بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه ویژگی و ابعاد شخصیتی افراد تاثیر بسزایی در مواجه‌ شدن با متغیرهای سهمگین زندگی دارد، گفت: ویژگی‌های شخصیتی در روند آسان شدن سوگ تاثیر زیادی دارد.

زهره سپهری شاملو در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: سوگ از نگاه برخی روانشناسان، فقط از دست دادن یک عزیز تعریف می‌شود و برخی نیز آن را وسیع‌تر کرده‌اند و از دست دادن هر چیز مهم در زندگی فرد تعریف می‌کنند؛ به عنوان مثال کودکی پتو یا اسباب‌بازی‌ای را دوست دارد و آن را گم می‌کند، در این حالت او نوعی سوگ را تجربه خواهد کرد یا فردی که به هر دلیلی شغل خود را از دست می‌دهد نیز وارد فرآیند سوگ می‌شود. همچنین در حال حاضر ما فرصت ارتباط با یکدیگر را از دست داده‌ایم و در شغل‌ خود نمی‌توانیم مانند قبل فعال باشیم این‌ها نیز نوعی سوگ است که در حال تجربه‌شان هستیم؛ بنابراین نیاز به این است که برای آنچه که تجربه می‌کنیم از خود مراقبت کنیم.
وی افزود: اکنون با توجه به شیوع بیماری کرونا و ازدست دادن عزیزانمان به دلیل این بیماری افراد بیشتر دچار سوگ می‌شوند، زیرا سوگ کرونا با سوگ‌های قبل از کرونا متفاوت است. در سوگ‌های قبل از کرونا افراد آمادگی بیشتری داشتند. سوگ از بیماری کرونا ویژگی‌هایی دارد که لازم است به اختصار راجع به آن صحبت کنیم. دوره‌ای که فرد دچار بیماری می‌شود دوره کوتاهی است و آدم‌های نزدیک به فرد بیمار آمادگی لازم را ندارند و در هنگام سوگ و نداشتن مراسم این فرآیند سخت خواهد بود. در خصوص بیماری کرونا که برای اولین بار با آن مواجه هستیم، انتظار و آمادگی لازم را نداریم.
عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: ما می‌دانیم و انتظار این را داشته‌ایم که در ایام نوروز تصادفات جاده‌ای افزایش خواهد داشت یا از روند بیماری افراد مبتلا به سرطان و بیماری‌های خاص آگاه هستیم و خود را برای وقوع هر نوع اتفاقی آماده می‌کنیم. اما در خصوص بیماری کرونا که برای اولین بار با آن مواجه هستیم، انتظار و آمادگی لازم را نداریم.
این روانشناس بالینی بیان کرد: قبل از شیوع بیماری کرونا اگر فوتی بدون پیش‌بینی و آمادگی برای کسی اتفاق می‌افتاد ویژگی‌های برگزاری مراسم به‌گونه‌ای بود که کمک می‌کرد تا افراد آرام‌تر و راحت‌تر از سوگ بیرون بیایند، اما امروز عوامل تاثیرگذار مانند غافل‌گیرشدن افراد از این بیماری و همچنین برگزاری متفاوت سوگ‌ها فشارهای جدی بر روی بازماندگان وارد کرده است.
سپهری عنوان کرد: مراسم سوگواری در فرهنگ کشورهای مختلف، متفاوت است. طبق تجربه‌ای که داشته‌ام در بیشتر کشورهای اروپایی مانند کشور انگلیس مراسم سوگواری راحت‌تر و کوتاهتر از ایران است و این تفاوت ما با آنهاست. در فرهنگ ایران افراد با برگزاری مراسم سوگ می‌پذیرند که عزیز از دست رفته دیگر در کنار آنها نیست و اکنون قبول این شرایط برای افراد مشکل شده است.
وی ادامه داد: اکنون با توجه به شرایط پیش آمده و نبود مراسم جمعی و اعضاء خانواده در مراسم خاکسپاری، این فرآیند برای ما کوتاه وسخت است. به خصوص اینکه افراد خانواده بعد از اینکه عزیز خود را از دست می‌دهند باید وارد قرنطینه بشوند و این یعنی؛ دوباره تنها شدن.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: در حال حاضر سوگ برای بازماندگان متوفی به‌گونه‌ای تجربه می‌شود که نه تنها جای خالی عزیز از دست رفته را احساس می‌کنند بلکه باید نگران سلامتی خود و سایر اعضاء خانواده باشند که این امر نگرانی، اضطراب و استرس آنها را افزایش می‌دهد.
عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی گفت: همچنین متغیرهایی برای بازماندگان، بعد از فوت عزیز از دست رفته باقی می‌ماند؛ متغیرهایی مانند اینکه فرد فوت شده سالم و ورزشکار بود و به سلامت خود اهمیت می‌داد یا اینکه من این علائم را داشتم و او از من گرفته بود و... . این چنین متغیرهایی سوگ را پیچیده‌تر، عجیب‌تر و سخت‌تر کرده است. بنابراین همیشه تجربه‌های اطلاعاتی و عملیاتی فرد در دوران زندگی می‌تواند کمک‌دهنده خوبی برای گذراندن از مراحل سخت زندگی مانند سوگ باشد. در حال حاضر روانشناسان به این نوع سوگ، سوگ بی‌آغوش می‌گویند.
وی با اشاره به اینکه روانشناسان براین باورند که ویژگی و ابعاد شخصیتی افراد تاثیر بسزایی در مواجه‌ شدن با متغیرهای سهمگین زندگی دارد، افزود: تجربه سوگ در افراد متفاوت است و این ویژگی‌های شخصیتی در روند آسان شدن سوگ تاثیر زیادی دارد. عامل دیگر برای سهل کردن این روند بستگی به عضویت فرد در گروه‌هایی دارد که به آن‌ها تعلق دارد؛ به عنوان مثال فرد عضو گروهی باشد که باورش این است که زندگی بعد از مرگ قشنگ‌تر و بهتر است. این باور قطعا مرگ عزیز را راحت‌تر می‌کند تا اینکه جزو گروهی باشیم که مرگ را وحشتناک می‌داند و معتقد است بعد از مرگ دنیای دیگری وجود ندارد.
سپهری خاطرنشان کرد: ما از کودکی جزو گروه‌ خانواده و در بزرگسالی جزو گروه همکاران، دوستان و... می‌شویم. قطعا انسان که یک قسمت بزرگی از زندگی او به ویژگی‌های تعاملی و اجتماعی‌اش برمی‌گردد، اثرپذیری بسیار زیادی از این گروه‌ها دارد. در مورد بیماری کرونا اگر فرد در گروهی باشد که قصه کرونا را تخیلی در نظر بگیرند احتمال اینکه فرد از خود مراقبت نکند و دائما بیرون باشد، هست، اما اگر در گروهی باشد که این امر را جدی بگیرد مراقب خود خواهد بود؛ بنابراین ویژگی شخصیتی و تعلق فرد به گروه‌هایی که با آن‌ها در ارتباط است به فرد کمک می‌کند تا با متغیر سوگ کنار بیاید.
وی افزود: از متغیرهای دیگر که در این امر به فرد کمک می‌کند این است که افرادی در کنار خود داشته باشد تا بتوانند روند سوگ را برای او آسان کنند. کسی که سوگوار است و در طول مدت زندگی‌اش به گونه‌ای نبوده که کارهای اساسی مانند ورزش و مدیتیشن کردن برای سلامت روح و روان خود انجام داده باشد، به این فرد نمی‌توان گفت نفس عمیق بکش و آرام باش؛ زیرا چنین تجربه‌ای نداشته است و اکنون نیز در این شرایط نمی‌تواند تجربه کند. بنابراین همیشه تجربه‌های اطلاعاتی و عملیاتی فرد در دوران زندگی می‌تواند کمک‌دهنده خوبی برای گذراندن از مراحل سخت زندگی مانند سوگ باشد.
سپهری با اشاره اینکه که این دوران را به‌گونه‌های مختلفی برای خود آسان کنید، گفت: از راهکارهایی که بتوان این دوران را برای خود و دیگران آسان کنیم این است که در فضاهای مجازی گروه تشکیل دهیم. ساعت مشخصی را تعیین کنیم تا همه در آنجا حضور داشته باشند و در مورد ویژگی‌های خوب عزیز از دست رفته صحبت کنیم و با تماس گرفتن و برگزاری مراسم در فضای مجازی شرایط سوگ را به نحوی راحت‌تر کنیم.
انتهای پیام