بزرگنمايي:

پیام خراسان - بازار بیرجند در بخش قدیمی شهر قرار دارد که در طی دوران‌های متمادی بافت سنتی خود را حفظ کرده و گرد زمان بر روی کسب این مردم که برای نان حلال بسیار ارزش قائلند، ننشسته است.
به گزارش ایسنا منطقه خراسان جنوبی، بازار واژه‌ای فارسی است و ریشه آن در زبان پهلوی بهاچار به معنی مکان قیمت‌ها است.
بازارها در دوره اسلامی و ماقبل آن در ایران زمین به عنوان بخش اساسی بافت مرکزی و اصلی شهرها محسوب می‌شدند.
در واقع بازارها علاوه بر کاربرد تجاری و محل تامین مایحتاج روزانه مردم، بابرخورداری از خدمات و امکانات نظیر بارانداز، مسجد، کاروانسرا، آب انبار، سقاخانه و حمام، مرکز ثقل پاسخگویی به نیازهای روزمره زندگی مردم تصمیم سازی‌های مهم سیاسی و اجتماعی بودند.
برای معرفی تاریخچه و حال و هوای بازار قدیمی بیرجند به ابن بازار رفتیم، بنابراین از میان کوچه‌های تنگ و خانه‌هایی که هنوز عطر روزهای گذشته را می‌داد، از میان ساباط‌ها و دیوارهای خشتی و گلی گذشتیم و با بازار بیرجند رسیدیم، بازاری که قسمتی از آن را مغازه‌های با عطر سوغات بیرجندی پر کرده بود و قسمتی از آن محل کسب کاسبان قدیمی پوشاک، لوازم خانگی، فرش فروشان، کفاشان و ... بود.

بازار بیرجند در بخش قدیمی شهر قرار دارد که در طی دوران‌های متمادی بافت سنتی خود را حفظ کرده و گرد زمان بر روی کسب این مردم که برای نان حلال بسیار ارزش قائلند، ننشسته است.
در گذشته 25 بازار یا بازارچه بزرگ و کوچک در بیرجند فعال بوده است. بازارهای جنوب رود شامل؛ بازار ملک یا حاجی ملک، بازار کلاه مال‌ها، بازار لب‌رود، بازار پنبه فروشان، بازار حاجی محمدحسن، بازار محسن‌زاده، بازار آراسته، بازار سرپوشیده، ته بازار، بازار لب ریخته، بازارچه کندی‌ها، بازار آهنگران، بازار حاجی محمد جعفر، بازار قیصریه، بازار کفش‌دوزها و بازار سراچ‌هاست.
بازار رنگرزها، بازار مسگران، بازار دباغان، بازار پاشنه‌سازان، بازار کفش ساده‌دوزان، بازار مستوفی و بازار دم قبرستان نیز از بازارهای شمال رود به شمار می‌آمدند.
کاروانسراهای قدیمی در این بازار دیده می‌شود، که بیشتر آن‌ها، دفاتر کار تجار و انبار کالا و مرکز خرید و فروش بوده است. سابقه این کاروانسراها به بیش از 300 سال پیش می‌رسد.
بازار بیرجند در سال‌های اخیر فعالیت بیشتری پیدا کرده است. شهر بیرجند علاوه بر بازار قدیمی، بازارهای دیگری نیز دارد که از آن جمله میتوان به این بازارها اشاره کرد:
بازار سادسی که ورودی شرقی آن واقع در میدان امام(ره) و ضلع غربی آن متصل به بازار سرپوش است . بازار ملک که از قدیمی‌ترین بازارهای بیرجند است و از سمت شرق متصل به بازار سرپوش و از سمت غرب منتهی به سه راه اسدی است.
بازار سرپوش که واقع در بین دو بازار سادسی و بازار ملک بوده و بازار چهکندی‌ها که واقع در سه راه اسدی این شهر است.

عطر ناب سوغات بیرجندی
نزدیکی شهر بیرجند به مرزهای کشورهای پاکستان، افغانستان و حتی هندوستان آن دوران، باعث تبدیل شدن بازار بیرجند به بازار شاخص منطقه و شرق کشور شده است. در آن دوران بازرگانان هندی به بیرجند می‌آمدند و ادویه هندی را وارد بازار می‌کردند.
در این بازار از گذشته‌های دور محل فروش حاصل دسترنج ماه‌ها تلاش مردم که بر روی دار قالی نقش می‌بست، بود و هنوز هم قسمتی از بازار به فروش این فرش‌ها اختصاص دارد، فرش‌هایی که با اندازه دستان پینه بسته یک مادر و یا عرق زحمت یک پدر ارزشمند هستند.
این بازار از قدیم، محل عرضه خرید و فروش فرآورده‌های محلی مانند زعفران، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، نخود، کتیرا و انقوزه، ترنجبین، توت خشک، برگه هلو و زردآلو بوده است.
عطر ناب زعفران و گیاهان دارویی و سایر محصولات کشاورزی استان در سرتاسر این بازار هنوز هم به مشام می‌رسد، تجربه قدم زدن در این بازار را از دست ندهید.



تهیه و تنظیم: زهرا حمیدی
انتهای پیام