بزرگنمايي:

خراسان آنلاین - مشهد- محدوده رودخانه کشف رود و کشت و کار فاضلابی در اطراف به معضل مزمن زیست محیطی مشهد مبدل شده که ظرف 2 دهه اخیر سلامت شهروندان را نشانه رفته است.
  رودخانه ها همواره نقش مهمی بر اکولوژی و نشاط محیط زیست دارند ولی این سرمایه های طبیعی چنانچه دستخوش فعالیتهای سودجویانه انسان قرار گیرند به معضل و تهدیدی برای محیط خود تبدیل می شوند که کشف رود از آن جمله است.
شعبه ای از کشف رود به عنوان یکی سرمایه های طبیعی کلانشهر مشهد از کوههای هزارمسجد و شعبه دیگر آن از کوههای بینالود سرچشمه گرفته و از شمال شهر مشهد می گذرد.
این رود 290 کیلومتری که پرآبی آن تنها در خاطره ها باقی مانده از غرب به شرق جریان دارد و پس از ادامه مسیر در محل پل خاتون به رودخانه هریرود می پیوندد و از آنجا به بعد "رود تجن" نام گرفته و به سمت ترکمنستان ادامه می یابد و در ریگزارهای کشور همسایه فرو می رود.
حدود 20 سال است که این رودخانه دستخوش تجاوز انسان شده و هم اینک فاضلابهای آلاینده صنعتی، خدماتی و خانگی به کشف رود ریخته و زمینها کشاورزی اطراف آن نیز با همین آب آلوده آبیاری می شوند.
با آغاز فعالیت دولت یازدهم ساماندهی این رودخانه و جلوگیری از کشت و کار فاضلابی بطور جدی مورد توجه قرار گرفت و ساماندهی مسیر 27 کیلومتری حریم کال کشف از نیمه دوم سال 1393 آغاز شد اما به رغم اقدامات صورت گرفته همچنان معضل تخلیه فاضلاب به این رودخانه و کشت زراعی با استفاده از فاضلاب پابرجا است.
* تخلیه روزانه هزار مترمکعب فاضلاب
رئیس شورای اسلامی شهرستان مشهد در خصوص وضعیت کشف رود گفت: روزانه هزار مترمکعب فاضلاب تانکری در پایین دست کشف رود در حاشیه این کلانشهر تخلیه می شود.
امیر شهلا افزود: طی سالهای اخیر اقدامات خوبی توسط دستگاههای اجرایی و دادستانی برای ساماندهی کشف رود صورت گرفت و قسمت بالادست این رودخانه پاکسازی و درختکاری شد اما مشکلات به قسمت پایین دست کشف رود منتقل شده و وضعیت زیست محیطی نامناسبی را رقم زده است.
وی ادامه داد: روزانه 350 تا 400 دستگاه تانکر فاضلاب در این قسمت از کشف رود تخلیه و فاضلاب آنها به زمینهای کشاورزی سرازیر شده و مشکلات زیست محیطی و بهداشتی عدیده ای در آن مناطق ایجاد کرده است. این معضل موج نگرانی فعالان محیط زیست و سازمانهای مردم نهاد را در پی داشت لذا "کمیته نجات کشف رود" شکل گرفت. هدف این کمیته استفاده از ظرفیت تشکلهای مردمی برای جلب توجه مسئولان به معضلات زیستی کشف رود و استفاده از ظرفیت افکار عمومی برای ساماندهی آن رود است.
* فاضلاب خوراک چهار هزار هکتار مزارعه حاشیه کشف رود
مدیر آب، خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: هم اکنون چهار هزار هکتار از زمینهای کشاورزی حومه کشف رود با فاضلاب و پساب غیراستاندارد آبیاری می شود.
محمدابراهیم بهبودی افزود: 40 منبع آبی در حوزه کشف رود وجود دارد که بخشی از آنها با پساب غیراستاندارد همراه است. ضرورت انجام اقدامات مهار فاضلاب و پسابهای غیراستاندارد به متولیان حوزه آب اعلام شده، آنان نیز درصدد انجام اقدامات لازم در این زمینه هستند.
وی ادامه داد: مزراعی که هم اکنون در این حوزه با پساب غیراستاندارد آبیاری می شوند زیر کشت محصولاتی نظیر ذرت، جو، گندم، گوجه فرنگی و زعفران قرار دارند و چنین محصولاتی سلامت مردم را به صورت مستقیم تهدید می کنند.
مدیر آب، خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: همچنین تخلیه فاضلابهای خام تصفیه نشده و فاضلابهای نیمه تصفیه شده در زمینهای زراعی محدوده کشف رود خاک این منطقه را به صورت نگران کننده ای تهدید می کند.
* ضرب الاجل برای پیگیری مصوبات هیات وزیران
معضل کشت و کار فاضلابی در محدوده کشف رود چندی قبل اعتراض سازمانهای مردم نهاد زیست محیطی را سبب شد و آنها خواستار ورود دادستانی به این موضوع شدند. دادستان مشهد نیز برای جمع آوری موتور پمپهای غیرمجاز و معدوم سازی محصولات آلوده در این محدوده اعلام آمادگی کرد.
معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از وقوع جرم گفت: حدود 10 سال پیش هیات دولت مصوباتی در خصوص ساماندهی کشف رود داشت و برای فرمانداری مشهد، استانداری خراسان رضوی، جهاد کشاورزی و آب منطقه ای تکالیفی در این مصوبات تعریف شد.
محمد بخشی محبی افزود: با گذشت 10 سال از این مصوبات همچنان کشت و کار فاضلابی در این منطقه ادامه دارد لذا 16 آذر جاری مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی به عنوان مسئول پیگیری موضوع کشف رود برای ارائه توضیحات لازم به دادسرا احضار و مقرر شد به شرکت آب منطقه ای مهلت یک هفته ای داده شود تا نسبت به پیگیری مصوبات از دستگاههای مختلف اقدام و گزارش لازم را ارائه دهد.
وی ادامه داد: طبق مصوبه هیات دولت باید جلوی آبیاری محصولات با فاضلاب و آبهای آلوده گرفته می شد که گزارش اقدامات انجام شده در ین خصوص نیز باید ارائه شود. همچنین طبق مصوبات مذکور جهاد کشاورزی باید نسبت به تعیین تکلیف کشاورزان منطقه کشف رود اقدام می کرد لذا یکی از موضوعاتی که باید گزارش آن به دادستانی ارائه شود تعیین تکلیف کشاورزان برای جلوگیری از تضییع حق آنها است.
* فعالیت 15 دستگاه موتورپمپ غیرمجاز در محدوده کشف رود
معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی گفت: هم اکنون 15 دستگاه موتورپمپ غیرمجاز در کشف رود فعال است و آبهای فاضلابی را به زمینهای کشاورزی هدایت می کنند. دادستانی آمادگی دارد نسبت به معدوم سازی محصولات آلوده و جمع آموری موتورپمپهای غیرمجاز اقدام کند.
بخشی محبی افزود: در صورت عدم تعیین تکلیف موضوع از سوی شرکت آب منطقه ای طی هفته جاری دادستانی خود وارد عمل شده و نسبت به جمع آوری موتورپمپهای غیرمجاز اقدام خواهد کرد. همچنین کشاورزان فعال در این منطقه می توانند با مراجعه به مبادی قانونی نسبت به احقاق حق خود اقدام نمایند.
* آزادسازی 76 کیلومتر از بستر کشف رود
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی نیز گفت: تاکنون 60 کیلومتر از بستر مورد تجاوز کشف رود رهاسازی شده و کل مسیر رود اعم از فرعی و اصلی 100 کیلومتر است.
محمدحسین جعفری افزود: رهاسازی غیرقانونی فاضلاب خام و آبیاری زمینهای کشاورزی با فاضلاب تهدید بزرگی برای وضعیت بهداشت و سلامت زائران و مجاوران در کلانشهر مشهد است. از همنین رو ساماندهی، احیا و آزادسازی کشف رود از 2 سال پیش با همت شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی، قوه قضاییه و استانداری خراسان رضوی در حال انجام است.
وی ادامه داد: تمام موتور پمپهای غیرمجاز در حریم و بستر این رودخانه جمع آوردی شده و تنها تعداد محدودی موتورپمپ غیرمجاز در انتهای کشف رود در یکی از روستاهای این منطقه شبانه فعال می شوند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: با حکم قضایی تمامی موتورپمپهای غیرمجاز در محدوده کشف رود در حال جمع آوری است. همچنین هفته جاری با حضور مسئولان مرتبط در بحث ساماندهی کشف رود نشستی برگزاری خواهد شد و طی آن موضوعات مختلف نظیر نحوه برخورد با بهره برداران غیرمجاز فاضلاب در این محدوده و فعالیتهای انجام شده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.