بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد گفت: پیش‌فرض دانشگاهیان در خصوص پیشنهاد حذف حصار فیزیکی دانشگاه فردوسی مثبت است. باید توجه داشت پیدا کردن آن نقطه تفاهمی که هم به نفع شهر و هم به نفع دانشگاه باشد، در همین مذاکرات و راه حل‌ها نهفته است.

محمدهادی مهدی‌نیا ظهر امروز، 22 تیر ماه، در نشست خبری مدیران دانشگاه فردوسی و کمیسیون شهرسازی شورای شهر مشهد که در سازمان مرکزی دانشگاه برگزار شد، در خصوص طرح پیشنهاد حذف حصارهای فیزیکی دانشگاه اظهار کرد: در گذشته، با توجه به شکل‌گیری نظام شهری دنیا از جمله ایران، شهرها معمولا به شکل مناطق(زون‌ها) متفاوت و مجزا از هم شکل می‌گرفت و شهرسازی اواخر قرن 19 و 20، معتقد بود بایستی کاربری‌های مختلف از هم جدا شود و حوزه فعالیت از سکونت و حوزه سکونت از گردشگری و هر 3 از حوزه حمل‌ونقل جدا شود. در گذشته رویکردها و فعالیت‌های شهری به 3 فعالیت سکونت، کار و فعالیت و گردشگری تقسیم می‌شد. ‌به همین منظور اماکنی برای فعالیت، استراحت و سکونت در نظر گرفته می‌شد و در این بین فضای حمل و نقل نیز قرار می‌گرفت.
وی افزود: تجارب این فضا در دهه 70 مورد نقد بسیاری قرار گرفت و شهرسازان و معماران جدید انتقادات زیادی را در خصوص انفکاک این کاربری‌ها ارائه کردند. به دلیل اینکه اغلب شهرها و ساختار آن با توجه به نظام مدرنیته شکل گرفته، ما میراث‌دار این نوع شهرسازی هستیم اما کاربری‌هایی در داخل شهر مانند پادگان‌ها می‌بینیم که سنخیتی با کاربری‌های داخل شهر ندارد. برخی دیگر از این ساختمان‌ها مجموعه‌های اداری بزرگ‌مقیاس است.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد مطرح کرد: هم‌زمان با نقدهایی که به آن نوع شهرسازی بود، راه‌حل‌هایی پیشنهاد شد و در دهه 70 کاربری‌های ناسازگار مانند پادگان‌ها و زندان‌ها از شهر بیرون رفت. در حال حاضر قوانینی وجود دارد که به چنین مواردی اشاره دارد. یکی از نقدهایی که در این نوع شهرسازی پست‌مدرن وجود دارد، این است که حداقل باید هم‌پیوندی بین بخش‌های مختلف شهر ایجاد شود و آیتم‌هایی مانند بزرگراه نباید باعث ایجاد لبه در شهرها گردد بلکه لازم است ارتباطی ارگانیک با شهر به وجود آورد. همچنین در طرح‌های شهری باید سعی شود تا ایزوله بودن کاربری‌های بزرگ‌مقیاس کم شود.
مهدی‌نیا اظهار کرد: اگر به روند شکل‌گیری دانشگاه‌های بزرگ دنیا نگاهی بیندازیم، آن‌ها شروع به حذف دیوارهای دانشگاه کرده‌اند و با طراحی‌های خاصی معنابخشی و هویت‌بخشی خاصی را به دانشگاه داده‌اند که نوع مبلمان، کف‌پوش خیابان‌ها و دیگر موارد باعث ایجاد این تفاوت شده است و به نوعی هم‌پیوندی با دیگر مناطق را برقرار کرده است. هویت‌بخشی تنها منفعت این طرح نیست بلکه منافع زیاد دیگری نیز مانند افزایش فضاهای اجتماعی شهر و خلق فضای پیاده‌مداری، انسان‌گرا بودن شهر، برون‌پذیری مردم و... دارد. شهر مشهد به لحاظ آب‌وهوایی و وضعیت اقلیمی شرایط خاصی دارد و نوع انتظار مردم از جنس فصای سبز در آن متفاوت است. باید توجه داشت خواسته مردم و همچنین افزایش آلودگی هوا یکی از مواردی است که مدیریت شهری شاخص‌های فضای سبزش را افزایش می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: فضای سبز به صورت کلی 2 کارکرد دارد که کارکرد اول اکولوژیک و برای کاهش آلودگی و تولید اکسیژن مورد نیاز است و کارکرد دیگر آن اجتماعی است. باغ‌های خصوصی مانند عرصه‌های اوقاف و آستان قدس صرفا کارکرد اکولوژیک دارد اما پارک‌ها کارکرد اجتماعی نیز دارد. در ساخت دانشگاه فردوسی نیز دوراندیشی بسیاری شده که حدود 300 هکتار عرصه دارد و با یک کاربری شاخص در شهر، خصوصا در منطقه 9، قرار گرفته است. در حوزه تئوریک ما به این نتیجه رسیده‌ایم که ظرفیت اراضی دانشگاه فردوسی تمام شاخص‌ها و خدماتی که در ابتدا به آن اشاره شد را دارد و به نوعی یک هم‌پیوندی با شهر را ایجاد می‌کند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اینکه طرح‌های تفصیلی به عنوان طرح‌های بلندمدت و دارای افق 10 چند کار را باهم انجام می‌دهد عنوان کرد: چنین طرح‌هایی از نقطه‌ای به بعد روی چشم‌اندازسازی حوزه‌ای کار می‌کند و ممکن است برای حوزه اختصاصی خود چشم‌انداز دهد. به عنوان نمونه جنوب غرب شهر دروازه‌ای به ارتفاعات جنوب و اراضی ارتفاعی و گردشگری جنوبی شهر است و تمام روددره‌هایی که به محدوده منطقه 9 می‌آید و از داخل دانشگاه هم عبور می‌کند، پتانسیل و چشم‌اندازی است که طرح با توجه به ادبیات نظری از آن متصور می‌شود و دانشگاه می‌تواند در آینده این شهر نقش هم‌پیوندی با این شرایط در اراضی، جایگاه علمی، نقش در طبقه خلاق و تاثیر بر کاربری‌های اطرافش داشته باشد.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال کارخانه کوکا که در حال تبدیل به کارخانه نوآوری است، قطبی است که گروه‌های هدف را به خود جذب می‌کند و بافت‌های دانشگاه تا فاصله میدان پژوهش فعالیت‌های جدیدی در حوزه فناوری شکل خواهد داد.
مهدی‌نیا مطرح کرد: طبیعی است پس از تصویب طرح تفصیلی، الزامات آن باید اجرا شود. در این طرح پیش‌شرط‌هایی وجود دارد که به حوزه‌های اجرایی دانشگاه، وزارت علوم، مدیریت شهری و شهرداری بازمی‌گردد. تمام این موارد نیاز به بررسی‌های مستقلی دارد و شاید از دل آن پژوهش‌ها اطلاعاتی بیرون آید که به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابلیت اجرای این طرح وجود نداشته باشد و مجموعه چشم‌اندازهایی را پیش روی ما باز کند. به صورت کلی در طرح‌ها اعم از تفصیلی و جامع، شوراها طرح را تایید می‌کنند و کمیسیون ماده 5 طرح را تصویب می‌کند که نامش مصوبه است و جنس پیشنهاد دارد. باید توجه داشت ادبیات نظریه مشترک کمیسیون‌ها همه از نوع پیشنهاد است.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد بیان کرد: متاسفانه ساختار شکل‌گیری طرح‌های تفصیلی و جامع در کشور ما ساختاری قدیمی است و از معدود قوانینی است که از قبل از انقلاب باقی مانده و شاکله و استخوان‌بندی اصلی نظام شهرسازی ماست. این قوانین متعلق به 50 سال پیش است و خیلی مطرح نبوده و محمل قانونی نیز ندارد. در این طرح‌ها بستری برای اعمال نظر و قدرت جایی ندارد. یک اشکال اساسی در نظام شهرسازی ما وجود دارد که متاسفانه در فرایند شکل‌گیری سراغ ذی‌نفعان و ذی‌نفوذان نمی‌رود و وارد مذاکره با تمام تاثیرگذاران نمی‌شود. شاید مشاور علاقه‌مند باشد اما این ظرفیت وجود ندارد.
مهدی‌نیا گفت: امیدوارم مجلس در آینده قوانین را به شکلی تغییر دهد که این تغییر باعث شود در فرایند طرح‌ها، خصوصا طرح‌های تفصیلی، نقطه نظرات بخش‌های تاثیرگذار، چه دستگاه‌ها و چه عامه مردم در سازمان‌های مردم‌نهاد و... بیشترین تاثیرگذاری را داشته باشد تا شهرسازی مشارکتی را محقق کنیم. امیدواریم این ارتباطات به نزدیک‌تر شدن به این افق کمک کند.
وی تاکید کرد: من این جرقه و فعالیت‌هایی که در دانشگاه و در بین دانشجویان رخ داده است را به فال نیک می‌گیرم تا پژوهشکده‌ها و پایان‌نامه‌ها را به سمتی ببریم تا برای این موضوعات راه‌حل‌هایی را بیاورند. چند خانواده با من تماس گرفتند و گفتند که شما می‌دانید در پارک ملت چه خبر است؟ من هم گزارشات و اتفاقاتی که در پارک می‌افتد را رصد می‌کنم و می‌دانم چه اتفاقاتی می‌افتد. حل مساله همینجاست و باید راه‌حلی بیاندیشیم تا جامعه افق رو به جلو داشته باشد و ابعاد این موضوع را واکاوی کنیم.
دانشگاه فردوسی یکی از بهترین ظرفیت‌ها برای پیست دوچرخه‌سواری است
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اینکه دانشگاه در این 70 سال مسائل بودجه‌ای هم داشته، گفت: رسالت اصلی دانشگاه آموزش و پژوهش است و بسیاری از زمین‌های آن بایر است. شاید تا سال‌های آینده هم این توانمندی برای دانشگاه وجود نداشته باشد تا به این زمین‌ها رسیدگی کند. به نظر من دانشگاه فردوسی یکی از بهترین پتانسیل‌ها برای راه‌اندازی پیست دوچرخه‌سواری است. ممکن است دانشگاه در 2 روز آخر هفته تعطیل باشد و شهروندان و دانشگاهیان می‌توانند از آن استفاده کنند. تمام این مباحث در حد ایده است و باید روی آن مطالعه و پژوهش‌ صورت گیرد. همه این موارد کمک می‌کند تا جرقه طرح تفصیلی که از نوع طرح چشم‌اندازمحور است در مجموعه‌ای که علم‌مدار است زده شود و دانشگاه سراغ آن رود تا بررسی‌ها به جایی برسد که دانشگاه برنامه مدونی داشته باشد.
مهدی‌نیا اظهار کرد: در جلسه کارگروه زمانی که این ایده مطرح شد، استناد شد که آقای وزیر هم با این موضوع موافق است و پیش‌فرض دانشگاهیان مثبت است. بسیار خوشحالم که حساسیت‌ها در حوزه دانشجویی وجود دارد اما دانشجو موذن جامعه است. گروه‌های دانشجویی باید صدای مردم باشند. ما ساختار نظام شهرسازی مشارکتی نداریم و اگر از این ساختار متمرکز انتقاد نکنیم، آرمان انقلاب به آستانه تحقق نمی‌پیوندد.
انتهای پیام