی، با 1222 متر كمر بزرگ و
با 1429 متر ارتفاع از سطح دریا رخنمون دارند كه اثر چندانی بر اقلیم محیط
ندارند.
ارتفاعات شمالی به صورت پراكنده و
كم‌ارتفاع در نیمه شمالی شهرستان واقع شده‌اند و ارتفاع آن‌ها كمتر از
1500 متر بوده و نقشی در اقلیم منطقه ندارند. امروزه این كوه‌ها تماما به
عنوان معادن سنگ تزیینی ساختمان مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و تولیدات
این معادن در ایران و كشورهای مختلف به فروش می‌رسد.
درباره دشت‌ها و پستی‌ها می‌توان
گفت که در آغاز دوره ژوراسیك در سراسر ایران مركزی، شرایط گسترش دریایی
كم‌ژرفا پدیدار بوده است كه در آن نهشته‌های شیلی و ماسه سنگی و گاهی آه‌كز
میان لایه پدید می‌آمده‌اند. سنگ‌های اغلب نازک لایه به شدت
چین‌خورده‌‌اند و این دوره كه تنها به سبب وجود آثار فسیل و نداشتن
لایه‌های كوارتزیت سفید رنگ از نهشته‌های سازند سردر قابل تفكیك‌اند، به
رنگ سبز، خاكستری تیره تا سیاه هستند و عدسی‌هایی از سنگ آهک با خود همراه
دارند.
شهرستان بجستان از جهت وضع طبیعی و
ساختمان زمین متشكل از یك دشت مهم بجستان - یونسی است كه مهم‌ترین و
وسیع‌ترین دشت است. كاهش ارتفاع كوه‌ها از جنوب شرق به طرف شمال غربی به
دشت‌های پهناور منطقه و در نهایت به كویر نمك منتهی می‌گردد. از شمال به
كال شور و دشت فیض‌آباد، از شرق به شكسته میاندهی، از جنوب به كوه‌های
كبوتر، مهمنی و ریگی و از غرب به نمكزارهای كویر نمک ختم می‌شود.
وسعت كل این دشت 1545 كیلومتر
مربع است و چون نعل اسبی، دشت بجستان و كوه‌های اطراف آن را در برگرفته و
به خاطر وجود این ارتفاعات پراكنده شیب عمومی آن در نقاط مختلف متغیر است.
شیب عمومی از جنوب به شمال و قسمتی از جنوب شرقی به شمال غربی امتداد دارد.
از دیگر دشت‌های منطقه بجستان می‌توان به دشت بجستان با 950 كیلومتر مربع
وسعت، دشت قاسم‌آباد در غرب و دشت‌های مرندیز و سردق در شمال و شمال غربی
اشاره نمود كه تمام آن‌ها به كویر منتهی می‌شوند.
گیاهان منطقه بجستان به سه دسته
تقسیم می‌شوند: گیاهان دارویی شامل زیره کوهی، آویشن، کاکوتی، کلپوره،
پونه، گاوزبان و ...، گیاهان زینتی شامل گل‌های لاله، شقایق، نسترن، نرگس،
گلناز و ... و درخچه‌ها شامل بنه، بادام کوهی، زرشک، زالزالک، گز ، تاغ،
قیچ و... هم‌چنین از گونه‌های جانوری می‌توان به آهو، قوچ و میش وحشی،
هوبره سهره طلایی و كبك نام برد.
مردم منطقه و همینطور كوهنوردان
استان از وجود این غار اطلاع دارند و این غار با توجه به زیبایی و
صعب‌العبور بودن، مورد توجه غارنوردان و كوهنوردان خراسان قرار است.