بزرگنمايي:

پیام خراسان - عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: کودک همسری منجر به خشونت جنسی می‌شود.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، حسین اکبری، امروز در دومین نشست از سلسله جلسات شورش خرد، با عنوان «کودک همسری؛ کودکی فراموش شده» که در دانشکده ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد اظهار کرد: کودک همسری یکی از موضوعات مهمی است که طی دو سال اخیر توجهات ویژه‌ای به آن شده و کم کم در حال تبدیل شدن به یک مسئله اجتماعی است و خوشحالیم که تغییراتی در رویکردهای رفتاری مردم دارد ایجاد می‌شود. این دومین جلسه‌ای است که در رابطه با این موضوع در دانشگاه برگزار شده است. خود این موضوع نشان می‌دهد حداقل قشر فرهیخته جامعه به شدت روی این موضوع حساس شده‌اند و امیدواریم که با ایجاد حساسیت‌ها شاهد کاهش میزان کودک همسری در کشور باشیم.
وی عنوان کرد: تحقیقاتی که راجع به موضوع کودک‌همسری از دیدگاه جامعه‌شناسی انجام شده نشان می‌دهد که این موضوع دارای پیامدهای بسیار زیادی است. در حوزه مسائل اجتماعی یکی از فاکتورهایی که برای یک مسئله اجتماعی در نظر می‌گیریم پیامدهای اجتماعی، روانی و جمسی است که آن مسئله می‌تواند ایجاد کند.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی بیان کرد: تحقیقاتی که در حوزه پزشکی انجام شده کاملاً نشان می‌دهد ازدواج‌هایی که در سنین پایین انجام می‌شود و تعدادی از آن‌ها نیز به بارداری ختم می‌شوند خطرات زیادی به لحاظ جسمی برای فرد دارد و انواع اختلالات روانی و اجتماعی را نیز می‌تواند برای وی ایجاد کند.
اکبری تصریح کرد: با توجه به تحقیقات انجام شده تعدادی از پیامدها که بیشتر خود را نشان می‌‎دهند عبارتند از: خشونت جنسی؛ در سنین پایین هر نوع رابطه جنسی حتی با رضایت فرد نوعی خشونت جنسی محسوب می‌شود، محرومیت از تحصیل که یکی از ابتدایی‌ترین حقوق یک فرد است، تداوم طلاق، تداوم فقر، انواع کشمکش‌ها، آسیب‌های جسمانی، تعداد فرزندان زیاد و حتی قتل همسر. مواردی وجود داشتند که چون فرد اختلاف سنی زیادی با همسر خود داشته و نمی‌توانسته به هیچ طریقی از دست او رها شود همسرش را به قتل رسانده است.
وی در خصوص آمار کودک همسری در ایران گفت: بر اساس سرشماری صورت گرفته در سال 1390 در گروه سنی 10 تا 14 سال، حدود 0.8 دختران و در گروه سنی 15 تا 19 سال نیز نزدیک به 15 درصد از دختران ازدواج کرده بودند. سالنامه آماری 1395 نشان می‌دهد در گروه سنی 10 تا 14 سال، 36 هزار و 261 مرد و 36 هزار و 422 زن ازدواج کرده بودند.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: در سال 1395 در گروه سنی 10 تا 14 سال، 598 زن طلاق گرفته بودند؛ این آمار شامل افرادی که طلاق گرفته و دوباره ازدواج کرده بودند نمی‌شود. در گروه سنی 15 تا 19 سال نیز 10 هزار و 614 زن مطلقه شدند. این رقم برای مردها کمتر است، زیرا میزان ازدواج مردها در سنین 15 تا 19 سال، کمتر است.
اکبری با بیان اینکه «یکی دیگر از موضوعات، فرزندآوری افراد است» خاطرنشان کرد: بر اساس آمار سال 1395، 5680 زن بین سنین 10 تا 14 سال صاحب فرزند شدند. در گروه سنی 15 تا 19 سال نیز 173 هزار و 119 زن فرزند داشتند که تعداد زیادی است. از سال 1394 تا زمان سرشماری نیز، 885 نوزاد از مادران 10 تا 14 سال متولد شدند و 66 هزار و 614 نوزاد از مادران 15 تا 19 سال که رقم قابل توجهی است.
وی عنوان کرد: بنا به گزارشی، خراسان رضوی بالاترین آمار کودک‌همسری را در کشور دارد. بر اساس سرشماری سال 1395، 3793 مرد 10 تا 14 سال و 7305 زن 10 تا 14 سال در خراسان رضوی ازدواج کرده بودند. هم‌چنین در همین زمان، 1800 زن در سنین 10 تا 19 سال در استان خراسان رضوی مطلقه شدند که عدد قابل توجهی است.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: بر اساس تحقیقات، یک نوع شناسی از این ازدواج‎ها انجام داده و بر اساس آن به چند الگو از مهم‌ترین علل کودک همسری دست یافته‌ایم. نوع اول کودک‌همسری، یک رسم اجتماعی است. این موضوع در برخی خرده فرهنگ‌ها به عنوان یک رسم محسوب می‌شود. در برخی مناطق مشهد، دختران از سنین بسیار پایین به اسم فرد دیگری می‌شوند و به نوعی می‌گویند عروس شده‌اند.
اکبری افزود: این موضوع در منطقه طرق وجود دارد و مربوط به مهاجرین افغانی است که به مشهد می‌آیند. در این منطقه دختران پس از تولد به اسم فرد دیگری می‌شوند و از آن وقت به بعد دیگر کسی نمی‌تواند روی این دخترها انگشت بگذارد. در برخی نواحی استان خراسان اگر دختر 15 ساله ازدواج نکرده باشد اصطلاحاً می‌گویند ترشیده است. یعنی به لحاظ اجتماعی یک دختر 15 ساله ترشیده محسوب می‌شود. این‌ها مربوط به رسم‌های اجتماعی می‌شود که در خراسان نیز وجود دارد و زیاد هم ه هست.
وی ادامه داد: نوع دیگر، کودک‌همسری به عنوان نتیجه یک معامله اقتصادی است. عمدتاً در این حالت دختران خرید و فروش می‌شوند. این موضوع بنا به دلایلی از جمله فقر اقتصادی خانواده، اعتیاد والدین و نیاز به بحث مواد، قمار و... صورت می‌گیرد. یک مورد که مدتی پیش در رسانه‌ها بسیار سر و صدا کرد موضوع دختر یازده ساله‌ای در ایلام بود که در قبال 15 میلیون تومان با مرد 50 ساله‌ای ازدواج کرده بود. از این نوع در حاشیه شهر مشهد نیز کم اتفاق نمی‌افتد.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: نوع سوم، کودک همسری به عنوان راه حلی برای فرار از شرایط سخت خانواده است. بعضاً یکی از راه‌هایی که دخترانی که در خانواده‌های نابسامان زندگی می‌کنند انتخاب می‌کنند ازدواج است. این افراد برای فرار از وضعیت نابه‌هنجار و فشارهای سختی که در خانواده بر آن‌ها وارد می‌شود کودک همسری را انتخاب می‌کنند و با رضایت خود به این موضوع تن می‌دهند چون فکر می‌کنند که این کار می‌تواند وضعیت بهتری را برایشان ایجاد کند.
اکبری عنوان کرد: نوع دیگری از کودک‌همسری که در تحقیقات، خودش را نشان داده، من اسمش را گذاشته‌ام کودک همسری به عنوان نتیجه اشتیاق دخترانه. گاهی اوقات خود دختران به خاطر نوع تعاریفی که وجود دارد یا ذهنیتی که از عروس شدن، لباس عروس پوشیدن و... دارند، اصرار زیادی بر ازدواج در سنین پایین دارند. اگر شرایط تا حدی مهیا باشد خود اشتیاق دختر این فرایند را تسهیل می‌کند و باعث می‌شود دختران تمایل پیدا کنند که زودتر ازدواج کنند. به ویژه در خرده فرهنگ‌هایی که این موضوع وجود دارد این اتفاق زیاد می‌افتد. در مدارسی که عموماً دختران متاهل هستند نوعی اشتیاق در دختران مجرد برای این موضوع ایجاد می‌شود و به همین دلیل در آموزش و پرورش محدودیت‌هایی ایجاد می‌کنند.
وی ادامه داد: الگوی بعدی، کودک همسری به عنوان تقلید از ازدواج مادران است. در تحقیقاتی که انجام شده زیاد با این موضوع مواجه شده‌ایم که دختران می‌گویند چون مادرمان در سن پایین ازدواج کرده ما نیز باید زود ازدواج کنیم. این موضوع اساساً به یک هنجار اجتماعی ناشی از تقلید از مادر تبدیل می‌شود.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: نوع آخر، کودک‌همسری به عنوان نتیجه ترس والدین از شرایط اجتماعی است، مانند بحث آسیب‌های اجتماعی و رابطه بین دختر و پسر. در برخی نواحی و خانواده‌ها کدهای شرافتی آنقدر فعال است که خانواده‌ها حاضرند دختران خود را زودتر عروس کنند تا مبادا ننگ رابطه با یک پسر بر پیشانی دخترشان بخورد. وقتی سطح آسیب‌های اجتماعی در یک جامعه زیاد می‌شود، این نوع هراس به ویژه در خانواده‌های سنتی رشد پیدا می‌کند و آن‌ها به قول معروف می‌گویند هنوز چشم و گوش دخترمان باز نشده او را عروس کنیم تا به خانه شوهر برود و آنجا هر اتفاقی افتاد دیگر مسئولیت از گردن ما برداشته شده است.
موارد گفته شده چند نوع از کودک‌همسری‌هایی بود که به ویژه در خراسان رضوی در مطالعات و بررسی‌هایی که انجام شده مشاهده شده است.
انتهای پیام