بزرگنمايي:

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی یک روانشناس بالینی با اشاره به اینکه افراد کمال‌گرا از اشتباه کردن هراس دارند، گفت: این افراد از نقص داشتن و اشتباه کردن می‌ترسند و باید به صورت عمدی مرتکب خطا شوند.

انسان‌ موجود پیچیده‌ای است و این پیچیدگی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات زیادی در ارتباط با خود و دیگران شود و به ناچار باید این مسیر سخت و پیچیده را پشت سر گذاشت. پس باید به دنبال راهی بود که بتوان در طول دوره زندگی کمترین آسیب و تنش را در برخورد با مشکلات از جمله ضربه‌های روحی روانی متحمل شد؛ چراکه تجربه چنین ضربه‌های سنگینی، آسیب‌های جسمی و روحی وارده به آدمی را دوچندان می‌کند؛ به طوری که جبران آن حتی تا پایان عمر کاری سخت و در برخی موارد محال خواهد بود.
در این راستا سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با هدف آموزش ساده و کاربردی روانشناسی و با محوریت آسیب‌های روانی و خودشناسی، هر هفته برنامه‌ای اینستاگرامی را با عنوان سایکولایو برگزار می‌کند که شاید گامی موثر در آشنایی با این مسائل باشد.
احسان متین‌فر شامگاه گذشته، 9 مهر ماه، در این برنامه که با موضوع نحوه مقابله با کمال‌گرایی برگزار شد، اظهار کرد: افراد کمال‌گرا باید ببینند که پیامدهای مثبت و منفی کمال‌گرایی برایشان چه بوده است، در واقع اگر ما پیامدهای مثبت و منفی کمال‌گرایی و ویژگی‌های آن را در کف ترازو قرار دهیم، در آنجا متوجه می‌شویم که آیا کمال‌گرایی به افراد کمک می‌کند یا به آنها آسیب می‌رساند.
وی ادامه داد: بنابراین در اولین گام باید ببینیم که آیا کمال‌گرایی آسیب‌زا است یا خیر. این کار به ما کمک می‌کند و انگیزه می‌دهد، انگیزه‌ای که شاید برای ما خشم باشد، دلیل این خشم این است که وقتی فرد متوجه می‌شود که یک الگوی رفتاری باعث آسیب رساندن به او می‌شود در آنجاست که دچار احساس خشم می‌شود، این خشم نسبت به الگوهای رفتاری گذشته است و هرچقدر این خشم بیشتر باشد، انگیزه برای تغییر دادن و کنار گذاشتن آن بیشتر است.
این روانشناس بالینی افزود: مسئله‌ای که وجود دارد این است که زمانی که فرد قصد کنارگذاشتن کمال‌گرایی را دارد دچار نوعی ترس در درون خود می‌شود که اگر کمال‌گرا نباشم پس چه فردی و با چه نوع رفتاری باشم. ما انسان‌ها همیشه دوست داریم که دنیا برایمان قابل پیش‌بینی باشد و بر اساس همین پیش‌بینی‌ها بتوانیم حرکت کنیم. هنگامی که من با عینک کمال‌گرایی به دنیا نگاه کنم به راحتی برایم قابل پیش‌بینی است و می‌توانم حدس بزنم که چه اتفاقاتی قرار است بیفتد اما زمانی که کمال‌گرایی کنار گذاشته می‌شود دیگر اینطور نیست و این ابهامات و تاریکی‌ها گاهی اوقات باعث می‌شود که ما نتوانیم از کمال‌گرایی فاصله بگیریم و در الگوی رفتاری گذشته خود باقی بمانیم.
متین‌فر بیان کرد: نکته بسیار مهمی که در مقابله با کمال‌گرایی وجود دارد این است که افراد برای خود و عملکردشان، معیارها و استانداردهای سطح بالا می‌گذارند، معیارهایی که یا غیرقابل دستیابی هستند یا اگر بخواهند به آنها دسترسی پیدا کنند باید هزینه‌های زیادی را بپردازند. حال به این موضوع فکر کنیم که اگر استانداردها و معیارهای خود را کمی تعدیل کنیم نه به معنای کنار گذاشتن، این موضوع چه فواید و ضررهایی را در پی خواهد داشت؟ آیا ضررهای آن بیشتر است یا منفعت و فوایدش. اینکه با پایین آوردن استانداردها وقت بیشتری برای تفریح و پرداختن به سایر علایق داشته باشم آیا خوب نیست؟ این سوالی است که باید به آن پاسخ دهیم.
وی گفت: وقتی ما کمال‌گرا می‌شویم انگار دارای شخصیتی کاریکاتوری هستیم. چه چیزی باعث شده که کاریکاتور خنده‌دار باشد؟ اینکه تناسبی بین سر و تنه وجود ندارد و همین تضاد باعث خنده‌دار بودن کاریکاتور است. کمال‌گرایی نیز به همین شکل است. زندگی افراد کمال‌گرا کاملاً کاریکاتورگونه است. یک وجهه آن خیلی بزرگ و برجسته است و وجهه دیگر کاملا کوچک و ناچیز است. بنابراین تعدیل معیارها و استانداردها مرحله دوم است.
متین‌فر ادامه داد: بعد از اینکه فرد انگیزه پیدا کرد و متوجه شد که کمال‌گرایی به او آسیب می‌رساند باید یک تصمیم شجاعانه اتخاذ کند و از دایره امن زندگی خارج شود. خروج از دایره امن زندگی شاید یکی از اضطراب‌ آمیزترین کارهایی است که ما در طول زندگی خود انجام می‌دهیم و به همین دلیل است که گاهی اوقات مقابله با کمال‌گرایی، سخت و خوفناک می‌شود. چیزی که مهم است این است که فرد سعی کند کارهایی را که تابحال بخاطر کمال‌گرایی از انجام آن صرف نظر می‌کرده و کارهایی را که در دوران کمال‌گرایی انجام می‌داده جابه‌جا کند.
این مشاور عنوان کرد: فرد کمال‌گرا همیشه از اشتباه کردن و نقص داشتن می‌ترسد و خیلی به تفریح نمی‌پردازد. حال باید فرد وقتی را برای تفریح کردن بگذارد و حتی به صورت عمدی ناقص باشد و مرتکب خطا شود. افراد کمال‌گرا چون فاجعه‌‍سازی می‌کنند و پیامدهای اشتباه کردن را یک پیامد بسیار خطرناک درنظر می‌گیرند، به همین دلیل هرگز به آن رفتارها دست نمی‌زنند و همیشه سعی در کامل بودن دارند؛ بنابراین باید از دایره امن خود خارج شوند، به عنوان مثال اگر فردی 5 دقیقه دیرتر به قرار خود برسد چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا اتفاق منفی که از آن می‌ترسد رخ می‌دهد یا خیر؟ حال اگر این اتفاق منفی رخ دهد توان مقابله با آن را ندارد؟ بنابراین ما در اینجا قصد داریم که افراد روی بیاورند به کارهایی که خارج از دامنه امن زندگیشان است.
این روانشناس ادامه داد: کمال‌گرایی شبیه مسیری است که فرد همیشه درحال رفت آمد از آن است. حال وقت آن رسیده که مسیر جدیدی را امتحان کند اما ممکن است در این مسیر فشارها و اضطراب‌هایی باعث شود که فرد دوباره به مسیر قبلی خود بازگردد؛ بنابراین مهم است که فرد آسیب‌ها و ضررهای کمال‌گرایی را برای خود مرور کند. مسئله مهم در اینجا این است که اضطراب هیچ وقت پایدار باقی نمی‌ماند، اضطراب مسئله‌ای موقتی و گذرا است. فرد اگر اضطراب را تحمل کند و اجازه دهد این اضطراب‌ به نقطه اوج خودش برسد بعد شاهد این موضوع هستیم که اضطراب خودبه‌خود پایین افتاده و از شدت آن کم می‌شود.
این روانشناس بالینی در رابطه با اینکه چطور می‌توان با رفتارهای کمال‌گرایانه مبارزه کرد، افزود: اول از همه بهتر است که یک حیطه از زندگی‌مان را که تحت تأثیر کمال‌گرایی قرار گرفته، مشخص کنیم. این حیطه می‌تواند کار، تحصیل، فرزندپروری، وسایل مربوط به خانه، وسایل مربوط به بهداشت شخصی و هرچیز دیگری باشد، بنابراین یک حیطه را انتخاب کنیم و در آن حیطه یک رفتا کمال‌گرایانه را انتخاب کنیم. سپس برای خود یک هدف قرار بدهیم؛ به عنوان مثال اگر درگذشته در حیطه تحصیل، مقاله‌ای را پنج بار مرور می‌کردیم حال تنها دو بار این کار را انجام دهیم و برای خود هدف‌گذاری کنیم که وضعیت فعلی را به وضعیت مطلوب‌تری برسانیم. مسلما در اینجا هر گامی که برداریم دچار اضطراب‌ می شویم، اما با تکرار این گام‌‎ها و رسیدن به هدف این اضطراب‌ها نیز کاهش پیدا می‌کنند و از بین می‌روند .
متین‌فر افزود: موضوعی که در اینجا مهم است این است که با این تغییر رفتار شاهد این هستیم که باورها و افکارمان درحال تغییر است و نگاهمان نسبت به خودمان و توانمندی‌هایمان تغییر می‌کند و دیگر نیازی نیست کاری را چندین و چند بار چک کرد یا از افراد مختلف اطمینان‌طلبی حاصل کرد. درنتیجه همیشه تغییر باورها و تغییر شناخت‌ها از رهگذر تغییر رفتارها حاصل می‌شود.
انتهای پیام