بزرگنمايي:

پیام خراسان - عضو هیات علمی گروه آبخیزداری دانشگاه فردوسی مشهد گفت: افزایش سدسازی‌ها هیچ کمکی به ذخیره و نگهداری آب بیشتر نمی‌کند
دکتر محمود آذری در گفت‌وگو با ایسنا- منطقه خراسان، اظهار کرد: عده‌ای معتقد هستند که باید سد بسازیم تا آب از کشور خارج نشود، اما من فکر می‌کنم واقعا نمی‌توانیم همه آب‌ها را کنترل و تا چند سال آینده هم استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه اگر آب را در بالا دست نگه داریم مسلما استفاده بهتری از آن خواهد شد،گفت: عده‌ای از افراد اصرار دارند سدسازی‌ها افزایش پیدا کند و طی آماری که اعلام شد، از هشت میلیارد و 700 میلیون متر مکعب آب، سه میلیارد متر مکعب توسط سدها ذخیره شده است، اما باید این نکته را در نظر داشت که در روزهای گرم، مقدار تبخیر هم افزایش می‌یابد.
وی بیان کرد: عده‌ای معتقد هستند که همه تالاب‌ها آبگیری شده‌اند. تالابی که با یک‌بار در سال آبگیری شود، تالاب پایداری نیست و اصلا نمی‌تواند اکوسیستم اصلی خود را بازسازی کند و در دوره دیگری خشک می‌شود. ما واقعا باید دنبال راهکاری باشیم که شرایط حوزه‌ها را تغییر داده و از وقوع سیل‌های شدید پیشگیری کنیم.
عضو هیات علمی گروه آبخیزداری دانشگاه فردوسی مشهد افزود: اگر به وضعیت کاربری حوزه‌هایی که با سیل مواجه بوده‌اند، نگاه کنیم متوجه می‌شویم شرایط بسیار بحرانی است. به عنوان مثال، در استان‌های غربی کشور که بخش اعظم آن جنگل‌های بلوط و یا مرتع است، معمولا این امر باعث تضعیف پوشش گیاهی و در هنگام بارندگی تبدیل به روان‌آب می‌شود.
وی افزود: طبق آماری که اعلام شده، یک مرتع می‌تواند 500 متر مکعب آب را در خود حفظ کند، در حالی که این شرایط در جنگل‌های غرب و شمال کشور وجود ندارد و خاک مراتع به شدت آسیب دیده و نمی‌تواند رطوبت را جذب و بخشی از آب را کنترل کند.
آذری در خصوص علت تخریب خاک، تصریح کرد: متاسفانه پوشش‌های گیاهی به دلیل عدم کنترل‌های لازم از بین می‌روند که این امر باعث ایجاد روان‌آب‌ها می‌شود. باید متذکر شد تغییر کاربری در شمال کشور و استان گلستان کاملا مشهود است.
وی با بیان اینکه یکی از موضوعات کلیدی، کاربری اراضی است که متاسفانه کمتر به آن توجه می‌شود، خاطر نشان کرد: خاک‌های استان گلستان به شدت فرسایش‌پذیر هستند و حدود 25 تن در سال فرسایش خاک وجود دارد، چراکه خاک‌های این استان فرسایش‌پذیر است و به محض اینکه تغییر کاربری صورت گیرد، خاک شسته می‌شود.
عضو هیات علمی گروه آبخیزداری دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه در حال حاضر علمی تحت عنوان مدیریت سیلاب و دشت‌ها وجود دارد که در همه جای دنیا استفاده می‌شود، بیان کرد: طی بررسی‌های انجام شده، تعداد وقوع سیلاب رو به افزایش است و خسارات زیادی را به همراه دارد که با فراهم کردن شرایطی مانند عدم رعایت حریم و بستر رودخانه باعث تشدید و تسریع سیل شده‌ایم.
وی اظهار کرد: در ارتفاعات شهر مشهد حوزه‌هایی وجود دارد که تمام رودخانه‌های طرقبه، شاندیز و زشک ویلاسازی شده و هشدارهای سیل هم به کرات داده شده است، اما معمولا رعایت نمی‌شود.
آذری با بیان اینکه باید برای سیل، سیستم هشدار تعریف کنیم تا ورودی اصلی آن با دقت بیشتری پیش‌بینی شود، عنوان کرد: این امر موجب می‌شود که بتوانیم وضعیت پوشش گیاهی، خاک و بسیاری از پارامترهایی که در سیل دخیل است را وارد کنیم و با استفاده از مدل‌ها، به پیش‌بینی صحیح برسیم.
وی گفت: در حال حاضر کشوری مثلآمریکا از بیمه سیلاب استفاده می‌کند و برای هر رودخانه پهنه‌هایی مرتبط دارد و بر اساس آن، تعریف می‌کند که باید در زمان وقوع سیل چه کارایی داشته باشند تا خسارات به حداقل برسد. به موازات این اقدام باید یک سامانه هشدار سیل تعریف شود که به صورت مداوم وضعیت حوزه و پوشش گیاهی را پایش کند. همچنین توسط این سیستم، تغییرات کاربری رصد شود تا متوجه شوند چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است.
عضو هیات علمی گروه آبخیزداری دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه متاسفانه ما از چنین سیستم‌هایی برخوردار نیستیم تا عملکرد بهتری از وضعیت حوزه مناسب، پهنه سیل، ایجاد سازه‌های اصولی و ... داشته باشیم، مطرح کرد: نباید اجازه دهیم که خاک فرسوده شود و اگر مسئولان به دنبال این باشند که آن را کنترل کنند، به آسانی می‌توانند کاربری را حفظ و تمام روان‌آب‌ها را به راحتی نگه دارند.
وی تصریح کرد: جنگل، سهم زیادی در نگه‌داری آب دارد و طی بررسی‌های انجام شده، به این نتیجه رسیده‌ایم که یکی از عوامل تخریب جنگل‌های زاگرس ، عوامل انسانی و بخش دیگر هم تغییر اقلیم و ریزگردها است؛ ریزگردهایی که به وجود می‌آید عمدتا از خوزستان، عراق بوده و نیز به سدسازی برمی‌گردد.
انتهای پیام