بزرگنمايي:

پیام خراسان - بیرجند - حاشیه نشینی در سال های اخیر به دلایل متعدد از جمله تداوم خشکسالی و تشدید کم آبی بیش از گذشته نمایان شده است و اگر پیشگیری نشود به متن جامعه می آید.
برخی کارشناسان معتقد هستند گسترش حاشیه نشینی در شهرها معلول بی توجهی دستگاه های مسئول به روستاییان و مناطق محروم است، اما عده ای دیگر خشکسالی را عامل اصلی می دانند که افراد را در پی از دست دادن درآمد و شغل آبا و اجدادی خود در روستا به اجبار روانه شهرها برای گذران زندگی می کند.
البته این دسته از کارشناسان تصریح می کنند که دولت می تواند با اجرای سیاست ها و برنامه های جبرانی در روستاها از مهاجرت روستانشینان به شهرها که بیشتر آنان در حاشیه شهرها ساکن می شوند، جلوگیری کند و غفلت از پیشگیری این آسیب اجتماعی می تواند تهدیدی بزرگ برای شهرها به ویژه مرکز استان باشد.
در این رهگذر خراسان جنوبی به عنوان یک استان نوپا و پهناور بی نصیب از این حاشیه پررنگ تر از متن آسیب های اجتماعی نمانده و اگر عزم جدی برای پیشگیری از گسترش آن نباشد باید سال های آینده ریشه های این معضل را نه در حاشیه شهرها، که در قلب آن جستجو کرد.
کارگروه پیش بینی و پیشگیری از گسترش بافت های ناکارآمد ستاد بازآفرینی شهری به منظور ارایه راهکارهایی برای جلوگیری از گسترش حاشیه نشینی هر سال در استان برگزار می شود و پس از دادستان مرکز استان، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار، فرمانده انتظامی، بازرس کل، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، فرماندار مرکز استان، مدیران کل و شهردار بیرجند عضو اصلی این کارگروه هستند.
اولین جلسه کارگروه مذکور 24 تیر ماه جاری در حالی برگزار شد که جز 2 مدیرکل، مدیران سایر دستگاه های اجرایی ترجیح دادند برای این موضوع مهم معاون یا نماینده خود را به جلسه اعزام کنند. این در حالی است که بارها استاندار خراسان جنوبی و معاونان وی بر حضور شخص مدیران در شوراها و کارگروه های استانی تاکید کرده و خواستار ارایه طرح های کاربردی و کلان به خصوص در زمینه کاهش آسیب های اجتماعی شده اند تا فرصت جذب اعتبارات ملی و استانی نیز از دست نرود.
با وجود تاکید چند باره معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان خراسان جنوبی در نشست اخیر کارگروه پیش بینی و پیشگیری از گسترش بافت های ناکارآمد ستاد بازآفرینی شهری مبنی بر ارایه طرح های دستگاه های اجرایی برای پیشگیری از حاشیه نشینی و ایجاد بافت های ناکارآمد شهری، از بین 12 اداره کل، منابع طبیعی به تشریح طرح های بین المللی خود در خصوص توانمندی جوامع محلی پرداخت.
البته اداره کل آموزش فنی و حرفه ای نیز در عین حال که عضو مدعو این جلسه بود برنامه های آموزشی سال جاری را برای اشتغال روستاییان و عشایر تشریح کرد.
این در شرایطی است که از سال ها پیش مدام مسئولان گوشزد می کنند 235 روستای استان خراسان جنوبی در معرض خطر خالی شدن از سکنه قرار دارد و این آمار رسمی است.
بدون شک افرادی که از این روستاها مهاجرت کنند بر جمعیت سرریز حاشیه شهرها اضافه خواهند شد و آن زمان کار برای کاهش آسیب های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین سخت تر می شود.
کما اینکه معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی چند روز قبل در کارگروه تخصصی توسعه روستایی و عشایری استان اذعان کرد: با وجود برنامه ها و اقداماتی که در روستاها انجام می دهیم همچنان شاهد سیر صعودی مهاجرت به شهرها هستیم که این موضوع باید علت یابی و آسیب شناسی شود.
سید مجتبی علوی مقدم این را هم گفت که "در سال های گذشته تمامی زیرساخت ها را به روستاها بردیم در حالی که مشکل عمده، نبود آب شرب است، لذا زمینه ماندگاری در روستا وجود ندارد؛ وقتی اهالی روستا حتی آب آشامیدنی ندارند و در وهله دوم زمینه های اشتغال برای امرار معاش و امکاناتی برای گذراندن اوقات فراغت ندارند، ناچار به مهاجرت و تخلیه روستا هستند. بنابراین اگر با استفاده از توانمندی ها و پتانسیل های موجود در روستا، هم اکنون برنامه ریزی دقیق و بسته منسجمی برای روستاها تنظیم نشود، روند مهاجرت شتاب می گیرد.
اکنون جای این پرسش جدی باقی است که با توجه به اهمیت موضوع آیا دستگاه های اجرایی پس از گذشت چهار ماه از سال جاری، طرح های ویژه ای برای این منظور تدوین کرده اند تا مجبور نباشند زخم حاشیه نشینی که سرباز کرد به فکر درمان با هزینه های سرسام آور شوند.
از آنجا که خراسان جنوبی در ردیف هفت استان مهاجرفرست کشور اعلام شده اگر توانمندسازی روستائیان مورد غفلت واقع شود زمان مهاجرت های دسته جمعی و تخریب بنیان روستا به عنوان کانون اصلی تولید پاک و سالم نزدیک خواهد بود و شاید خیلی زود، دیر شود.