بزرگنمايي:

پیام خراسان - تربت حیدریه - افت یک‌باره قیمت زعفران در اوج فصل برداشت کشاورزان منطقه تربت‌حیدریه، کشاورزان را نگران کرده به طوری که تنها امیدشان به افزایش مجدد قیمت‌ها با توجه به طرح خرید حمایتی است.

 زعفران محصول استراتژیک خراسان بزرگ است که برابر آمارها بیش از 800 هزار نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در این خطه از آن ارتزاق می‌کنند. اما این روزها زعفران کاران منطقه تربت‌حیدریه و زاوه به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران کشور و دنیا حال و روز خوشی ندارند به‌طوری‌که افت قیمت‌ها به‌خصوص در اوایل آبان ماه از سویی و هزینه‌های سنگین برداشت و فرآوری از سوی دیگر همه این‌ها باعث شده است تا به گفته خود کشاورزان طعم شیرین افزایش برداشت محصول در سال جاری را برایشان تلخ کند و با گله‌مندی از اوضاع فعلی حاکم بر زعفران درد دل‌های فراوانی دارند.
غلامحسین شرکت، کشاورز زعفران کار، در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: کشاورز با مشکلات فراوان پای تولید ایستاده، امروز هر کیلو گل زعفران برای کشاورز 70 هزار تومان هزینه دارد، درحالی‌که در بازار مجبورم آن را به 35 هزار تومان بفروشم. این‌ها بی‌تدبیری مسئولین است که نتوانسته‌اند برای این محصول راهکاری کارشناسی شده بر اساس واقعیات و نظرات کشاورزان ارائه بدهند.
وی افزود: کشاورز بایستی متحمل هزینه‌های سنگین تولید، مثل خرید کود شیمیایی به ده برابر قیمت شود و یا هزینه برداشت و فرآوری گل را سه برابر سال گذشته بپردازد، ولی هیچ نقشی در تعیین قیمت زعفران ندارد. حتی با افت قیمت‌ها و هزینه‌های بالای برداشت و فرآوری، کشاورز حاضر شده به کارگر درازای برداشت و فراوری محصول مبالغ را به‌طور مساوی تقسیم کند که بازهم کارگر ممکن است راضی نشود. نتیجه این اتفاقات باعث شده امسال درحالی‌که کشاورز توانسته است میزان برداشتش را به بیش از دو برابر برساند اما نصف سال قبل سوددهی نداشته باشد.

شرکت گفت: طرح خرید توافقی زعفران می‌تواند مانع افت بیشتر قیمت زعفران و حتی باعث رشد قیمت‌ها شود اما نکته این است که هنوز تأثیرش را در بازار ندیده‌ایم و بهتر بود که این طرح را قبل از افت قیمت‌ها کلید می‌زدند هرچند امیدوارم این طرح بتواند به کشاورز کمک کند.
قیمت گذاری زعفران را به دلسوزان این حوزه بسپارید
این کشاورز زعفران کار ادامه داد: قیمت زعفران را بایستی در شهرستان‌های دارای این محصول، شورایی متشکل از متصدیان زعفران تعیین کند، نه با یک تلفن قیمت‌ها چنان افت کند که کشاورز به این مشکلات گرفتار شوند، این بی‌تدبیری از سوی مسئولان سابقه دارد به‌طوری‌که اتفاقاتی در سال 85 برای زعفران کاران رقم خورد که خیلی‌هایشان محصولشان را رها کردند آیا نباید مسئولین درس می‌گرفتند و علاج واقعه را قبل از وقوع می‌کردند؟
وی بیان کرد: عده‌ای برای زعفران تصمیم می‌گیرند و با لابی و دست‌های پشت پرده قیمت‌ها را یک‌شبه به نصف کاهش می‌دهند و هیچ‌گاه زعفران کار نبوده‌اند و جز به منفعت خود به چیزی نمی‌اندیشند.
شرکت گفت: چرا دولت به این موضوع ورود نمی‌کند تا در شورای ملی زعفران، اعضای آن کشاورزان واقعی باشند و یا چرا نباید منطقه تربت‌حیدریه و زاوه به‌عنوان پایتخت زعفران دنیا نماینده‌ای در این شورا داشته باشند، دولت می‌تواند با تقویت تشکل‌هایی مانند شورای ملی زعفران با محوریت دلسوزان و زعفران کاران، این محصول را تقویت کند و اگر هم قصد اجرای طرح خرید توافقی را دارد به هنگام باشد.
در ادامه رجب‌زاده، یکی دیگر از کشاورزان اهل روستای اسفیوخ تربت‌حیدریه، گفت: 12 سال درزمینهٔ کاشت زعفران در حال فعالیت هستم، در حال حاضر نیز در حدود یک هکتار زعفران دارم اما از اوضاع فعلی بازار گله‌مندم، چراکه از صبح تا شب با زن و بچه در زمین مشغول جمع‌آوری گل زعفران هستیم وقتی گل را برای فروش به بازار می‌آوریم با افت شدید قیمت‌ها مواجه می‌شویم و خستگی کار برتنمان می‌ماند.
وی افزود: امسال هم محصول کمتری برداشت کردم و هم افت قیمت‌ها در این چند روز باعث شده است که سودی عایدمان نشود، از طرفی هزینه‌ها هم که سرسام‌آور است به‌طوری‌که کارگر با وجود هزینه‌های بالا، بسیار سخت پیدا می‌شود، این عامل باعث شده تا بعضی روزها گل‌هایمان برداشت نشود و یا از طرفی گل‌ها را برای پاک کردن به دیگر شهرها می‌فرستیم که باز قیمت‌های فراوری افزایش‌یافته و برای ما نمی‌صرفد، از روی ناچاری گل‌ها را به بازار گل می‌آوریم اینجا هم قیمتی می‌خرند که واقعی نیست. اگر دولت فکری برای ما زعفران کاران ندارد ادامه کشت این محصول فقط جیب دلالان را پر می‌کند و ما کشاورزان هم بدون هیچ سودی فقط در چرخه تولید این محصول قرار داریم.
بلوچ قرایی، کشاورز اهل روستای چاقه، همچنین در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: دو هکتار زمین زعفران دارم و خوشحال بودیم که امسال میزان برداشتمان افزایش‌یافته است اما وقتی با این قیمت‌های نزولی مواجه می‌شویم انرژی برایمان نمی‌ماند. همه هزینه‌هایمان سه برابر شد و قیمت گل به نصف کاهش پیدا کرده است، از طرفی هزینه فرآوری افزایش پیداکرده به‌طوری‌که برایمان نمی‌صرفد فراوری کنیم ازاین‌رو محصول را در بازار باقیمت پایینی می‌فروشیم و این باعث شده است درحالی‌که سال گذشته کمتر از نصف امسال محصول داشتم اما سودم دو برابر بوده است.
وی افزود: با افزایش هزینه‌های فرآوری و کمبود نیروی انسانی طرح‌های دولت مانند بورس و یا خرید توافقی وقتی جواب می‌دهد که کشاورز توان فرآوری را داشته باشد. سال گذشته 10 کیلو زعفران برای فروش به بورس زعفران بردم بعد از چند ماه که زعفران بنده آنجا بود گفتن محصول شما استاندارد نیست و بعد در بازار فروختم ازاین‌رو ابتدا بایستی این موضوع حل شود تا این‌گونه طرح‌ها جواب بدهد.

ارجمند یکی دیگر از کشاورزان زعفران کار تربت‌حیدریه گفت: چرا مسئولین شهرستان و استان طرح خرید توافقی را یک ماه قبل تصویب و اجرا نکردند تا بازار با این افت مواجه نشود، در حال حاضر محصول کشاورز روی دستش مانده یا باید باقیمت پایین، گل‌ را بفروشد و یا هزینه سنگین فرآوری را بدهد که هر دوی این برای زعفران کار ضرر است آیا نمی‌شد قبل از افت قیمت‌ها و مستأصل شدن کشاورز خرید توافقی را شروع کنند بااین‌حال هزینه‌های بالای برداشت و فرآوری که از قیمت خود گل زعفران هم بیشتر شده است کشاورز سودی نمی‌تواند ببرد.
وی افزود: این مشکلات را دلالان خرده پای بازار گل زعفران نمی‌توانند به وجود بیاورند و در قیمت زعفران نقشی داشته باشند بلکه دست‌های پشت پرده زعفران برای بیچاره کردن کشاورز و شکستن قیمت این اقدام را انجام می‌دهد، دیروز در این بازار به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار گل استان یک کامیون ده تنی گل با نازل‌ترین قیمت ممکن برای فروش آورده‌اند آیا این‌ها محصول یک کشاورز است که به بازار آمده است قطعاً این‌گونه نیست بلکه عده‌ای که سودشان در شکستن قیمت‌ها است این اقدام را انجام داده‌اند و نتیجه این می‌شود که کشاورز خرده‌مالک مجبور شد گل را با قیمت پایین بفروش برساند.
طرح خرید حمایتی، در راستای حمایت از کشاورز است
محمدرضا عباسپور مدیر جهاد کشاورزی تربت‌حیدریه نیز در خصوص این مشکلات در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در راستای حمایت از کشاورزان و جلوگیری از افت قیمت زعفران از روز پنج‌شنبه نهم آبان ماه طرح خرید توافقی زعفران را با محوریت سازمان تعاون روستایی شروع کردیم، بدین‌صورت که به کشاورزان زعفران کار برای خرید محصول امسالشان معرفی‌نامه می‌دهیم تا تعاون روستایی زعفرانشان را باقیمت‌هایی تعیین‌شده تحویل بگیرد.
وی در ارتباط با علت افت قیمت زعفران افزود: در سه سال گذشته دلالان گل‌ زعفران برخی کشاورزان را طوری عادت داده‌اند که دیگر دنبال فراوری زعفران نیستند و گل‌تر را در بازار می‌فروشند، از طرفی در هفته گذشته تعطیلات طولانی و بارندگی باعث شد پایگاه‌های خرید گل‌تر کم شود و با کمبود نیروی انسانی برای برداشت و فرآوری گل‌تر قیمت آن افت کند، اما با راه‌اندازی مراکز خرید توافقی از روز پنج‌شنبه قیمت زعفران خشک بیش از یک‌میلیون تومان افزایش داشته است.
عباسپور در پاسخ به اینکه چرا طرح خرید توافقی دیر شروع‌شده است، گفت: این را قبول ندارم که طرح دیر آغاز شده است چراکه خرید توافقی زعفران در خراسان رضوی و جنوبی از نهم آبان ماه شروع‌شده است درحالی‌که تنها 40 درصد گل مناطق سردسیر تربت‌حیدریه و زاوه برداشت‌شده است و در بیشتر مناطق این استان‌ها هنوز برداشت گل شروع نشده است و اصلاً زعفران خشک چند روزی است فراوری‌شده است و به بازار آمده، پیش‌بینی ما این است که با ادامه طرح خرید توافقی قیمت زعفران روند افزایشی خواهد داشت.
مدیر جهاد کشاورزی درباره افت قیمت گل‌تر زعفران در روزهای اخیر گفت: جهاد کشاورزی سازوکاری برای خرید گل زعفران ندارد واساسا نمی‌توانیم گل‌تر بخریم، ضمن اینکه در سالیان گذشته زعفران کاران در مناطق مختلف نیروهایی برای فرآوری داشتند و گل‌تر را در این حجم بالا به بازار عرضه نمی‌کردند تا موجب افت قیمت‌ها شود چند سالی است گل‌تر را می‌فروشند و دیگر دنبال پیش‌بینی و راهکاری برای فراوری نمی‌روند ازاین‌رو با ایجاد کوچک‌ترین مشکلی مانند بارندگی، تعطیلات و غیره قیمت گل‌تر افت می‌کند البته افزایش حجم برداشت گل از مزارع نیز مزید بر علت شده است.
وی در ارتباط با این موضوع که عده‌ای معتقدند قیمت زعفران را دست‌های پشت پرده تعیین می‌کند بیان کرد: در همه جای دنیا محصولی مانند زعفران خرید تضمینی ندارد و این عرضه و تقاضا است که قیمت را تعیین می‌کند و به دلیل نحوه خرید و فروش گل زعفران عملاً نمی‌توان نظارتی به این موضوع داشت و در حال حاضر راهکاری که بتوان از این محصول حمایت نمود همین طرح خرید توافقی است که باعث شود قیمت زعفران افت نکند.
مدیر جهاد کشاورزی گفت: سطح زیر کشت زعفران در تربت‌حیدریه بیش از 8900 هکتار است که امسال پیش‌بینی می‌شود با افزایش 15 تا 20 درصدی این محصول، 34 تن زعفران خشک از این مزارع برداشت شود.