بزرگنمايي:

پیام خراسان - تهران - استاد موحد در مراسمی که عصر امروز در تجلیل از شخصیت علمی وی برگزار شد، از نظام آموزشی کشور از پایه تا دانشگاه انتقاد کرد و گفت: نظام آموزشی ما از صدر تا ذیل آفت زده ،سترون و خاموش کننده شوق نوجوانان و جوانان است.

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، حجت الله ایوبی مدیر کل یونسکو در ایران، اولین سخنران مراسم بزرگداشت دکتر «محمدعلی موحد» مولوی شناس معاصر بود که عصر امروز (سه شنبه) در دانشگاه تهران برگزار شد.
وی با بیان بخش‌هایی از مقالات شمس، خطاب به دکتر موحد، گفت: شما هم سخن شمس شده‌اید و از سخن او رمزگشایی کردید. وقتی ما می‌خواستیم برنامه را برگزار کنیم به ما گفتند که باید بزرگداشت برای هانری دو فوشه کور باشد،سخن از او باشد، نه من، نباید کاری برای من انجام دهید.
وقتی پوستر برنامه را دو روز پیش دیدند گفتند: نباید اسمم را می‌آوردید، از من نباید تجلیل کنید باید از شمس تجلیل کنیم. من به کلام مصطفی ملکیان برمی‌گردم که گفت محمدعلی موحد یک اثر هنری است، وقتی او را می‌بینید نمی‌پرسید اثرش چیست! وجودش خودش طربناک است.
ایوبی ادامه داد: دکتر موحد ما طرب حضور شما را حس می‌کنیم، همه اهل علم باید شما را ببینند و ما تلاش می‌کنیم که این طرح را به نسل های آینده منتقل کنیم، همه مردم ایران همه نسل جوان باید از وجود شما بهره ببرند، ما سراپا نیازیم اما شما نیازی به ما ندارید.
دبیر کل یونسکو در ایران افزود: امروز از نظر علمی هم روز بزرگی است، شارل هانری دوفوشه کور، مقالات شمس را ترجمه کرده و امروز از این کتاب رونمایی می‌کنیم کتابی که نام آن در جستجوی گوهر و به زبان فرانسه است. این کتاب زحمات دکتر موحد را در غرب به معرفی می‌کند و مفهوم حضور ایشان را به جهان می‌گوید چهره‌ای که از ایران دیده می‌شود بعد از این کتاب زیباتر خواهد بود. در شرایطی که وهابیان چهره ما ایرانیان را مخدوش کرده‌اند اما شانس و این اثر به شکل نگاه‌شان را تغییر می‌دهد و حرف تازه‌ای خواهد زد ما به تماشای خورشید آمده ایم امیدوارم که حضورشان پابرجا باقی بماند.
در این مراسم همچنین پیام های استاندار آذربایجان شرقی موحد خوانده و دکتر مصطفی ملکیان پخش ویدئویی شد.
** استاد موحد: خود را به فتراک بزرگان بسته‌ام
محمدعلی موحد ضمن تشکر از بانیان و حاضران در برنامه، از نهادهای مختلف و به طور ویژه از یونسکو، دکتر ایوبی و دکتر جلالی سپاسگزاری کرد.
موحد به مقدمه تذکره الاولیا اشاره کرد و گفت: عطار در شرح حال خود می‌گوید من در تالیف این کتاب خواستم خود را به فتراک بزرگان ببندم، من نیز همین کار را کردم و خود را به فتراک بزرگان بستم و چه خوب کرده‌ام که از اوج و منزلتی که لیاقتش را نداشتم بهره‌مند شدم اگر اهل فرهنگ نظری سوی ما دارند، به خاطر فتراک بستن به شمس و مولاناست و من این مایه تعریف را به ریش نمی‌گیرم و امر بر من مشتبه نمی‌شود، فقط پیش خود شرمنده می‌شوم که خود را بهتر از هر کس می‌شناسم و هیچ اگر سایه پذیرد، منم آن سایه هیچ.
موحد به حرف های ایوبی اشاره کرد و گفت: درباره مراسم با من صحبت شده بود اما حرفم این بود که این برنامه برای ترجمه دو فوشه کور از مقالات شمس باشد و خودم آقای معصومی همدانی را پیشنهاد کردم که سخنرانی کنند. وقتی از حقیقت آگاه شدم که کار از کار گذشته بود بنابراین تن به قضا دادم، اشکالی هم ندارد حالا که خداوند این طور خواسته و همایش بر دوش ما نشسته، بگذارید، چند کلمه هم حرف دلم را بزنم.
** نظام آموزشی ما اشتیاق کش است
وی افزود: این یونسکو، نهادی برای تعلیم و تربیت است، ما در روزنامه‌ها آن سالها خبر تاسیسش را خواندیم و می دانیم، وظیفه‌اش کمک به پیشرفت سواد آموزی و تربیت نسل جوان در کشورهای عضو سازمان ملل است.
موحد گفت: جدا از آن برخی از حاضران در جمع، بزرگان کشورند که حل مسائل را برعهده دارند، از طرفی این دانشگاه اولین دانشگاه ایران است که با رویکردی به سیستم روز جهان تاسیس شده است. در چنین جمعی باید بگویم که نظام آموزشی ما از صدر تا ذیل از سطوح ابتدایی در دبیرستان تا مراکز آموزشی ادواری که به تدریس در بخش های متفاوت مشغولند، همه آفت زده اند.
مردم از این نظام شکایت دارند که سترون و ناکارآمد است که شور شور و شوق جوانان را می کشد و شمع اشتیاق نوجوانان را خاموش می‌کند.
موحد ادامه داد: درباره سوالات طرح شده در مدارس مقالاتی نوشته‌ام و در روزنامه اطلاعات و مجله نگاه نو چاپ شد. عنوان مقاله من در روزنامه اطلاعات این بود استهزای دین است یا افسوس دانش، که علم اگر این است بگذار و برو. این تنها حرف من نبود، حرف همه بود همه مردم با من همدل و همزبان بودند. این سیستم آموزشی تست محور پدر ما را درآورده است. یونسکو، برای این نیست که فلان بازار مخروبه را ثبت کنیم و دلمان خوش باشد می خواهم بدانم آیا اصلا این نهاد جایی دارد که بتواند سیستم آموزشی ما را تغییر دهد.
** آنهایی که از این نظام آموزشی خلاص می شوند مریم میرزاخانی می شوند
بچه‌ها وقتی از این سیستم خلاص می‌شوند مریم میرزاخانی‌ها هستند و این موضوع بسیار مهم است.
موحد در بخش دیگر حرف‌هایش به دانشجویان و جوانان گفت: دو فوشه کور عنوان کتاب را در جستجوی گوهر گذاشته است. او این رو از خود شمس گرفته که درباره بازرگانی که همه سرمایه‌اش را خرج کرد که دنبال گوهری بگردد، او می‌گوید آن بازرگان منم و گوهر مولاناست، جوانان باید توجه کنند که طلب مهم است و‌ تفاوت انسان بعد از رنسانس و قبل از رنسانس تفاوت انفعال و فعالیت است، انسان بعد از رنسانس کنش‌گر است و این بسیار اهمیت دارد، ما باید به شمس و مولانا توجه کنیم در شمس و مولانا چه هست؟ مولانا را صوفی معمولی می‌شناسیم اما باید عمق اندیشه را دریابیم. اگر خدا بزرگ است باید تو هم بزرگ باشی و متابعت محمد این است که اگر محمد به معراج رفت باید تو هم بروی. هیچ کجا توقف نکن و همیشه پیش برو. به هیچ چیز نباید قانع شد شمس و مولانا دشمن میان مایگی و ابتذال بودندذو اینگونه است که شمس می‌گوید در این شهر قحط خورشید است. جوانان باید طالب باشند و این طلبیدن است که راه نجات است.
** استاد موحد نیازی به ما و تجلیل ما ندارد
​احمد جلالی نماینده ایران در کمیته فرهنگی یونسکو گفت: در این سالن پژواک صدای بزرگانی پیچیده که چون منی باید رخصت بطلبد تا سخن بگوید. برای استاد موحد سخت است که این جا باشد و حرف های ما را بشنود چرا که او نیازی به ما ندارد، این ماییم که باید برای فرهنگمان ارزش قائل شویم و ایشان را ارج بنهیم تا نوجوان مشغول به حوادث روزگار را نجات بدهیم.
وی افزود: من می‌خواهم از زاویه مسئولیتی که دارم به این موضوع بپردازم امیدوارم که در مقر یونسکو از ایشان و از دو فوشه کور، تقدیر کنیم.
جلالی گفت: تبریز جای عجیبیست، نه فقط شمس تبریز، بسیار کسان پیش از شمس تبریزی آمدند و رفتند. شما باید زمینه این رشد و شناخت را ببینید. تبریز به عنوان یک پایگاه معنوی در فرهنگ و در تنوع فرهنگی این سرزمین اثر داشته است.
جلالی افزود: من دوست دارم درباره این صحبت کنم که چه ارتباطی میان یونسکو و دکتر موحد وجود دارد.
وی در این باره گفت: کیست که نداند ایشان با چه زحمتی مجموعه ای از مقالات شمس را در اختیار ما قرار دادند که از حرف‌های ناهموار رهایی ببخشند. شاید این درست نباشد که مولانا را صاحب حکمت بدانیم، این شمس است که مخزن چنین حکمتی بوده. وجود محمدعلی موحد خود حادثه فرهنگی است، می‌گوید لطیفه‌ای بود که من از خراسان به مرز تمدن یونان پرت شدم و کارم به شمس کشیده شد.
مسئله اینجاست که این همه معانی بدیع که در دسترس ما قرار گرفته از این لطیفه برخاسته است.
وی با بیان اینکه بسیاری از دانایان و مشتاقان ادب فارسی معتقدند که لحن شمس در کتاب دکتر موحد رعایت شده است، گفت: روش موحد ما را به یاد روش مولانا در پرورش جسمی اندازه یک عبارت شمس در مثنوی شده 600 بیت و این نکته بسیار مهم است برخی نوشین قلمند و برخی شیرین محضر و دکتر موحد هر دو را دارد زندگی و معلمی اش چون کلام شمس بی نفاق است.
جلالی درباره این که چرا یونسکو باید برای موحد بزرگداشت بگیرد، گفت: ما در یکی قوانین اساسی یونسکو داریم که جنگ در اندیشه اتفاق می افتد و اگر صلح بخواهد پایدار بماند، شرط سلامت اندیشه است.
وی در پایان گفت: همه کارهای دکتر موحد برای ایران است و از طرف ایران، برای همه بشریت است.
حسین ​معصومی همدانی گفت: دکتر موحد در دو دهه اخیر است که بر عموم اهل قلم شناخته شده ایشان همیشه ترجیح داده اند در عضویت خود به کار خود مشغول باشند و شهرت را نافی دانش می دانستند. اما ترجمه های ایشان از عمق دانش ایشان صحبت می‌کنند ایشان در مقام حقوقدان از نفت ایران در جهان حمایت می کردند و سال‌ها در همین دانشگاه تهران حقوق درس می‌دادند.
وی افزود: کار اصلی دکتر موحد در حقوق نفت بود که این موضوع ارتباط گسترده اجتماعی را ایجاب نمی‌کرد ایشان چشم اندازهایی را می‌دید که از چشم همکارانش پنهان بود پرهیز از ورود به جدال ها، سبب شد که چهره شان شناخته شده نباشد این رفتار که از جریانات روز بود، باعث شد که به کار تحقیق بپردازد زمانی که ایشان در کتابخانه های جهان گذرانده را اگر در نظر بگیریم، تازه متوجه می شویم که در بهره برداری از زندگی چقدر کوشا بوده‌اند.
** شمسی که موحد معرفی می کند به هیچ وطنی تعلق ندارد
معصومی ادامه داد: دکتر موحد به بزرگداشت نیاز ندارد بزرگان چگونه زیستند و چگونه از زندگی بهره گرفتند همه آنها در مورد شخصیت ایشان صدق می کند. حضور فیزیکی دکتر موحد به صد کتابخانه می‌ارزد ایشان از کسانی هستند که عامل ثبات و گردش کار فرهنگی در جهان هستند. شمسی که او معرفی می کند حتی تبریزی و آذربایجانی نیست حتی ایرانی هم نیست مسعود جهانی است.
در این نشست ، محمدرضا شفیعی کدکنی، فتح الله مجتبایی، توفیق سبحانی ، محمدحسن طالبیان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نماینده مردم خوی در مجلس شورای اسلامی. نمایندگان یونسکو، حسن بلخاری رئیس انجمن مفاخر ایران و جمعی از استادان دانشگاه تهران حضور داشتند.
فراهنگ 9211 ** 1418