بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: آموزش عالی ایران در آغاز مسیر و فرآیند تکاملی کسب مرجعیت علمی و فرهنگی است.

دکتر مجتبی طهمورث‌پور در نشست تخصصی از ایده تا عمل با محوریت «کسب مرجعیت علمی و فرهنگی پیش نیاز تمدن نوین اسلامی» که در دفتر نهاد رهبری دانشگاه فردوسی مشهد، برگزار شد، اظهار کرد: مرجعیت علمی با اعتمادبه‌نفس ملی، شکوفایی استعدادها، ابتکار، خلاقیت و نوآوری آغاز می‌شود که ادامه آن با شناخت و تبیین روابط بین اشیا و متغیرها، تولید علم درون‌زا و فناوری کیفی و پویا و در نهایت تحقق جامعه‌ای دانش‌بنیان و تمدن نوین
اسلامی همراه است.
وی عنوان کرد: اگر بخواهیم تعریفی از مرجعیت علمی مطرح کنیم باید گفت که مرجعیت علمی، اکتشاف، اختراع، نوآوری، نظریه‌پردازی جدید و هر نوع علمی درون‌زا و به زبان فارسی که بر پایه شکوفایی استعدادها، ابتکار، خلاقیت،
نوآوری و تفکرو تدبر در آفاق و انفس است که از طریق شناخت و تبیین قوانین و روابط بین اشیا و متغییرها، برای اولین بار در دنیا تولید شده و مورد استناد سایر دانشمندان قرار می‌گیرد.
طهمورث‌پور خاطرنشان کرد: تعریف مرجع علمی مواردی مانند اعلم بودن، پیشتازی، پیشوای علمی بودن، فصل الخطاب بودن، حرف آخر را زدن و استناد به آرا، نظرات، رویکردها، مدل‌ها و روش‌های مرجع را در برمی‌گیرد.
وی اضافه کرد: روش‌های علم‌سنجی به طور گسترده‌ای در کشورهای پیشرفته به عنوان سنجش کیفیت تحقیق استفاده می‌شود اما گستره آن‌ها محدود است و تعداد استنادات، الزاما اهمیت دانش تولید شده در یک کشور را منعکس نمی‌کند. بنابراین شاخص‌های استنادی عمدتا برای ارزیابی نتایج تحقیقات پایه که در زمره دانش جهانی قرار می‌گیرند، مفید بوده اما ابزار مناسبی جهت ارزیابی تحقیقات کاربردی با نتایج تحقیقاتی که تاثیر ملی و یا محلی دارند و در نتیجه از اهمیت ملی برخوردارند، نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، بیان کرد: ارزیابی کیفیت و تاثیر تحقیقات براساس علم‌سنجی، نه تنها کافی نیست بلکه مانع بزرگی بر سر راه ارتباط محققان با صنعت ایجاد می‌کند. در بخش صنعت، پروژه‌هایی تولید
می‌شوند که جنبه‌ فکری کمتری دارند و در نتیجه نیازمند استنادات نیستند. اهم چالش‌ها در کسب مرجعیت علمی در امر آموزش، واسطه‌گری، تقدم حفظ کردن بر فهمیدن، تقدم مدرک‌گرایی بر مهارت و توانمندی، عدم هماهنگی مطالب درسی با نیاز جامعه، عدم وجود سیستم آموزشی دانشجو محور، عدم توجه کافی به آموزش اساتید دانشگاه است.
وی گفت: اهم چالش‌ها در کسب مرجعیت علمی در امر پژوهش عدم تجمیع رویکردهای مزیت محورو نیاز محور است؛ یا به عبارتی یک جانبه‌نگری، پوپولیسم علمی، پراکندگی تحقیقات، امتیاز ندادن به کار گروهی، عدم تخصص اعتبارات کافی و ناکارآمدی نظام مالی پژوهشی و عدم توجه کافی به آموزش اثربخش است.
طهمورث‌پور ادامه داد: اهم چالش‌ها در کسب مرجعیت علمی در امر پوپولیسم فرهنگی شامل غلبه رویکرد سیاسی، اولویت‌های نادرست و نگرانی‌های پس از اظهارنظر است. برای کسب مرجعیت علمی و فرهنگی راهکارهایی وجود دارد که در ابتدا به جنبه ساختاری بودن آن می‌پردازیم. باید متذکر شد که توافق ملی برای آینده‌نگری، استراتژی و یا مدلی جدید به‌جای الگوی فعلی، ایجاد شبکه‌ای قوی، حرفه‌ای در سرتاسر نظام آموزش عالی برای مشارکت و همکاری بین دانشگاهی به‌جای افزایش رقابت ناسالم، ایجاد تعادل اثربخش بین آموزش دانشگاهی با کیفیت و تحقیقات دانشگاهی با کیفیت، هیأت‌های امنا، اعتماد کردن به دانشگاه، استقلال هیأت‌های امنای هر منطقه و بازنگری در وظایف و افزایش اختیارات است.
وی اظهار کرد: راهکارهایی که در حوزه فرهنگی وجود دارد، رونق کرسی‌ها و فضای رقابتی آزاد اندیشی، نظریه‌پردازی و تضارب آرا از طریق تامین امنیت پس از بیان، اسلام ناب یا فطرت، نگاه محبت آمیز، رعایت اولویت‌ها براساس قرآن و روایات، رویکرد علمی و شایسته سالاری را شامل می‌شود. راهکارهایی که در امر آموزش باید به آن‌ها توجه کرد مواردی مانند استفاده از روش‌های نوین و مؤثرتر آموزشی جهت دستیابی به استانداردهای بالای کیفی، یادگیری موضوع محور، ایجاد کلاس درس معکوس، ایجاد شبکه ملی آموزش برای کشورهای فارسی زبان و استفاده از فناوری‌های جدید در یادگیری مانند تلفن همراه هستند.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، عنوان کرد: مزایایی که برای انجام راهکارهای کسب مرجعیت علمی وجود دارد، کاهش هزینه‌های آموزشی، افزایش فضای یادگیری و سرعت پیشرفت و تغییر، امکان دستیابی به مفاد آموزشی در هر زمان و مکان و یادگیری مادام العمر است. در رابطه با راهکارهای کسب مرجعیت علمی به قابل استفاده بودن برای تمامی اقشار جامعه حتی با درآمد پایین، ایجاد ارتباط بین کارفرمایان و متقاضیان، ایجاد سطوح بالایی از مشارکت و تبادل آزاد اطلاعات، دسترسی رایگان به مفاد درسی به شکل ویدئو و یا ضبط سخنرانی، آموزش قابل تنظیم و یادگیری برمبنای تقاضا می‌توان اشاره کرد.
وی ادامه داد: در این صورت کلاس درس تبدیل به محل آموختن، اندیشیدن و فکر کردن، تمرین با معلمان و همکلاسی‌ها، مشارکت و صحبت با تمامی دانشجویان و نقد و بررسی نظرات مختلف، ایجاد توانایی برای کارگروهی، توجه
بیشتر به یادگیری عملی، محیطی شاد، با نشاط، بهره‌ور و معنی‌دار می‌شود.
وی افزود: مزایای دیگر این تغییر نقش عبارتند از شکوفایی استعدادهای تمامی دانشجویان، افزایش تجربه‌های عملی و تعاملی، افزایش تحمل‌پذیری، ایجاد تفکر انتقادی، افزایش ابتکار، خلاقیت، کارآفرینی و نوآوری، گسترش
حس کنجکاوی در دانشجویان، تقویت مهارت‌های کلیدی دنیای بیرونی مانند مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های کسب و کار که باید مورد توجه قرار گیرند.
طهمورث‌پور گفت: تجمیع رویکردهای مزیت‌محور و نیازمحور یا به عبارتی استفاده توأمان شاخص‌های کیفی و کمی، توجه ویژه به پیوستگی تحقیقات درآیین‌نامه ارتقا، توجه ویژه به کار گروهی درآیین‌نامه ارتقا، تخصیص اعتبارات کافی و ... از جمله راهکارهای کسب مرجعیت علمی در حوزه پژوهشی هستند.
وی افزود: علم و عمل و علم و تعهد، به منزله دو بال هستند که با هم می‌توانند به مراتب ترقی و تعالی برسند. رسالت آموزش عالی در سه دسته انسان‌سازی، آموزش و پژوهش و فناوری تقسیم می‌شود که انسان‌سازی بال تعهد و آموزش و پژوهش و فناوری بال تخصص هستند.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، تصریح کرد: برای نتیجه‌گیری نهایی باید مطرح کنم که آموزش عالی ایران در آغاز مسیر و فرآیند تکاملی کسب مرجعیت علمی و فرهنگی است که برای ادامه این مسیر تکاملی و رسیدن به قله
مطلوب که تشکیل تمدن نوین اسلامی است، به نیروی انسانی کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ارزش‌های انسانی نیاز است که جز از طریق تغییر و تحول در نظام فرهنگی و نظام آموزشی به دست نمی‌آید.
وی خاطرنشان کرد: در این صورت است که می‌توان نیروی انسانی مبتکری را تربیت کرد که نظریه‌پرداز، نوآور، مخترع، مکتشف، جامع‌نگر، کلان‌نگر و صاحب فضائل معنوی و اخلاقی باشند و دیگران به نظرات و دیدگاه‌های آنها
استناد کنند.
انتهای پیام