بزرگنمايي:

پیام خراسان -   چشمه های آبگرم به ‌عنوان یکی از ظرفیت ‌های بزرگ گردشگری طبیعی کشور می‌تواند سهم زیادی در جذب گردشگر، درآمدزایی و رونق اقتصادی داشته باشد که جوشش تعدادی از آنها در قلب کویر، ظرفیت بی نظیری را برای گردشگری سلامت رقم زده است.

 وجود چشمه های معدنی آبگرم در شرق کشور و استان خراسان جنوبی با خاصیت آب درمانی منحصر بفرد موجب شده هر ساله تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی راهی این مناطق شوند.
گردشگری آب درمانی دارای قدمتی طولانی و امروز بخشی کوچک اما با اهمیت از بازار گردشگری را به خود اختصاص داده است. در واقع گردشگری چشمه ‌های معدنی، بهترین نوع شناخته‌ شده گردشگری سلامت به شمار می رود.
** جوشش آب ترش از شکاف سنگ
یکی از مجموعه های آب درمانی در خراسان جنوبی چشمه «آب ترش» سربیشه است. این مجموعه در فاصله 34 کیلومتری شمال غرب شهر سربیشه قرار دارد.
برای سفر به این مکان تفریحی و درمانی باید در جاده اصلی از بیرجند به طرف سربیشه حرکت کرد و جاده فرعی به سمت شمال به طول 19 کیلومتر به چشمه آب ترش ختم می شود.
آب حوضچه های مجموعه آب ترش به دلیل خواص درمانی برای امراض پوستی و نیز مصارف خوراکی به شدت مورد توجه اهالی منطقه است. علاوه برآن محیط پیرامون آب ترش نیز به دلیل موقعیت کوهستانی و زیبایی طبیعی می تواند جذابیت هایی برای گردشگران داشته باشد.
این چشمه در شمال شهرستان سربیشه از شکاف سنگ های آندزیت بازالت از زمین خارج می شود. بالا بودن مقدار گاز دی اکسید کربن و سیلیس نشان دهنده منشاء عمیق آب چشمه است.
آب این چشمه مزه ای ترش و مطبوع دارد و آبدهی آن در حدود 15-20 لیتر در ثانیه است. با در نظر گرفتن مزه خوب و آبدهی مناسب و نزدیک بودن به جاده اصلی سربیشه - زاهدان بهره برداری این چشمه توصیه می شود.
آب ترش چشمه سربیشه در ردیف آب های کلرورسدیم و سولفات کلسیم سرد (Sub thermal) است.
بهترین زمان سفر به این مکان تفریحی و درمانی بهار و تابستان بوده و از لحاظ وضع رفاهی و زیرساختی نیز امکانات اقامتی، برق، تلفن و چشمه در این مکان فراهم شده است.
** آب گرم فردوس با قدمت بیش از 200 سال
آبگرم معدنی فردوس درکیلومتر 22 جاده اصلی فردوس به مشهد واقع شده و بیش از 200 سال سابقه تاریخی دارد.
این آب گرم در قدیم دارای دو باب حوضچه از سنگ و آهک بوده که سقف آن با آجر به صورت گنبدی پوشش شده و چون آب آن خاصیت درمانی داشته از روستاهای اطراف و همچنین شهرهای همجوار برای استفاده از آب بیتوته می کردند.
از سال 1345 تولیت این آبگرم برعهده هلال احمر فردوس است، که با توجه به آزمایشات انجام شده برای امراض جلدی و کبدی و دردهای مفصلی، بازشدن عروق، پیشگیری از رسوب سنگ در کلیه، بیماری های رماتیسمی، دردهای مفصلی و عصبی، افزایش سوخت و ساز بافت ها، کاهش درد و رفع گرفتگی عضلات، افزایش دامنه حرکتی اندام ها، بهبود دردهای ناحیه ستون فقرات و دیسک کمر و پیشگیری از ایجاد انحراف در ستون فقرات مفید بوده و همه ساله برتعداد مراجعان افزوده می شود.
به همین لحاظ آب گرم معدنی فردوس یکی از مهمترین جاذبه های طبیعی و قطب گردشگری و آب درمانی شرق کشور محسوب می شود که همه روزه پذیرای جمع کثیری از مردم است. این مجتمع اکنون به عنوان منطقه نمونه گردشگری مورد توجه مسافران داخلی و خارجی است.
راه دسترسی به مجتمع آب درمانی فردوس آسفالت می باشد و بهترین زمان برای سفر به این مجتمع آب درمانی بهار و تابستان است.
مدیرعامل شرکت تفریحی و آب درمانی هلال فردوس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از حضور سالانه 300 هزار گردشگر در این مکان تفریحی و درمانی خبر داد و گفت: نوروز 97 بیش از 80 هزار نفر به آن مکان سفر کرده و از امکانات موجود بهره مند شدند.
محمد نبیلی‌ مقدم با اشاره به 23 ویلای اقامتی سه ستاره در مجتمع آب درمانی فردوس افزود: این سوئیت ها با تمام امکانات و وان آب گرم در اختیار گردشگران قرار می گیرد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر این مجموعه گردشگری مجهز به استخرهای مجزای آب درمانی، وان‌ های خصوصی لوکس همراه با سونای خشک و حوضچه آب گرم معدنی، اتاق‌های ارزان قیمت، تنها رستوران درجه یک خراسان جنوبی، طولانی ‌ترین زیپ لاین شرق کشور و فضاهای ورزشی و تفریحی است.
** معجزه آب گرم لوت در درمان امراض پوستی و عضلانی
آب گرم لوت به عنوان یکی دیگر از جاذبه ها و اماکن گردشگری استان در 75 کیلومتری شهرستان خوسف واقع شده و به دلیل قرار گرفتن آب گرم در دشت لوت، آن را به همین اسم نامیده اند.
اگر از مقصد مرکز استان خراسان جنوبی به سمت آب گرم لوت حرکت کنید، باید 2.5 ساعت را رانندگی کرده تا به این مکان برسید.
به دلیل شرایط سخت دسترسی زمان طولانی لازم است تا بتوان به آب گرم رسید؛ لذا بهترین زمان برای رفتن به این منطقه اواسط اردیبهشت تا نیمه آبان است.
علت وجودی مجموعه آب گرم لوت، چشمه آب معدنی است که گردشگران را به منظور درمان و معالجه امراض پوستی، عضلانی و غیره به سمت خود می کشاند. با ارزیابی های به عمل آمده از گردشگران مشخص شده که حدود 50 درصد آنها به منظور معالجه امراض پوستی ،42 درصد به منظور معالجه امراض عضلانی و 8 درصد به منظور معالجه امراض گوارشی به این چشمه سفر کرده اند.
به طور معمول آب های معدنی بی رنگ و زلال هستند که آب گرم لوت نیز از این قاعده مستثنی نیست ولی در برخی موارد بر اثر وجود مواد معلق یا کلوئیدی، رنگین و کدر می شود.
درجه حرارت و گرمای آب معدنی به منشاء آب، عمق زمین، فعالیت های بیولوژیک و همچنین سرعت بالا آمدن بستگی دارد و ممکن است از حدود 6 تا 98 درجه سانتی گراد باشد، البته گرمای آب معدنی به علل خاص چون زلزله تغییر می کند.
درجه حرارت آب گرم لوت براساس نمونه برداری در شهریور ماه سال 1384، 24.3 درجه سانتی گراد است.
** جذب سالانه 15 هزار گردشگر در آب گرم لوت
مدیر مجتمع آب گرم لوت در خصوص امکانات این مجموعه به خبرنگار ایرنا گفت: مجتمع آب درمانی لوت در سال 1385 نوسازی و تجهیز شد که در همان سال اول 15 هزار گردشگر به این مکان مراجعه کردند.
داریوش خسروی اظهار داشت: هم اکنون 40 اتاق و سوئیت برای استفاده گردشگران ایجاد شده و امکانات دیگری از قبیل برق خورشیدی و آلاچیق رایگان نیز دراین مجموعه وجود دارد.
** تلفیق آب گرم و سرد در چشمه «مرتضی علی»
چشمه آبگرم مرتضی علی در شهرستان طبس خراسان جنوبی از جمله مناطق گردشگری طبیعی و بکر قلب بیابان و کویر ایران زمین است که با چشمه های آب درمانی همه ساله مورد بازدید تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد.
وجود این چشمه جوشان با هر دو نوع آب سرد و گرم در دل کویر زیبایی های خلقت را برای انسان مجسم می کند.
این چشمه در مسیر گردشگری روستای «خرو» در فاصله 27 کیلومتری طبس واقع شده که برای رسیدن به آن باید وارد دهانه دره ای شد و حدود پنج کیلومتر را به صورت پیاده که از داخل آب می گذرد، طی کرد.
مبدا آب این چشمه اغلب مزارع و تامین آب باغ های طبس است که از طریق نهر آبی به این شهر منتقل می شود.
در طول مسیر چشمه آب گرم مرتضی علی دیواره های بلند دره مانندی در دو طرف خودنمایی می کند و روی این دیواره ها حفره هایی است که به نظر می رسد با نظم خاصی بنا شده اند.
پس از حدود 35 دقیقه پیاده روی به منطقه ای می رسیم که چشمه های متعدد آب به ویژه چند چشمه آب گرم و سرد قرار دارد و بزرگترین آنها از درون حفره ای نشات می گیرد که به «حمام مرتضی علی» معروف شده است.
چشمه آب گرم مرتضی علی طبس از مناطق طبیعی است که با داشتن چشمه های آب درمانی به لحاظ توریست درمانی نیز مورد توجه ویژه است.
آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخانه می ریزد و همین، اختلاف دمایی را در چشمه ایجاد می کند که گاهی به 10 درجه هم می رسد.
غلظت بیشتر آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه باعث می شود این آبها تا مسافت حدود 300 متری بستر رودخانه پیش روند در حالی که بطور کامل با هم مخلوط نشده اند و در بستر رودخانه قابل تفکیک هستند.
به این ترتیب در یک طرف رودخانه آب سرد و در طرف دیگر آب گرم جریان دارد و می توان یک پا را در طرف گرم فرو برد و پای دیگر را در طرف سرد رودخانه، پدیده نادری که شاید در هیچ نقطه دیگر کشور فرصت تجربه آن را نداشته باشید.
همچنین چشمه های متعددی از قبیل آبگرم دیگ رستم و گزیک و ... با جاذبه های طبیعی و درمانی در خراسان جنوبی وجود دارد.
این چشمه ها با توجه به قرارگیری در دل کویر و قابلیت های گردشگری، از نظر سلامت و درمان می تواند موجب رشد اقتصادی و توسعه صنعت توریسم در استان شود.
استان خراسان جنوبی دارای 6 چشمه آب معدنی است.