بزرگنمايي:

پیام خراسان- پس از شیوع کرونا و تغییر رفتارهای اجتماعی در جامعه، صنف چاپ و تبلیغات نیز مانند بسیاری از صنوف دیگر ناگزیر به تعطیلی شدند و عدم انتشار مکتوب روزنامه‌ها و جراید، فعالان رسانه را در شوک فرو برد و تعداد بسیاری را متضرر کرد.

روزنامه‌ها و جراید با تعطیلی اجباری پذیرش آگهی و تبلیغات و حذف درآمدهای این بخش دچار ضرر و زیان شدند و کانون‌های فرهنگی و تبلیغاتی که نصب بیلبوردها و تبلیغات محیطی شهر را برعهده داشتند، با تعطیلی این فعالیت‌ها ضرر بسیار متحمل شدند.

اما با این همه فرصت‌هایی برای رشد و تکامل بخش‌های مختلف از جمله صنعت چاپ و تبلیغات فراهم شد به طوری که نسخه الکترونیک روزنامه‌ها باب شد و روزنامه‌نگاران کانال‌های خبری خود را در شبکه‌های اجتماعی تقویت کردند و تعدادی از کانون‌های فرهنگی و تبلیغاتی نیز بستر فعالیت‌های خود را در فضای مجازی گشوده یا توسعه دادند.

شاید بتوان کرونا را برای حوزه چاپ و تبلیغات یک فرصت دگردیسی و تغییر رویکرد نسبت به سرمایه‌گذاری و فعالیت به شمار آورد اما این تغییر وضعیت نیاز به پشتوانه و حمایت دارد.

 تاثیر کرونا بر بخش‌های چاپ و تبلیغات را در دو حوزه روزنامه‌ها و جراید و کانون‌های فرهنگی و تبلیغاتی بررسی شده است.

دست خالی چاپخانه‌ها

رییس اتحادیه صنف چاپخانه‌داران خراسان رضوی در این باره  گفت: پس از شیوع کرونا و لزوم تعطیلی صنوف، 350 چاپخانه و صنایع وابسته به آن در این استان تعطیل شد در حالی که 2 هزار کارگر در این صنعت فعال بودند و بسیاری از صاحبان چاپخانه‌ها، هزینه‌های بر زمین مانده بسیار داشتند.

علی مغانی افزود: ضرر ناشی از تعطیلی چاپخانه‌ها میلیاردی است و جبران آن به راحتی میسر نمی‌شود زیرا وصول چک‌های برگشتی، پرداخت تسهیلات معوق بانکی، پرداخت هزینه‌های جاری و دستمزد کارگران با تعطیلی چاپخانه‌ها امکان پذیر نمی‌باشد و دولت تدبیری برای این بخش اتخاذ نکرده است.

وی ادامه داد: بخش کوچکی از کار چاپخانه‌ها مربوط به چاپ روزنامه‌ها و جراید یا آگهی‌های تبلیغاتی است و بخش اعظم آن مربوط به تهیه لیبل‌های چاپی برای تولیدات مختلف صنعتی و کارگاهی می‌باشد.

وی گفت: با اینکه در شرایط کرونایی بخش تولید نیز از مصیبت‌های آن بی نصیب نمانده است اما بخش زیادی از واحدها بویژه حوزه‌ تولیدکنندگان اقلام بهداشتی و دارویی به فعالیت خود ادامه دادند و برای کالاهای خود نیاز به نصب لیبل دارند که بدون چاپخانه امکان تولید لیبل میسر نیست.

تغییر رفتار تبلیغات

رییس انجمن صنفی تبلیغات خراسان رضوی نیز در این باره  گفت: تعطیلی کانون‌های آگهی و تبلیغات مانند سایر فعالان  فرهنگی، آنها را نیز با مشکلات عدیده‌ بویژه بحران مالی مواجه کرده است.

عبدالله کاویانی افزود: کار اصلی تبلیغات، اطلاع رسانی در موضوعات مختلف است و تاثیرگذاری آن را در بخش‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نمی‌توان انکار کرد اما شیوع کرونا جدا از ضرر اقتصادی برای کانون‌ها منجر به تغییر رفتارها و رویکرد آنها نیز شده است.

وی ادامه داد: ضررکنندگان اصلی ناشی از شیوع کرونا در حوزه آگهی و تبلیغات را می‌توان کانون‌ها و مراکزی دانست که در حوزه تبلیغات دیداری و محیطی در سطح شهر فعالیت می‌کردند و تعطیلی این حوزه منجر به ضرر مالی و بیکاری آنها شد.

وی گفت: شیوع کرونا حوزه تبلیغات تجاری را کاهش داد اما اطلاع رسانی و تبلیغات تعطیل نشد و بسیاری از کانون‌های آگهی و تبلیغات در استان که در حوزه فضای مجازی فعالیت محدود داشتند، دامنه فعالیت خود را در این فضا توسعه دادند.

کاویانی افزود: شاید موضوع کرونا در آینده باعث شود دگردیسی و تحولاتی در حوزه تبلیغات به صورت گسترده انجام گیرد و شاهد تغییر رفتارها و نگرش‌ها در حوزه تبلیغات بویژه سوق یافتن سرمایه‌گذاری در این حوزه به سوی فضای مجازی باشیم.

دو روی سکه تاثیر کرونا بر فعالیت مطبوعاتی

یک فعال رسانه‌ای و رییس هیات مدیره خانه مطبوعات خراسان رضوی نیز در این باره گفت: تعطیلی موقت چاپ نسخه مکتوب روزنامه‌ها و جراید چندان اتفاق عظیمی را در حوزه رسانه و اطلاع‌رسانی رقم نخواهد زد و فعالیت خبرنگاران رسانه‌های مختلف در این ایام همچنان ادامه دارد.

سید جلال فیاضی افزود: در این ایام فقط بخش چاپ و توزیع روزنامه‌ها و جراید تعطیل شده و فعالان این بخش‌ها متضرر می‌شوند ولی در تعداد صفحات، حجم مطالب و موارد دیگر روزنامه هیچ تغییری ایجاد نشده و نخسه الکترونیکی این مطالب در فضای مجازی منتشر می‌شود.

وی ادامه داد: توقف چاپ نسخه مکتوب رسانه‌ها باعث کاهش بخشی از درآمد روزنامه‌ها و جراید می‌شود که ممکن است آنها را مجبور به تعدیل نیروی انسانی در این بخش نماید ولی توصیه خانه مطبوعات به خودداری از کاهش نیروی انسانی و بیکار شدن خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای است.

وی گفت: در صورتی که روزنامه‌ها چاره‌ای جز تعدیل نیروی انسانی خود نداشته باشند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای خبرنگاران بیکار شده، تمهید بهره‌مندی از بیمه بیکاری اندیشیده است که می‌تواند بخشی از ضرر آنان را جبران کند.

فیاضی افزود: در این میان خبرنگاران بسیاری در روزنامه‌ها و جراید حق التالیف و فاقد بیمه هستند که از تعطیلی چاپ و تعدیل نیروی روزنامه‌ها ضرر می‌کنند لذا باید برای آنان چاره‌ای اندیشید.

وی ادامه داد: بروز هر رخداد یا اتفاق می‌تواند هم فرصت و هم تهدید باشد، عدم انتشار نسخه کاغذی مطبوعات مزایایی از جمله عادت دادن مردم به استفاده از نسخه‌های دیجیتالی مطبوعات، تغییر نحوه مطالعه، کاهش هزینه‌های روزنامه‌ها و افزایش شمار خوانندگان آنها را به دنبال دارد با این حال هنوز بخشی از جامعه علاقه‌مند به مطالعه مطالب مکتوب هستند که باید نیاز آنان نیز تامین شود.

وی گفت: کرونا فرصتی ایجاد کرده است که شتاب شکل گیری دولت الکترونیک افزایش یابد و دولت وادار به توسعه زیرساختهای این بخش شود، هرچند تغییر شرایط باعث از بین رفتن بسیاری از مشاغل و بیکاری عده‌ای نیز خواهد شد.

فیاضی افزود: مهمترین هنر مدیریت در جامعه کنونی، تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها و کاهش آسیب‌های ناشی از تهدیدها است، تهدید کرونا برای روزنامه‌ها می‌تواند فرصتی به منظور تغییر عادت مطالعه مردم و توسعه فعالیت‌ در فضای مجازی باشد اما باید آسیب‌های ناشی از کرونا در حوزه فعالیت خبرنگاران نیز به حداقل برسد.

بیمه بیکاری

معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: در راستای تصمیمات ستاد ملی مدیریت و مبارزه با کرونا و تداوم طرح فاصله‌گذاری اجتماعی تا 20 فروردین، توقف انتشار موقت نسخه کاغذی رسانه‌ها، فرصتی برای تقویت فعالیت اطلاع رسانی در محیط برخط و شبکه‌های اجتماعی است.

افشین تحفه‌گر افزود: عدم انتشار نسخه کاغذی رسانه‌ها در اجرای سراسری طرح فاصله گذاری اجتماعی به درخواست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به معنای توقف اطلاع رسانی نبوده و نیست.

وی اظهار داشت: رسانه‌های مکتوب خراسان رضوی برای تقویت جریان اطلاع رسانی و کارکرد آموزشی و مقابله با کرونا باید همانند هفته‌های اخیر تمام ظرفیت خود را در فضای برخط و شبکه‌های اجتماعی بکار گیرند.

وی گفت: تعطیلی اجباری صنوف در دو ماه اخیر بخشی از مطبوعات و جراید استان را که درآمدزایی آنها از محل پذیرش آگهی برای مشاغل مختلف بوده، متضرر کرد.

تحفه‌گر افزود: براساس اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طبق ماده یک قانون کار، خبرنگارانی که زیرپوشش بیمه تامین اجتماعی و صندوق اعتباری هنر هستند، در صورتی که به خاطر کرونا بیکار شده‌اند، می‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند اما هنوز فرآیند مشمولیت این بیمه و اجرای آن از سوی وزارتخانه به استان ابلاغ نشده است.

وی ادامه داد: شرکت‌ها و کانون‌های آگهی و تبلیغات استان نیز جزو آسیب دیدگان و متضرران کرونا هستند زیرا منبع اصلی درآمد تبلیغات از حوزه محصولات تجاری است و باید برای حمایت از این بخش بسته‌های حمایتی ویژه‌ای در نظر گرفته شود.

وی گفت: در اسفندماه پارسال اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، لزوم در نظر گرفتن بسته حمایتی برای کانون‌های تبلیغاتی و آگهی و مشاغل فرهنگی استان را به وزارتخانه ابلاغ کرد که امید است فعالیت این کانون‌ها و شرکت‌ها از سر گرفته شود.

504 کانون آگهی و تبلیغات دارای مجوز از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در خراسان رضوی وجود دارد.

همچنین 482 عنوان نشریات چاپی، برخط و غیربرخط در استان فعالیت داشته و 48 دفتر سرپرستی روزنامه‌های سراسری در خراسان رضوی وقایع و رویدادهای استان را پوشش می‌دهند.

2 هزار و 771 نفر از فعالان امور هنری، فرهنگی و رسانه این استان عضو صندوق اعتباری هنر هستند و از مزایای آن شامل بیمه و تسهیلات بهره‌مند می‌شود.