بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی استاد جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه فردوسی گفت: اگر شرایط اقتصادی و موقعیت ایران در نظام بین‌المللی بهتر بود، نه تنها مسایل مربوط به قومیت‌گرایی در ورزشگاه‌ها وجود نداشت، بلکه همگان به دنبال پیوند هرچه بیشتر با نام ایران بودند.

آرش بیدالله‌خانی در گفت‌وگو با ایسنا درباره اتفاقات رخ داده در برخی ورزشگاه‌های کشورمان مثل یادگار امام تبریز و رواج شعارهای قومیتی اظهار کرد: درباره مسائل قومی باید عوامل و دلایل مختلفی را در نظر گرفت. امروزه امور سیاسی، اجتماعی و عمومی رسانه‌ای شده است. در تاریخ هرگاه موقعیت ایران در نظام بین‌المللی ضعیف بوده، نداهای تجزیه‌طلبانه به گوش رسیده‌است.
وی ادامه داد: مثلا با وجود اینکه اسپانیا در آمریکای لاتین رویه‌ای استعمارگرانه داشته، اما توسعه و رشد اقتصادی آن باعث جذب تعداد زیادی مهاجر از همان منطقه شده‌است. نکته مهم این است که این مهاجرین به هر نحوی می‌خواهند ثابت کنند که از منظر نژادی نیز با اسپانیا پیوند دارند. این نکته درباره ایران نیز صدق می‌کند. این مسایل بیش از اینکه ریشه‌ای و عمیق باشند، به مسائل سیاسی سطحی که در شبکه‌های اجتماعی ریشه دارند، برمی‌گردند.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی بیان کرد: پیوند فرهنگ ایرانی و آذری ناگسستنی است. بسیاری از سرداران و جویشگران فرهنگ ایرانی از استان‌های آذری زبان هستند. فرهنگ آذری با ترکی متفاوت است. در بسیاری از دانشگاه های کشور آذربایجان، زبان فارسی تدریس می‌شود، زیرا به این درک رسیده‌اند که برای فهم پیشینه خود به آن احتیاج دارند. نژاد آذری با ترکی متفاوت است و بیشترین همسانی را با فلات ایران دارد.
بیدالله‌خانی تاکید کرد: موقعیت بین‌المللی ایران بر مسائل داخلی اثر گذاشته‌است. فضای بین‌المللی علیه ایران است و در داخل نیز شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نامتعادل است و عده‌ای با تندروی می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. عده‌ای که این اقدامات را در ورزشگاه انجام می‌دهند، دلائل سیاسی دارند و توسط سازمان‌های مختلف سازماندهی می‌شوند و معمولا پول هم می‌گیرند.
وی تصریح کرد: جوانان، احساسات و هیجانات خود را باید به نوعی تخلیه کنند و وقتی بسیاری از مجراهای ارضای نیازهای جوانان بسته باشد، نتیجه‌اش همین می‌شود که دیدیم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: شبکه‌های اجتماعی انسان‌ها را سطحی می‌کنند و مطالب غیرواقعی زیادی در دل خود جای داده‌اند. این مسئله به‌هیچ عنوان زیرشاخه جدایی طلبی نیست. سوئد را درنظر بگیرید. ما اگر از هر قوم و نژادی باشیم، تلاش می‌کنیم تا شهروندی سوئد را به دست آوریم. دلیل، رفاه و سطح بالای زندگی در این کشور است و اصلا مهم نیست که رنگ چشم و یا زبان تکلم دیگر چه باشد. حتی می‌بینیم که همین مردم ترکیه نیز به شدت به دنبال مهاجرت به آلمان هستند.
بیدالله‌خانی اظهار کرد: ما در منطقه بازیگر فعالی هستیم. در نتیجه برخی می‌خواهند در این امر خلل ایجاد کنند و یکی از ابزار آنان ایجاد شکاف‌های قومی است. در یک ورزشگاه چند ده‌هزار نفری، 10 تا 20 نفر این شعارها را می‌دهند و شبکه‌های اجتماعی آن را در سطح وسیعی پوشش می‌دهند و شبکه‌های خارجی نیز روی آن مانور می‌دهند. اخیرا اسناد ویکی‌لیکس ثابت کرده‌ بسیاری از رهبران پان‌ترک پول دریافت می‌کنند. فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و جبهه‌بندی‌های ایجادشده باعث شده کشورهای جبهه مقابل نیز این راه ‌ها را امتحان کنند. مردم، مطبوعات و دولت ایران از حمله ترکیه به سوریه حمایت نکردند و دولت ترکیه نیز از این شرایط خشمگین بود، در نتیجه این حرکت را به شدت پوشش داد و آن را مصادره به مطلوب نمود وگرنه این مسئله اصلا تا این حد مهم نبود. بسیاری از مدافعین ایرانشهری تبریزی هستند، اما این مسئله اصلا بولد نمی‌شود.
این استاد علوم سیاسی بیان کرد: وقتی نیازهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به خوبی تامین نشود، باید شاهد این‌گونه اعتراضات باشیم. اگر همین امروز به آن دسته از تماشاگران تراکتور که شعارهای خاص می‌دهند، ویزای ترکیه را بدهند، آن را قبول نخواهندکرد، زیرا شرایط ترکیه تفاوت چندانی با ایران ندارد اما شهروندی سوئد را حتما قبول می‌کند در صورتی که هیچ تناسبی با فرهنگ و نژاد ترکی ندارد.
وی افزود: نابرابری‌های منطقه ای به این مسئله دامن می‌زند. این مسئله ممکن است در سیستان و بلوچستان هم اتفاق بیفتد. اگر ایران رشد اقتصادی داشته‌باشد و موقعیت بین‌المللی خود را بهبود بخشد، آنگاه شاهد تلاش اقوام سایر کشورها خواهیم‌بود که تلاش می‌کنند پیشینه خود را به ایران گره بزنند. بخشی از این مسائل به فرهنگ مناطق برمی‌گردد. فرهنگ منطقه تعیین می‌کند که شعارهای جدایی‌طلبانه سر بدهند یا اقدام به سنگ‌پراکنی کنند.
بیدالله‌خانی ادامه داد: کم‌کاری مسئولان نیز قطعا به این مسئله دامن می‌زند. قانون شفافی در زمینه ورزشگاه ها نداریم. قوانین حوزه ورزشگاه ها باید شفاف باشند. ورزشگاه ها باید مجهزباشند و بتوان با دوربین، افراد متخلف را شناسایی کرد.
وی با مقایسه اعتراضات در ورزشگاه‌های ایران و اسپانیا گفت: مسئله باسک و کاتالونیا کاملا متفاوت است، ما در ایران با شعارهای سطحی قومی روبه‌رو هستیم، اما آنجا مسئله عمیقا اقتصادی و سیاسی است. بارسلونا دومین شهر ثروتمند اسپانیا است اما بخش اعظم ثروت آن به دولت مرکزی سوق داده‌می‌شود، وگرنه زبان کاتالان کاملا با زبان اسپانیولی یکسان است و مسائل قومی مطرح نیست.
استادیار جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه فردوسی هشدار داد: مشابه این اتفاق ممکن است در همه ورزشگاههای ایران حتی در مشهد رخ دهد، کما اینکه سابقا هم اتفاق افتاده‌است و حتی در تهران با شدت بسیار زیادی شاهد این خشونت ها بودیم و شعارهای متفاوتی در ورزشگاه آزادی شنیده‌شده‌است.
بیدالله‌خانی اظهار کرد: این مسائل در ایران چندان عمیق نیست زیرا فرهنگ ایرانی مبتنی بر یک نژاد یا زبان خاص نیست. مبنای ایران، فرهنگی با احساس باهم‌بودن است.
وی افزود: ورزشگاه جای اعتراضات مدنی است. باید با این هنجارشکنی به‌شدت برخورد شود. مسئولان نیز باید شرایط اقتصادی را بهبود ببخشند و شرایط تجمع و اعتراض را به نحو مطلوب فراهم آورند و برای صحبت‌کردن هزینه نتراشند، برای حل این مشکل، اقدامات اقتصادی و سیاسی بر اقدامات فرهنگی اولویت دارند. اگر مشکل بیکاری، گرانی، آزادی بیان و عقیده حل شود، این مشکلات نیز وجود نخواهدداشت.
انتهای پیام