بزرگنمايي:

پیام خراسان - مشهد - فعالان فضای مجازی خراسان رضوی اعتقاد دارند که فضای مجازی بخشی از زندگی و جامعه شده است و هر روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود، لذا باید در این حوزه، فرهنگ و قانون مرتبط خلق شود.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: اتفاقات اخیر در خصوص بسته شدن صفحات اینستاگرام و توئیتر برخی از فعالان فضای مجازی بعد از شهادت سردار سلیمانی گویای این سخن است که فضای مجازی به شدت می‌تواند کاربرانش را تحت تأثیر محتواهایش قرار دهد.
در همین خصوص میزگردی با چند نفر از فعالان فضای مجازی در خصوص بسته شدن صفحات اینستاگرام و توئیتر آن‌ها در زمان شهادت سردار قاسم سلیمانی، برگزار شد.
مصطفی شریف، یکی از فعالان فضای مجازی در این میزگرد با بیان اینکه تروریسم رسانه بحثی جامعی را شامل می‌شود، اظهار کرد: مثال فضای مجازی امروزه مثال فردی است که به خانه فردی دیگر وارد شده و قوانین و قواعد آنجا را نیز رعایت نمی‌کند، بخشی از این مشکل به زیرساخت‌ها (تکنولوژی، سرور) برمی‌گردد، ولی بخش عظیمی از آن به اعتماد مردم نسبت مدل‌های مشابه داخلی این اپلیکیشن‌ها مربوط می‌شود.
مخاطبان داخلی به‌خاطر اطمینان نداشتن به فضای مجازی داخلی وارد اپلیکیشن‌های ساخت داخل نمی‌شوند، حال اطمینان و اعتماد مردم یک سو و ضعف در ساختار نیز از سوی دیگر باعث شده تا مردم مجبور شوند وارد اپلیکیشن‌های خارجی شده و در آن‌جا حرف خود را بیان کنند.‌
عدم اطمینان به فضای مجازی از سوی مخاطبان ایرانی و ضعف ساختار باعث شده تا مردم مجبور شوند از اپلیکیشن‌های خارجی استفاده کرده و در آنجا حرف خود را بزنند.
این فعال فضای مجازی با طرح این سوال که آیا اگر ما در داخل کشور اپلیکیشن‌هایی بهتر از اینستاگرام و توئیتر ایجاد کنیم بازهم مردم به آنها تمایل دارند یا خیر، ادامه داد: مخاطبان داخلی به‌خاطر اطمینان نداشتن به فضای مجازی داخلی وارد اپلیکیشن‌های ساخت داخل نمی‌شوند، حال اطمینان و اعتماد مردم یک سو و ضعف در ساختار نیز از سوی دیگر باعث شده تا مردم مجبور شوند وارد اپلیکیشن‌های خارجی شده و در آن‌جا حرف خود را بیان کنند.
وی با بیان اینکه با وارد شدن به فضای مجازی باید استانداردهای آن فضا نیز رعایت شود، گفت: ما به قصد ترویج گفتمان خود وارد این فضا شده‌ایم، لذا چون دشمن متوجه قدرت ما در حوزه فضای مجازی شده است این طور با ریپورت و بستن صفحات بیش از هزار کاربر ایرانی واکنش نشان داد.
شریف با اشاره به اینکه در ایام شهادت سردار سلیمانی در جمع اینستاگرامی افراد انقلابی بیش از 100 صفحه بسته شد، عنوان کرد: این موضوع همچنان بعد از شهادت سردار سلیمانی ادامه دارد، هرچند علت بسته شدن 90 درصد از صفحه‌ها ریپورت است.
این فعال فضای مجازی با اشاره به بسته شدن صفحه اینستاگرامی خود در زمان شهادت سردار دل‌ها، ادامه داد: با همکاری یکی از دوستانم که در حوزه نرم افزار و سخت افزار بسیار توانمند است، صفحه خودم رو مورد بررسی قرار دادم تا علل بسته شدن آن را پیدا کنم، بعد از چند روز بررسی متوجه شدیم که صفحه من توسط افرادی از آلبانی ریپورت شده است.
وی تشریح کرد: در ماجرای شهادت سردار سلیمانی من در صفحه خودم، عکس و هشتگ مربوط به سردار را پاک کردم و فقط متن نوشته‌ام را منتشر کردم، قاعدتاً ربات‌های اینستاگرام بدون عکس و هشتگ موردی را پیدا نمی‌کنند.
شریف با بیان اینکه بعد از بسته شدن پیجم متوجه شدم که افرادی در پشت این اپلیکیشن‌ها فعالیت می‌کنند که فارسی را به خوبی می‌دانند، گفت: من در پستم هیچ عکس و هشتگی از سردار به کار نبرده بودم ولی آنان به خاطر متن پیج من را ریپورت کردند، اینجاست که می‌توان تروریسم رسانه را مصداق دانست.
این فعال فضای مجازی با بیان اینکه در ماجرای شهادت سردار سلیمانی ما یک تجربه‌ای در اینستاگرام به دست آورده‌ایم، افزود: آن تجربه باعث شد تا همه دوستان دو پیج داشته باشند، یک پیج خصوصی یک پیج عمومی. در پیج عمومی نباید خطا کرد چرا که امکان ریپورت و بسته شدن صفحه بسیار زیاد است، اما در پیج خصوصی اگر خطا هم داشته باشد نمی‌توانند ریپورت کنند و حداقل آن این است که ربات‌های اینستاگرامی شما را شناسایی می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه ما هم باید در این فضا ورود کنیم، تصریح کرد: باید این گونه فضاها را رصد و بررسی کنیم تا متوجه باشیم که در فضای توئیتر و اینستاگرام چه چیزهایی مصادیق جرم است تا دیگر از این جهات ضربه نخوریم.
شریف با بیان اینکه قطعاً رعایت کردن قوانین فضای مجازی لازم و ملزوم است، ابراز کرد: در موضوع شهادت سردار سلیمانی محتواها را می‌زدند، اینجا تروریسم رسانه صادق است. نکته حائز اهیمت دیگر این است که چرا ما اقدام متقابل نکنیم و با مشاهده هشتگ و یا سوتی طرف مقابل ما هم آن‌ها را ریپورت کنیم.
این فعال فضای مجازی با بیان اینکه در حوزه اپلیکیشن‌های داخلی چند چالش وجود دارد، افزود: بخشی از این حوزه به نبود زیرساخت در داخل کشور برمی گردد، ولی بخش مهم آن به عدم اعتماد و استقبال مردم به این اپلیکیشن‌ها برمی گردد.
به یک قانون و فرهنگ در خصوص فضای مجازی نیازمندیم
وی با اشاره به اینکه امروزه فضای مجازی بخشی از زندگی و جامعه شده است، ادامه داد: آیا اگر امروز در داخل کشور اپلیکیشنی حتی بهتر از اینستاگرام تولید شود، مردم استقبال خواهند کرد؟ رهبری معتقد هستند که فضای مجازی می‌تواند انقلاب را مضمحل کند. ما نیاز به یک قانون اساسی و فرهنگ در خصوص فضای مجازی داریم چرا که هرروز سهم ما از زندگی در فضای مجازی بیش‌تر می‌شود.
شریف با تاکید بر اینکه ما نمی‌توانیم قوانین و مقررات فضای حقیقی را در فضای مجازی هم پیاده کنیم، ابراز کرد: ابزارها و محیط در فضای مجازی با فضای حقیقی متفاوت است. در فضای مجازی نمی‌شود کنترل بیرونی کرد، بلکه برای زندگی در چنین فضایی نیاز به خود کنترلی داریم.
فهم فضای مجازی را در اولویت قرار دهیم
این فعال اینستاگرامی ادامه داد: حاکمیت باید به این نتیجه برسد که فضای مجازی قواره خاص خود را دارد و با قواعد فضای حقیقی نمی‌شود در فضای مجازی کار کرد. ما در زمینه قوانین، به ویژه قوانین مربوط به کسب‌وکارها به‌طور جدی باید بازنگری انجام دهیم، از حقوق مالکیت خصوصی حمایت کنیم و بخشی از آن را هم به رسمیت بشناسیم. فهم فضای مجازی را باید در اولویت کار قرار دهیم.
وی با تاکید بر اینکه حتی بستر پیگیری حقوقی در فضای مجازی داخلی در کشور فراهم نیست، گفت: آیا اگر به طور مثال مسئولی وارد فضای شخصی افراد در فضای مجازی شود در کشور محکوم می‌شود؟
شریف با بیان اینکه ما با قواعد خود کنترل نتوانستیم کنار بیاییم، گفت: چرا اکثر مردم ایران دو اکانت اصلی و فیک دارند، در صورتی که اکانت اصلی باید هویت فرد باشد ولی اکثراً حرف‌ها و نظرات واقعی خود را در اکانت فیک بیان می‌کنند.
این فعال فضای مجازی با اشاره به اینکه فضای مجازی مرزها را برداشته و به افراد حق داده که حرف خود را بزنند، ابراز کرد: فضای مجازی این امکان را به افراد داده است تا حرف‌های خود را بیان کنند و از سوی دیگر نیز جامعه را به خودآگاهی، خود کنترلی و سواد رسانه‌ای سوق می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه نظارت توسط دستگاه اطلاعاتی امنیتی باید وجود داشته باشد، گفت: در فیس‌بوک هم این نظارت وجود دارد، اما دیگر نباید هر کسی به هر دلیلی به این اطلاعات دسترسی داشته باشد چرا که در این صورت می‌توان سو استفاده را مصداق این عمل بدانیم.
شریف ادامه داد: از یک طرف ضعف در قوانین، زیر ساخت‌ها و فرهنگ و از سوی دیگر فهم همگانی درست در بین مردم و مسئولین نسبت به دنیای مجازی باعث شده تا اپلیکیشن‌های داخلی آن طور که باید و شاید مورد استقبال قرار نگیرند.
خودکنترلی عاملی بازدارنده
وی با بیان اینکه اگر افراد خودکنترل نباشد هیچ بازدارنده‌ای اثر ندارد، گفت: در چند سال گذشته افراد یک فیلم ویدئویی را با هزار ترس و دلهره نگاه می‌کردند، ولی امروزه شما کافی ست که در تلگرام جستجو بزنید فیلم و سریال، هزار کانال را برایتان پیشنهاد می‌شود.
شریف با بیان اینکه معمولاً اکانت بازی، فالوئر بازی، هشتگ زیاد زدن و هیجانی عمل کردن را در کشورهای اروپای و غربی نمی‌بینم، گفت: درگیری اصلی ما اینجاست که ظرفیت و بستری برای اعتراض در فضای مجازی برنمی‌تابیم، تا زمانی که فرهنگ ما درست نشود، اپلیکیشن‌های مشابه داخلی هم نمی‌تواند کارساز باشد.
این فعال فضای مجازی تشریح کرد: خود غربی‌ها می‌گویند ابزارشبکه‌های اجتماعی دو کمک بزرگ کرده است، نظارت مردم بر حاکمیت و تقویت جامعه مدنی و دوم بستری برای تخلیه انرژی مردم. سوالی که وجود دارد این است که آیا ما در این زمینه‌ها به این بلوغ رسیده‌ایم که اگر فردی در اپلیکیشین داخلی ما حرفی خلاف باورهای ما زد می‌توانیم تحمل کنیم و یا فوراً با مدیر آن اپلیکیشن برخورد می‌کنیم.
نباید در مقابل تکنولوژی ایستاد
وی با بیان اینکه تا چه زمان می‌خواهیم در مقابل تکنولوژی ایستادگی کنیم، اظهار کرد: گاهی آنقدر در مقابل تکنولوژی می‌ایستم که از روی ما رد می‌شود. این فقط مختص تکنولوژی نیست، بلکه هر نوع نوآوری را شامل می‌شود. در بسیاری از حوزه‌ها ما دیر وارد میدان عمل می‌شویم و در واقع زمانی دست به‌کار می‌شویم که احساس باختن کنیم، لذا آن زمان دیگر طرف مقابل ما در آن حوزه‌ها قوی شده و ما عقب مانده‌ایم.
شریف افزود: در این صورت انتظار هم داریم که بتوانیم از انقلاب دفاع کنیم، در این زمینه نه تنها موفق نمی‌شویم، بلکه تلفات هم می‌دهیم. گاهی برای تربیت فرزندانمان نیاز است آنان را ایزوله کنیم و سپس آرام آرام همراه با تربیت آنان را از ایزوله خارج کنیم اما ما در جامعه افراد را ایزوله کردیم، اما برای تربیت آنان هیچ کاری نکردیم.
این فعال فضای مجازی با بیان اینکه قاعدتاً ایزوله و تربیت فرزندان در کودکی بیشتر جوابگو است، ادامه داد: طبیعتاً شما به فرزندانتان که وارد مدرسه و محیط اجتماعی می‌شوند نمی‌توانید حاکمیتی داشته باشد چرا که او حق انتخاب پیدا می‌کند.
وی تصریح کرد: اگر در زمانی که ویدئو تازه وارد ایران شده بود همراه با ایزولاسیونی که انجام شده بود فرهنگ خود کنترلی نیز شکل می‌گرفت، در حال حاضر این وضعیت را در فضای مجازی نداشتیم. در غرب والدین محصول فرهنگی را قبل از آنکه فرزندانشان ببینند آن را چک می‌کنند و بعد در اختیار آنان قرار می‌دهند. آنان به این نتیجه رسیده‌اند که باید خود از خانواده و فرهنگشان مراقبت کنند. آزادی عمل باید وجود داشته باشند، اما باید هوای طرف مقابل را هم داشت.
شریف افزود: چرا فکر می‌کنیم که هرچیزی که تلویزیون پخش می‌کند درست است، باید به فرزندانمان آگاهی دهیم که اگر این برنامه خوب است ادامه آن را نگاه کند. در اپلیکیشن فیلم‌های خارجی دیدن 15 دقیقه اول فیلم رایگان است، به شما حق انتخاب می‌دهد که اگر فیلم مطابق سلیقه و فرهنگ شما بود ادامه آن را نگاه کنید.
وی اظهار کرد: در فضای مجازی اگر فرد خود کنترلی داشت و از سویی حاکمیت نیز سعه صدر خود را افزایش داد، می‌توان از ترکیب این دو موضوع توقع داشت که فرد جرأت استفاده از اپلیکیشن ایرانی را داشته باشد.
مسئولان اهمیت فضای مجازی را درک نکرده‌اند
شریف ادامه داد: مسئولان هنوز اهمیت فضای مجازی را درک نکرده‌اند و همیشه با پاک کردن صورت مسئله خواهان نادیده گیری موضوع هستند، حال هر چقدر هم که در مورد اهمیت این حوزه صحبت کنیم و اینکه اگر این نیاز جامعه در خود کشور جواب داده نشود افراد از بیرون جواب خواهند گرفت، ولی فایده‌ای ندارد.
این فعال فضای مجازی با بیان اینکه یک نگاه امنیتی دیگر وجود دارد که برآیند رو بررسی می‌کند، گفت: نگاه حکومت باید در مسائل مختلف برآیندی باشد. رهبری نگاهشان در موضوعات مختلف برآیندی است، در موضوع پاره کردن عکس سردار سلیمانی رهبری فرمودند: «این عده چند نفر بودند و افرادی که در مراسم تشییع سردار شرکت کردند چند نفر بودند»، این نگاه برآیندی است.
وی با بیان اینکه ما به جای اینکه سوار برتکنولوژی باشم مقابل آن ایستاده‌ایم، افزود: آنقدر در مقابل دیوار تکنولوژی ایستاده‌ایم که یا از روی ما رد می‌شود و یا اینکه ما مجبوریم پشت دیوار قرار بگیریم.
شریف با بیان اینکه اگر قبل از ورود تلگرام به کشور اندیشکده و یا پژوهشکده‌ای آن را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌داد، گفت: کارشناسان باید تحلیل می‌کردند که این نرم افزار ابعاد فرهنگی و تمدنی بسیاری خواهد داشت، لذا اگر همام موقع به فکر اپلیکیشن داخلی بودیم الان در مرحله‌ای بالاتر از وضعیت کنونی قرار داشتیم، ما همیشه در مورد تغییرات عالم امکان منفعل هستیم. باید قبل از ورود تلگرام نیازسنجی می‌شد و اپلیکیشنی بر اساس نیاز و فرهنگ جامعه ما تولید می‌شد.
در ادامه مرتضی قربانی، یکی دیگر از فعالان فضای مجازی با بیان اینکه در قضیه بسته شدن اکانت‌ها در چند سال اخیر چند موضوع مطرح است، اظهار کرد: در قوانین توئیتر داشتن چند اکانت همزمان توسط یک فرد خطا محسوب می‌شود، در چند سال اخیر عده‌ای از دوستان در توئیتر چند اکانت همزمان داشتند، لذا به دلیل رعایت نکردن قوانین صفحات آنان بسته شد، این اشتباه خود بچه‌های انقلابی ما بود.
وی ادامه داد: همچنین داشتن فعالیت رباتیک در توئیتر نیز خطا محسوب می‌شود که باز هم عده‌ای از دوستان به علت داشتن فعالیت رباتیک صفحات خود را از دست دادند. اما در موضوع سردار سلیمانی موضوع خیلی متفاوت بود و دیگر مباحثی همچون خطای فنی مطرح نبود چرا که دشمن محتوا و حرف‌های ما را هدف قرار داده بود.
در موضوع شهادت سردار سلیمانی قدرت رسانه‌ای ما آشکار شد
قربانی با بیان اینکه در شهادت سردار توئیتر بدون اخطار قبلی صفحه من را بست، افزود: در موضوع شهادت سردار سلیمانی به خاطر قدرت فضای رسانه‌ای و موجی که در رسانه‌ها و این فضا شکل گرفت صفحات دوستان را یکی یکی بستند اما در حال حاضر صفحه دوستان در حال برگشت است.
یکی دیگر از فعالان فضای مجازی با بیان اینکه در سال‌های اخیر موضوع اینترنت ملی مطرح است، گفت: هنوز تصمیم قطعی در این حوزه گرفته نشده و با امروز و فردا کردن هم کاری از پیش نمی‌رود. اما بزرگترین اشتباه ما این بود که علایق مردم را به سمت اپلیکیشن‌های خارجی سوق دادیم و این در حالی بود که قبل از فعالیت ما در این فضا، افراد خاکستری و ضد انقلابی فعالیت خود را آغاز کرده و مخاطب خود را جذب کرده‌اند.
قربانی با بیان اینکه اپلیکیشن توئیتر نخبگانی است، گفت: هنوز بستری با توجه به فرهنگ و سلایق مردم ایجاد نکرده‌ایم تا مردم بتوانند آنجا راحت حرف خود را بزنند. مسئولین ما به این درک نرسیده‌اند که اصلاً فضا مجازی به چه دردی می‌خورد و همیشه نگاه آنان به این فضا امنیتی و منفی بوده است.
این فعال فضای مجازی با بیان اینکه تلگرام کاملاً مطابق با نیازهای یک فرد ایرانی است و روز به روز مطابق با نیازها خود را به روز می‌کند، افزود: اپلیکیشن‌های ایرانی هر کدام وابسته به یک سازمانی معرفی شدند. و فقط گپ و ایتا متعلق به بخش خصوصی هستند که از همه هم ضعیف‌تر هستند.
دارایی ما اعتقاد ماست نه اکانت
وی ادامه داد: برخی از دوستان می‌دانستند که با آن مطلبی که در مورد سردار دل‌ها می‌نویسند صفحه آنها بسته خواهد شد ولی احساس مسئولیت کردند و مطلب را منتشر کردند، همانند شهید حسین فهمیده که می‌دانست اگر زیر تانک برود شهید خواهد شد ولی برای حفظ کشور این کار را کرد. به گفته برخی از دوستان دارای ما اعتقاد ماست نه اکانت ما.
این فعال فضای مجازی با اشاره به اینکه همه اپلیکیشن‌های خارجی برای بستن صفحات ایرانیان بالاخره بهانه‌ای خواهند داشت، افزود: اگر ما بخواهیم بر اساس اعتقادمان حرف بزنیم صفحاتمان را می ببندند، ولی بسیاری از ایرانیان هستند که صفحاتشان هیچ وقت بسته نمی‌شود چراکه آنان جزو قشر خاکستری هستند، لذا کسی به آنها کاری ندارند.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر دشمن با ترور شخصیتی مسئولان کشور را می‌زند، گفت: در حال حاضر با تجربه به دست آمده باید کاری کنیم که در این فضا بمانیم ولی سانسور نشویم، زیرا می‌خواهیم در همین فضا به دشمن ضربه بزنیم.
در ادامه همچنین حجت‌الاسلام حسین ابراهیمی، با تاکید بر اینکه برای پیروز شدن در یک میدان جنگی باید تمام قوانین رعایت شود، گفت: برخی از افراد در زمان انقلاب اسلامی به محضر امام (ره) می‌آمدند و از ایشان می‌خواستند تا برایشان دعای شهادت کنند، امام خمینی (ره) می‌فرمودند: «ان شاءالله خدا شما رابرای اسلام حفظ کند و ثواب شهادت هم ببرید.» باید همه قوانین میدان جنگی چه حقیقی و چه مجازی رعایت کنیم.
در میدان جنگ باید قوانین را رعایت کنیم
وی ادامه داد: می‌توانیم با رعایت کردن قوانین، حرف خود را بزنیم و در این فضا پیروز هم بشویم، هرچند که در همین مرحله اول نیز هنوز متأسفانه برخی درجا می‌زنند.
حجت‌الاسلام ابراهیمی با اشاره به آیه 194 سوره بقره، اظهار کرد: خداوند در این آیه می‌فرمایند: «الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَی عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَی عَلَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ، این ماه حرام در برابر آن ماه حرام است و (هتک) حرمتها قصاص دارد پس هر کس بر شما تعدی کرد همان گونه که بر شما تعدی کرده بر او تعدی کنید و از خدا پروا بدارید و بدانید که خدا با تقواپیشگان است»، در فضای جنگی بحث مقابل به مثل خیلی مطرح است.
این فعال فضای مجازی ادامه داد: در فضای دینی اجازه هرکار و تقابل به مثلی به ما داده نمی‌شود. در خطبه 206 نهج البلاغه آمده است که یکی از یاران حضرت علی (ع) در فضای جنگی شروع به فحاشی کرد، حضرت به وی فرمودند: «در فضای جنگی اینگونه مقابله به مثل نکنید». اگر دشمن، سربازان ما را تکه تکه کرد ما حق چنین کاری را به عنوان مقابله به مثل نداریم، چرا که مثله کردن در اسلام حرام است.
وی با طرح این سوال که آیا اقدام مقابله به مثل ما در بستن و ریپورت صفحات دشمن خوب است یا نه، افزود: باید در این مورد فکر کرد زیرا بعضی می‌گویند این کار درست نیست.
وی با تاکید بر اینکه در میدان جنگ باید قوانین را رعایت کرد، گفت: خیلی از بسته شدن اکانت‌ها بحث فنی بود، لذا می‌شود در این فضا بود ولی شاهد بسته شدن صفحه نبود.