بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی ترانه عضو مشترک خانواده ادبیات و موسیقی است. سالیان بسیاری از تولد او گذشته و پیشرفت‌های بسیار خوبی را کسب کرده است، همیشه در بین مردم حضور داشته و همراهی‌شان کرده، اوقات خوبی را برایشان رقم زده و خاطرات ماندگاری را برایشان به وجود آورده است؛ همیشه با پای برهنه در کوچه و بازارهای شهر قدم زده و دردها و عاشقانه‌های مردم‌ را در بین آن‌ها فریاد زده است، آری... خاستگاه ترانه توده مردم بوده و به همین دلیل است که زبان آن را زبان کوچه و بازاری نامیده‌اند و با زمزمه شدن همیشگی‌اش بر زبان مردم این سرزمین، ثابت کرده است که نزدیک‌ترین ژانر ادبیات فارسی به مردم است.

شاید بتوان گفت ترانه، عنصر اولیه و تشکیل‌دهنده اصلی یک اثر موسیقی خوب و عامه‌پسندترین ژانر ادبی است، اما در بین هر دو خانواده موسیقی و ادبیات مظلوم واقع شده و سرایندگان او معمولا در بین مردم ناشناخته‌ هستند. او را پیش از ترکیب با موسیقی، شعر محاوره می‌نامند و در اکثر مواقع در قالب‌های شعری چهارپاره، مثنوی، غزل، دوبیتی و رباعی سروده می‌شود؛ با این‌حال عده‌ای او را گونه‌ای از شعر نمی‌دانند و با حضور او در جشنواره‌ها، در کنار قالب‌های دیگر شعری مخالف هستند و معتقد هستند که ترانه صرفا برای شنیده شدن در قالب یک اثر موسیقی باید خلق شود و حضور او در ادبیات مکتوب بی‌دلیل است.
با تمامی مخالفت‌هایی که با حضور ترانه در کنار اشعار کلاسیک و نو در جشنواره‌ها می‌شود، با ظهور دوران نوین ترانه، او توانسته است با حضوری موفق و جذب استعدادهای خالص، فراوان و جوان به سمت خود، اعتماد بسیاری از بزرگان ادبیات را نیز جلب کند و به برخی از جشنواره‌ها راه پیدا کند که می‌توان از مهم‌ترین آن جشنواره‌ها به جشنواره شعر فجر اشاره کرد. ترانه در 5 دوره از 13 دوره در جشنواره شعر فجر حضور داشته است که ترانه‌سرایان موفقی مانند مرحوم علی معلم، مهدی ایوبی، احمد امیرخلیلی، حسین متولیان، یاسر قنبرلو و... که امروز صاحب نام و جایگاه در شعر و ترانه کشور هستند برگزیدگان آن بوده‌اند و پس از آن جشنواره‌های متعدد دیگری نیز این بخش پرمخاطب را به لیست بخش‌های رقابتی خود افزوده‌اند.
با توجه به این‌که خیلی از افراد بر این باورند که ترانه تا به اجرا نرسد به بلوغ نرسیده و ناقص است، اما در سالیان اخیر ترانه یکی از موفق‌ترین و پرفروش‌ترین گونه‌های ادبیات مکتوب نیز بوده است، به طوری که برخی از انتشارات با هدف فعالیت در زمینه چاپ مجموعه‌های ترانه به وجود آمده‌اند و یا بخشی از فعالیت‌شان را به چاپ‌ این آثار اختصاص داده‌اند که حاصل آن کتاب‌های موفقی مانند «جنون منطقی» از مرحوم دکتر افشین یداللهی، «دنیای این روزای من» از روزبه بمانی، «همهمه‌های بی‌هم» از صابر قدیمی، «بی آسمون» از علی ثابت قدم، «پاییز سال بعد» از رستاک حلاج، «آل» از امید روزبه، «تحت پیگرد قانونی» از احمد امیر خلیلی، «گریه برای دختری که زنم بود» و «آخرین دیدار با روان‌پزشک» از علی ایلیا، «روزنامه نگار» از مهدی ایوبی و... بوده است.
کارگاه‌های ترانه نیز در تهران، در سالیان اخیر کارآموزان و هنرجویان بسیاری را جذب خود کرده که در این کارگاه‌ها معمولا در دو سطح مبتدی و حرفه‌ای، در ترم‌های متعددی آموزش‌های اولیه ترانه‌سرایی و سپس مباحثی مانند سرودن ترانه بر روی ملودی و تمرینات سرودن ترانه با توجه به یک فیلم و یا موضوعی خاص ارائه می‌شود که به صورت دسته‌جمعی به سرودن یک اثر پرداخته شود و بعضا شاهد حضور خوانندگان، آهنگ‌سازان و نوازندگان مطرح نیز در این کارگاه‌ها هستیم که باعث درک بهتر فضای کاری و برقراری ارتباط و همکاری استعدادهای ترانه با خوانندگان می‌شود.
شهرهای متعددی مانند تهران، اصفهان، گیلان، اهواز، ساری، لاهیجان، کردکوی و... نیز صاحب خانه ترانه هستند که هر هفته به صورت تخصصی جلسات ترانه را با حضور ترانه‌سرایان و اهالی موسیقی آن شهر برگزار می‌کنند و بزرگ‌ترین و تنها جشنواره تخصصی ترانه کشور را نیز خانه ترانه تهران با مدیریت روزبه بمانی پس از فوت دکتر افشین یداللهی با یاد و نام ایشان برگزار می‌کند که امسال، سومین دوره این جشنواره برگزار خواهد شد.
شاید بتوان گفت، با وجود استعدادهای سرشاری که خطه خراسان در ترانه دارد، ترانه جایی در ادبیات مشهد نداشته و ندارد؛ چراکه جلسات ترانه در مشهد برگزار نمی‌شود و راهی برای برقراری ارتباط ترانه‌سرایان با اهالی موسیقی و مارکت وجود ندارد، لذا ترانه‌سرایان مشهد منزوی و گوشه‌گیر شده‌اند و یا برای فعالیت حرفه‌ای به تهران مهاجرت کرده‌اند. جامعه شعر خراسان نسبت به این گونه‌ی مهم، پرطرفدار و پر از استعداد شعری بی‌توجه است، به طوری که حتی در جشنواره‌های ادبی‌ای که در مشهد برگزار می‌شود شعر محاوره و ترانه جایی ندارد. اما اگر توجه بیشتری به این گونه از ادبیات صورت گیرد، استعدادهای جوان بسیاری در این حوزه کشف و شکوفا می‌شوند که می‌توانند پرچم‌داران مشهد و خراسان در آینده ترانه کشور باشند.
یادداشت از محمدرضا صبوریان، خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان
انتهای پیام