پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات سنگ بنای بحث‌های عمومی و دموکراسی است. خبرنگاران و روزنامه‌نگاران به‌عنوان نگهبان این آزادی‌ها برای عملکرد جامعه بسیار مهم هستند. بااین‌حال، آزادی بیان و ایمنی روزنامه‌نگاران در اروپا با چالش‌های اساسی روبرو شده است.

در بسیاری از کشورها، روزنامه‌نگاران و سایر نقش‌آفرینان رسانه‌ها با تهدیداتی از قبیل سانسور، فشارهای سیاسی و اقتصادی، ارعاب، ناامنی شغلی، سوءاستفاده از قوانین، تهمت و همچنین حملات جسمی روبرو هستند. این جرائم غالبا در بستری غیرقابل‌تحمل و مصونیت از مجازات انجام می‌شود که این امر باعث تاثیر ناخوشایند بر آزادی رسانه‌ها می‌شود. یکی دیگر از خطراتی که برای روزنامه‌نگاران و منابع آن‌ها در اروپا وجود دارد، قوانین نظارت است که در بعضی از ایالات تحت شرایط خاص و اغلب با توسل به رویه‌های حقوقی ویژه اعمال می‌شود و ممکن است منجر به خودسانسوری در جامعه رسانه شود.
بر اساس کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و آیین دادرسی دادگاه حقوق بشر اروپا، کشورهای عضو، وظیفه دارند تا از روزنامه‌نگاران محافظت کنند. آنها نه‌تنها باید از ترساندن اظهارنامه‌های سیاسی یا اقدامات قضایی در برابر نقش‌آفرینان رسانه خودداری کنند، بلکه وظیفه‌دارند به‌طور فعال از آنان حمایت کنند تا بتوانند محیطی مناسب برای فعالیت‌های روزنامه‌نگاری ایجاد کنند. برای دستیابی به اجرای استانداردهای شورای اروپا در کلیه کشورهای عضو، یک چارچوب قانونی قوی و خاص همراه با اجرای موثر محافظت از بازیگران رسانه توسط مقامات قضایی لازم است.

کنفرانس جهانی آزادی مطبوعات
کنفرانس جهانی آزادی مطبوعات از سال 1993 تشکیل‌شده و هرساله فرصتی برای روزنامه‌نگاران، نمایندگان جامعه مدنی، مقامات ملی، دانشگاهیان و عموم مردم فراهم می‌کند تا در مورد چالش‌های ظهور آزادی مطبوعات و امنیت روزنامه‌نگاران بحث و گفت وگو و در شناسایی راه‌حل‌ها همکاری کنند.
در سال 2020، هلند میزبان این کنفرانس بود. مراسم مشترک روز جهانی آزادی مطبوعات سوم ماه مه بود و روز جهانی پایان دادن به مصونیت از جنایات علیه روزنامه‌نگاران دوم نوامبر خواهد بود. تصمیم سازمان بهداشت جهانی که کووید-19 یک بیماری همه‌گیر جهانی است، موجب به تعویق افتادن این مراسم برای به حداقل رساندن هزینه‌ها و خطرات برای کلیه افراد درگیر شد.
برنامه‌ریزی کنفرانس با بیش از 1000 شرکت‌کننده ثبت‌نام‌شده و 60 جلسه تایید شده به‌خوبی انجام شد. این برنامه شامل اولین کنفرانس بین‌المللی بازیگران حقوقی، کنفرانس دانشگاهی درباره ایمنی روزنامه‌نگاران، جشنواره آزادی مطبوعات باهدف جوانان و مراسم اهداء جوایز جایزه آزادی مطبوعات جهانی یونسکو، گالیرمو کانو، همچنین بسیاری از جلسات دیگر بود. حضور مهمترین شبکه‌های ذی‌نفع رسانه‌ها تایید شده بود. برگزارکنندگان کنفرانس از همه شرکاء دعوت کردند تا تعامل خود را با این رویداد ادامه دهند و برای اطمینان از اجرای همان برنامه با سطح مشارکت بیشتر در ماه اکتبر تلاش خواهند کرد.
روز جهانی آزادی مطبوعات همچنین یک روز تامل برانگیز در بین متخصصان رسانه درباره موضوعات مربوط به آزادی مطبوعات و اخلاق حرفه‌ای است و فرصتی برای جشن گرفتن اصول اساسی آزادی مطبوعات، ارزیابی وضعیت آزادی مطبوعات در سراسر جهان، دفاع از رسانه‌ها در برابر حمله به استقلال آنان و ادای احترام به روزنامه‌نگارانی است که جان خود را در خط وظیفه ازدست‌داده‌اند.
یونسکو با محوریت "روزنامه‌نگاری بدون ترس یا مطلوب" در یک‌چشم انداز رسانه‌ای به‌طور فزاینده پیچیده، اقدام به راه‌اندازی کمپین جهانی در رسانه‌ها و کانال‌های رسانه‌های اجتماعی کرد.
در روز جهانی آزادی مطبوعات 2020 گفت وگوها، وبینارها و مباحث آنلاین از طریق گروه‌های فیسبوک لایو، یوتیوب و مایکروسافت ازجمله دیگر سیستم‌عامل‌های دیجیتال برگزار شد و جزئیات آن در سایت یونسکو موجود است.
شورای اروپا فعالیت‌های همکاری را برای کمک به کشورها در تهیه پیش‌نویس قانون و معرفی شیوه‌های مطابق با استانداردهای اروپایی انجام می‌دهد. یکی از کارهایی که انجام داده است، ایجاد گروه بین‌المللی متخصصان در زمینه آزادی بیان و اطلاع‌رسانی در مواقع بحرانی است. جامعه اطلاعات در حال تغییر است، بنابراین شورای اروپا اکنون با چالش حمایت و حفظ اصول اساسی خود در محیط‌های جدید روبرو است که اصلی‌ترین آن اینترنت است.

روزنامه‌نگاران در زمان بحران
جنگ‌ها، تروریسم، تهدید ثبات و بلایای طبیعی منجر به امنیت و نظارت شدیدتر در سراسر جهان می‌شود.
شورای اروپا با توجه به فرسایش آزادی مطبوعات در مواقع بحران، سه سند مهم اتخاذ کرده است:
اعلامیه‌ای در مورد آزادی بیان و اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها در زمینه مبارزه با تروریسم
رهنمودهای مربوط به حمایت از آزادی بیان و اطلاعات در مواقع بحران
اعلامیه‌ای در زمینه حمایت و ارتقاء روزنامه‌نگاری تحقیقاتی
این موارد بر اساس ماده 10 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر است که هدف آن تضمین آزادی بیان و اطلاعات در صلاحیت 47 کشور عضو شورای اروپا است.
تیمو سوئینی، رئیس کمیته وزرای شورای اروپا و وزیر امور خارجه فنلاند گفت: "یک رسانه مستقل و کثرت گرایانه ستون اصلی جوامع دموکراتیک ماست. بااین‌حال، در سال‌های اخیر در اروپا، افزایش تهدیدات و حمله به رسانه‌ها مشاهده‌شده و غیرقابل‌قبول است. ما، شورای اروپا و کشورهای عضو، باید تلاش‌های خود را در جهت حمایت از آزادی بیان، آزادی رسانه‌ها و تضمین امنیت روزنامه‌نگاران انجام دهیم. "
وزیر به کمیته وزیران مصوب 13 فوریه 2019 اشاره کرد که حاکی از کارکرد مهم دموکراتیک است که توسط روزنامه‌نگاری باکیفیت انجام می‌شود و این امر باعث می‌شود طیف وسیعی از اطلاعات متنوع، معتبر و جالب به‌موقع در دسترس عموم قرار گیرد و تبلیغات، اطلاعات نادرست و گسترش اطلاعات نادرست به‌ویژه در رسانه‌های اجتماعی را خنثی کند".
شورای اروپا فعالانه در حمایت و ارتقاء آزادی بیان، آزادی رسانه‌ها، دموکراسی الکترونیکی و هوش مصنوعی از طریق نهادهای مختلف خود فعالیت می‌کند. همچنین از این بستر برای حمایت از روزنامه‌نگاری و ایمنی روزنامه‌نگاران پشتیبانی می‌کند که چارچوبی مهم برای همکاری و گفت وگو بین بازیگران رسانه‌ها و کشورهای عضو فراهم می‌کند.

همکاران یونسکو در ایمنی روزنامه‌نگاران
یونسکو با تعدادی از سازمان‌های حرفه‌ای روزنامه‌نگاری در حمایت از روزنامه‌نگاران شرکت دارد که از جمله این حمایت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ماده 19
ماده 19 یک سازمان بین‌المللی حقوق بشر است که از آزادی بیان و آزادی اطلاعات در سراسر جهان دفاع و آن را تبلیغ می‌کند.
کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران (CPJ)
کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران یک سازمان مستقل و غیرانتفاعی است که در سال 1981 تاسیس شده و آزادی مطبوعات را در سراسر جهان ترویج می‌کند.
مطبوعات آزاد نامحدود (Press Free Unlimited)
مطبوعات آزاد نامحدود معتقد است که اطلاعات عینی می‌توانند از اهمیت زندگی و مرگ برخوردار باشند. به خبرنگاران محلی در مناطق جنگی و مناطق درگیری کمک می‌کند تا اخبار و اطلاعات معتبری را در اختیار مخاطبان خود قرار دهند. اطلاعاتی که افراد برای زنده ماندن و شکل‌گیری آینده خود به آن نیاز دارند.
IFEX
شبکه اینترنتی IFEX با یک تعهد مشترک برای دفاع و ارتقاء آزادی بیان به‌عنوان یک مرکز حقوق اساسی بشر فعال است.
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران (IFJ)
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران (IFJ) اقدامات بین‌المللی را برای دفاع از آزادی مطبوعات و عدالت اجتماعی از طریق اتحادیه‌های صنفی قوی، آزاد و مستقل روزنامه‌نگاران ترویج می‌کند.
پشتیبانی رسانه‌ای بین‌المللی (IMS)
پشتیبانی رسانه‌ای بین‌المللی رسانه‌های محلی را در کشورهایی تحت تاثیر نبردهای مسلحانه، ناامنی انسانی و انتقال سیاسی پشتیبانی می‌کند. امروز، فعالیت‌های IMS سه حوزه موضوعی رسانه‌ها و درگیری‌ها، رسانه‌ها و دمکراسی و رسانه‌ها و گفت وگو را در برمی‌گیرد.
موسسه بین‌المللی ایمنی اخبار (INSI)
انستیتوی بین‌المللی ایمنی اخبار (INSI) ائتلافی از سازمان‌های خبری، گروه‌های حمایتی روزنامه‌نگاران و افراد است که منحصرا به ایمنی کارمندان رسانه‌های خبری مشغول به کار در محیط‌های خطرناک اختصاص‌یافته است. هدف INSI ایجاد شبکه ایمنی و جهانی مشاوره و کمک به روزنامه‌نگاران و سایر جمع آورندگان اخبار است که ممکن است با پوشش اخبار مربوط به انتصاب بین‌المللی یا در کشورهای خود با خطر روبرو شوند.
موسسه بین‌المللی مطبوعات (IPI)
موسسه بین‌المللی مطبوعات شبکه جهانی ویراستاران، مدیران رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران پیشرو است که به آزادی مطبوعات و بهبود استانداردها و شیوه‌های روزنامه‌نگاری اختصاص‌یافته است.
بنیاد جامعه آزاد
بنیادهای جامعه آزاد برای ایجاد جوامع پرتحرک و تحمل کار می‌کنند که دولت‌هایشان پاسخگوی مشارکت همه مردم هستند. آن‌ها به دنبال تقویت قانون هستند. هدف آنان احترام به حقوق بشر، اقلیت‌ها و تنوع عقاید و دولت‌های منتخب دموکراتیک و کمک به یک جامعه مدنی است.
گزارشگران بدون مرز
در بعضی از کشورها یک روزنامه‌نگار را می‌توان سال‌ها به خاطر یک کلمه یا عکس توهین‌آمیز به زندان انداخت. زندانی یا کشتن یک روزنامه‌نگار، شاهد حیاتی در حوادث را از بین می‌برد. گزارشگران بدون مرز از زمان تاسیس در سال 1985 برای آزادی مطبوعات به‌طور روزمره جنگیدند.
انجمن جهانی روزنامه‌ها (WAN)
انجمن جهانی روزنامه‌ها در سال 1948 تاسیس شد و از 76 انجمن روزنامه‌های ملی، مدیران مجلات روزنامه‌ها را در 102 کشور، 10 خبرگزاری و 10 سازمان منطقه‌ای مطبوعات تشکیل شده است. این انجمن یک سازمان غیرانتفاعی و غیردولتی است.
منابع:
un.org
ndivisible.org
unesco.org
coe.int
انتهای پیام