بزرگنمايي:

پیام خراسان - بیرجند - وقف به عنوان سنت پسندیده و عامل مهم در رشد فرهنگی و اقتصادی جامعه از قدیم مورد توجه نیک اندیشان و خیران بوده اما نوع نیت در ماندگار بودن وقف بسیار مهم است.

به گزارش ایرنا آیین نیک و کهن وقف با ظهور اسلام، رونقی دوباره یافت و دین مبین اسلام وقف را با عنوان «صدقه جاریه» تایید و قانونمند کرد.
وقف با قابلیت های متعدد می تواند دردهای زیادی را در بخش های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و غیره درمان کند؛ البته در صورتی که نیت جامع برای آن انتخاب شود تا قسمت زیادی از جامعه را در برگیرد.
برکات وقف در هر نقطه از خطه خراسان جنوبی نیز مشهود است؛ از مسجد، پل، پایاب، حمام، تکایا، آب انبار و اشجار موقوفه که مصادیق وقف سنتی هستند تا درمانگاه، بیمارستان، کتابخانه، مدرسه و دانشگاه که مصادیق فرهنگ وقف در دوره معاصر محسوب می شوند.
وقف در خراسان جنوبی از قدیم جایگاه والایی داشته است. به اذعان مسئولان موقوفاتی با بیش از 500 سال قدمت در استان وجود دارد که نشان از توجه مردم این منطقه به موضوع وقف است.
بخش عمده نیاتی که واقفان دوراندیش و نیکوکار در نظر گرفته‌اند به رفاه عمومی، فقرزدایی و عدالت اجتماعی مربوط می‌شود.
برخی نیت وقف ها در خراسان جنوبی منحصر فرد است؛ مثل موقوفه ای به نام «بند گربه ای» که در بشرویه واقع شده و صاحب این وقف زمینی را برای جلوگیری از اذیت و آزار گربه ها وقف کرده است.
همچنین بانوی واقف دیگ بزرگی را وقف کرده که پیوسته به هر کس نیاز داشت، بدهند. شاید این وقف ها در همان زمان خودش بسیار ارزشمند بوده اما به مرور برخی از نیت های وقف کارایی خود را از دست داده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی معتقد است که وقف باید جاری و ساری باشد به این معنا که وقتی شخصی مالی را وقف می کند نیتی را برگزیند که در هر زمان بشود آن را اجرا کرد.
حجت الاسلام پرویز بخشی پور به خبرنگار ایرنا گغت: برخی وقف ها دردساز شده اند به طور مثال بعضی از واقفان در نیت خود تعیین کرده اند که فقط در همین منزلی که وقف شده است، عزاداری انجام شود و فرزندان پسر او نسل اندر نسل در همین منزل سکونت داشته باشند.
وی ادامه داد: واقف هیچ منبع درآمدی را برای تعمیر یا نگهداری ملک وقف مشخص نکرده و الان موقوفه مخروبه شده لذا وقف از صدقه جاریه به جامده تبدیل شده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان با اشاره به آمار زیادی این قبیل موقوفات به خصوص در نقاط شهری گفت: این مکان های مخروبه برای شهر تبدیل به معضلی از لحاظ مسایل اجتماعی شده و مدام از سوی مسئولان شهری تحت فشار هستیم که باید تخریب یا بازسازی شود ولی اوقاف هیچ درآمدی برای هزینه کردن در این موقوفات ندارد.
وی تاکید کرد: واقفان باید هنگام ثبت نیت دست متولی را باز نگه دارند که اگر موقوفه جامد شد بتواند تبدیل به احسن کند.
بخشی پور افزود: اوقاف اجازه شرعی ندارد منزلی که وقف برای عزاداری شده آن را تبدیل به حسینیه یا فضای سبز شهری کند، لذا همیشه مخروبه می ماند و باعث ایجاد مشکلاتی هم در سیمای شهری می شود.
وی یاد آورشد: این قبیل موقوفات که آمارشان کم نیست، بیشتر در شهرهایی مثل بیرجند و قاین وجود دارند که علت اصلی آن هم نبود مشاوره های وقف در زمان قدیم بوده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی با بیان اینکه هیچ راهکاری برای تبدیل این موقوفات نیست اظهار امیدواری کرد: واقفان جدید با در نظر گرفتن شرایط و نیازهای روز جامعه طوری برای وقف های خود نیت تعریف کنند که در هر زمان و مکانی بتوان از آن استفاده کرد.
وی گفت: هم اکنون در تمامی ادارات اوقاف دفتر مشاوره وقف وجود دارد که افراد می توانند از این مشاوره ها در نیات خود استفاده کنند.
بخشی پور افزود: وقف نامه های قدیمی استان نشان می دهد که در کنار واقفان علمایی بوده اند که آنها را در زمینه وقف راهنمایی می کردند و این موضوع از متن های عالمانه و تخصصی وقف نامه ها به طور کامل مشهود است.
وی یکی از این علما را آیت الله هردنگی معرفی کرد و گفت: نام این عالم مجتهد ذیل بیش از 50 وقف نامه در استان آمده که نشان می دهد در مشاوران واقفان از نظرات این عالم استفاده می کردند.
** مشاوره وقف با شماره 2529
مدیر مرکز مشاوره وقف اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی نیز درباره لزوم توجه واقفان به نیت های روز جامعه گفت: واقفان بهتر است وقف را مقید به زمان و مکان نکنند چرا که احتمال می دهد با این انحصار نیت، در اجرا با مشکل مواجه شوند.
حسین قالیباف مباحث علمی، آسیب های اجتماعی و موضوعات قرآنی را از مهمترین نیازهای روز استان برشمرد و افزود: انتظار می رود این مسایل مورد توجه واقفان در زمان ثبت وقف قرار گیرد.
وی با تاکید بر استفاده واقفان از نظر مشاوران وقف بیان کرد: شماره تماس 2529 برای افرادی که تمایل دارند در این زمینه مشورت کنند پاسخگو است.
مدیر مرکز مشاوره وقف اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی گفت: در صورت جدی گرفتن مشاوره قبل از وقف مشکلات اجرای نیت به شدت کاهش می یابد.
15 تا 24 آبان دهه وقف نامیده شده است و معمولا آمار وقف های جدید در این ایام افزایش می یابد که انتظار می رود واقفان با در نظر گرفتن مصالح جامعه نیت های خود را ماندگار کنند.
تاکنون 9 هزار موقوفه و 23 هزار و 400 رقبه در خراسان جنوبی به ثبت رسیده است.
گزارش: عصمت برزجی
9893*3028