بزرگنمايي:

پیام خراسان - عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در سال گذشته درآمد دانشگاه هاروارد از ارائه ایده مساوی با درآمد نفتی ما بوده است و نویسنده کتاب می‌گوید« اگر هاروارد بلرزد تمدن بشری می‌لرزد». لویس در چنین باوری می‌خواهد دانشگاه کار خود را انجام دهد.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، دکتر علیرضا آزاد امروز در نشست نقد و بررسی کتاب «نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد» که در دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، در خصوص اینکه چرا درباره این کتاب گفت‌وگو می‌کنیم، اظهار کرد: در پاسخ به این سوال باید گفت بسیاری از مسائل و مشکلات آموزش عالی همگانی است. دانشگاه‌های کوچک‌تر با الگو قرار دادن دانشگاه‌های بزرگ‌تر، نه تنها موفقیت‌هایی مشابه آن‌ها کسب خواهند کرد، بلکه معضلات مشابه آن‌ها نیز برطرف خواهد شد. کار نویسنده این کتاب الگوی خوبی برای مدیران دانشگاهی است تا بتوانند در عین حضور در سیستم اجرایی، کار خود را به درستی انجام دهند.
وی بیان کرد: تلاش نویسنده برای رعایت توازن میان رویکردهای آرمان‌خواهانه و سنت گرایانه با رویکردهای کارکردگرایانه و تجددخواهانه می‌تواند به توازن سیاست‌گذاری آموزش عالی کمک کند. بسیاری از مشکلات آموزش عالی ایران، فراتر از مسائل مالی و سیاسی است و به ضعف برنامه‌ریزی بلندمدت در دانشگاه برمی‌گردد که نظر هری لویس نویسنده کتاب را در برمی‌گیرد.
وی در خصوص خلاصه پیام کتاب، افزود: هری لویس می‌خواهد بگوید که مدیران و استادان دانشگاه باید نگاه اخلاقی به کار داشته باشند، نظام آموزشی دانشگاه در درجه اول باید فلسفه زندگی را یاد دهد و به ایفای نقش اجتماعی کمک کند. همچنین سعی کند از دانشجویان، انسان‌های بهتری بسازد. پیام نویسنده به مدیران دانشگاه این است که زیبایی‌های تحصیلات تکمیلی چشم دانشجویان را کور نکند و مراقبت ویژه‌ای در دوره آموزش داشته باشند.
عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: کتاب «نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد» یک مقدمه، 9 فصل و در آخر نتیجه‌گیری دارد. در مقدمه نویسنده به طور موجز به مباحثی مانند نمره‌دهی، مسئولیت شخصی، پول و دانشجویان، رقابت، مصرف‌گرایی و رویای امریکایی می‌پردازد. فصل اول با عنوان انتخاب و جهت با این سؤال شروع می‌شود که چگونه برنامه درسی به وضعیتی بی‌هدف دچار شده و نویسنده تجربه خود را در کلاس ریاضیات کاربردی و در مورد دانشجوی پر انرژی به نام بیل گیتس بیان می‌کند.
وی تصریح کرد: در فصل دوم، شایسته سالاری و شهروندی را مطرح می‌کند؛ اینکه نویسنده برنامه درسی و دروس و واحدهایی را که دانشجویان باید بگذرانند ارزیابی می‌کند. فصل سوم با عنوان ارتباط، رقابت و همکاری به بیان تغییر روش تدریس خود پس از 30 سال می‌پردازد. فصل چهارم کتاب که معمای ابدی و راهنمایی نام دارد با این پرسش شروع می‌شود که چه بخوانیم و یا چگونه زندگی کنیم که به رابطه میان دانشجو و استاد می‌پردازد و می‌گوید به چه علت دانشگاه مشاور استخدام می‌کند، بلکه استاد باید به دانشجو کمک کند.
آزاد خاطرنشان کرد: در فصل پنجم شیوه نمره‌دهی و وضیعت آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. فصل ششم با عنوان ارزیابی به مثابه آموزش به نوعی ادامه فصل قبلی است و این مبحث را دارد که نمره‌دهی از این منظر دنبال می‌شود که چرا اساتید نمره می‌دهند. فصل هفتم استقلال و مسئولیت نام دارد که به مباحث اخلاقی و به پایان رشد اخلاقی در دانشگاه می‌پردازد. فصل هشتم که بیشتر برای مدیران کاربرد دارد این است که پول چه نقشی در دانشگاه دارد و در فصل نهم ورزش دانشگاهی و پول مطرح است؛ در واقع آن قدری که دانشجویان آمریکا به ورزش توجه دارند ما توجه نداریم. 
وی بخشی از کتاب «نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد» را چنین بیان کرد: لویس در رابطه با انگیزه‌ تالیف می‌گوید « این کتاب حاصل تلاش من برای درک این موضوع است که در دفتر ریاست کالج هاروارد با چه چیزی دست و پنجه نرم می‌کند، اگر هاروارد کارش را خوب انجام ندهد اساس تمدن بشری ممکن است دچار رکود شود».
عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: مهم‌ترین هدف دانشگاه هاروارد، تعلیم و تربیت و توسعه فلسفه زندگی است که کرامت و شرافت انسانی را وارد و دانشجویان را به گونه‌ای تربیت کند که شرافت انسانی رشد کند. دانشگاه‌ها نقش تربیتی دانشگاه را فراموش کرده‌اند و هدف تربیت علمی بر نقش تربیتی دانشگاه سایه انداخته است. دانشگاه‌ها تصور می‌کنند که باید بیشتر تعلیم داشته باشند.
آزاد با بیان اینکه ما این موضوع را فراموش کرده‌ایم که دلیل تدریس علوم انسانی، فهمیدن و درک انسان بودن است، افزود: استادان سخت‌گیری‌ها را کمتر کردند، سطح نمرات را بالا برده و برای اینکه دانشجویان را راضی نگه دارند سطح کیفی یادگیری را کاهش داده‌اند که این امر بسیار ناراحت‌کننده است.
وی اضافه کرد: فقدان مقدمه مترجم و توضیحات لازم جهت همراستاسازی دغدغه‌های نویسنده با شرایط بومی آموزش عالی در ایران، تلقی نادرست مترجم از معضل «ورزش دانشگاهی»، تغییر بسیار نامناسب عنوان انگلیسی در ترجمه فارسی و عدم درج پاورقی‌های مناسب جهت بسط دیدگاه خوانندگان از جمله نقدها به مترجم است.
عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: نویسنده کتاب بیشتر ناظر به تجربیات خود سخن می‌گوید و نه ناظر به تفکرات خود. کم اطلاعی نویسنده از نظریه‌های دانشگاه، فقدان تفکر فلسفی و کلی‌نگر سبب شده که نویسنده؛ مارشال برمن ریشه مشکلات وتناقضات را در نزاع سنت و مدرن جستجو کند. در این کتاب، سخن از اخلاق و اجتماع و سنت‌ها فراوان گفته شده، اما نویسنده درک وسیع و عمیقی از فلسفه اخلاق و مبانی سنت‌ها و فرهنگ‌پژوهی ندارد و نویسنده به عنوان یک استاد علوم کامپیوتر، درکی ساده انگارانه از انسان‌شناسی و علوم انسانی دارد.
وی اضافه کرد: جنبه سیاسی این کتاب بسیار پر رنگ‌تر از جنبه ایجابی آن است. ایرادات نظام آموزشی فعلی به تفصیل بیان می‌شود، اما از محاسن آن به اجمال گذر می‌کند، ایرادات نظام آموزشی جایگزین را بیان نمی‌کند، نویسنده هیچ راهکار واقع‌بینانه‌ای پیش پای ما نمی‌گذارد و احتمال تاثیر چنین نقدهایی در عمل بسیار کم است.
آزاد به فواید و نقاط قوت کتاب، اشاره کرد و گفت: تصحیح تصویرهای آرمان شهری از دانشگاه‌های بزرگی مانند هاروارد، یادآوری این سوال مهم که «دانشگاه چگونه انسانی می‌خواهد پرورش دهد»، تقویت نگاه رسالت‌گونه و وظیفه شناسانه به جای سیاست‌های منفعت‌طلبانه و تاکید بیشتر بر تربیت، تقویت واقع‌بینی به واسطه پی بردن به وجود مشکلات بزرگ در دانشگاه‌های بزرگ، تسلیم نشدن در برابر جریان حاکم مدرنیته در دانشگاه، بیان دقیق و مستند مسائل و مشکلات دانشگاه، آگاهی بسیار خوب نسبت به پیشینه مسائل و تحولات و تاریخ دانشگاه هاروارد و استادان آن و بازتعریف جایگاه دروس عمومی در برنامه‌های آموزشی دانشگاه از جمله نقاط قوت کتاب «نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد» است.
انتهای پیام