چاپ

پیام خراسان - بازار بی‌جان و کم رونق فرش دستبافت دو روی تمام ابریشم "دویدوخ" و دارهای قالی که یکی پس از دیگری از روی ناچاری پایین می آیند یک تراژدی تلخ را برای این هنر- صنعت رقم زده است .
به گزارش ایسنا، زمانی صدای دار قالی نشان جریان زندگی در دیار روستاهای جرگلان به خصوص روستای دویدوخ بود، صدایی که نبض صنعت این منطقه مرزی را به صدا درمی آورد و ضربانش با آهنگ نقشه خوانی هنرمندان قالی باف می تپید .
هنرمندانی که اشک ها و لبخندها را گره به گره و رج به رج بر چله دار می کشیدند و دردها را بند به بند گره می زدند تا نقش هزار رنگ خاطره را بر تار و پود دارهای قالی به تصویر بکشند .
دویدوخ یکی از روستاهای بخش جرگلان است که یکی از منحصر به فردترین دست بافته‌های دست بشر در آنجا خلق می‌شود، قالیچه‌های ابریشمی دو رو که هر طرف آن طرح، نقش و رنگ متفاوتی دارد، قالیچه‌هایی که بدین لحاظ در جهان بی‌نظیرند .
بیشتر طرح‌هایی که در این قالیچه‌ها بافته می‌شود، ذهنی هستند که دانش آن نسل به نسل به دختران و زنان هنرمند انتقال یافته‌ و مشتریانی از داخل و خارج کشور دارد که هزاران کیلومتر آن سوتر از روستای کوچک دویدوخ این هنر آنها را شیفته ذوق و هنر دختران ترکمن و تابلو فرش‌های ابریشمی کرده است .
این روزها هنرمندان و بافندگان در انزوایی تلخ، تار و پود فرش را گره می زنند و در سایه بازار کم رونق و بی جان فرش دست بافت امرار معاش می کنند و همچنان چرخ های این صنعت دیرینه را می چرخانند .
الله نظر چابک دهیار روستا دویدوخ در بخش جرگلان با اشاره به اینکه منحصربه فردترین فرش دنیا در این روستا به صورت دو رویه تمام ابریشم بافته می شود، گفت: اما حال و روز بافندگان این فرش به هیچ عنوان خوب نیست و تعدادی در حال حاضر از سر اجبار می بافند و تعدادی نیز کار را رها کرده و معاش خود را از سر گذر تامین می کنند.
وی با اشاره به اینکه فرش های تولید شده در این منطقه بیشتر جنبه صادراتی دارند و تاجرها سراغ خرید این فرش ها را می گیرند، افزود: در گذشته تعداد کمی از تاجران همچون تاجران ژاپنی و ... برای خرید این نوع از فرش ها، به این روستا سفر می کنند و البته بیشتر خریداران دلالانی بودند که فرش ها را خریداری می کردند و در مشهد به تاجران می فروختند.
وی ادامه داد: اما در حال حاضر تعداد این دلال ها نیز بسیار کم شده و هم اکنون تعداد خیلی کمی از دلال ها به منطقه برای خرید فرش دویدوخ سفر می کنند.
چابک با بیان اینکه این روستا دو هزار و 300 نفر جمعیت دارد، اظهار کرد: نصف مردم این روستا مشغول بافت این فرش هستند.
وی تصریح کرد: معاش تعدادی از این افراد فقط از طریق فروش فرش به دست می آید اما هزینه بافت یک تخته فرش همچون خرید ابریشم بسیار بالا رفته و توان خرید مواد اولیه برای آن ها از دست رفته در نتیجه تعدادی از مردان بافنده دست از کار کشیده و مجبور شده اند به شهرهایی همچون تهران برای کارگری و تامین معاش سفر کنند.
وی خاطرنشان کرد: برخی از افراد نیز مجیور هستند فرش خود را پیش فروش کرده و با قیمت بسیار کمی اقدام به بافت این فرش کنند.
چابک گفت: برخی نیز که از توان مالی برخوردار هستند اقدام به بافت فرش می کنند به امید آنکه روزی خریداری بیاید و آن را با قیمت مناسب بفروشند.
وی افزود: اگر به منازل بافندگان فرش در این روستا سری زده شود در هر خانه ای حداقل یک تخته فرش به فروش نرفته دیده می شود که افرادی که مجبور باشند در صورت تقاضای دلال، آن را با هر رقمی که بخواهد، بفروشد.
وی ادامه داد: در منازل افراد توانمند نیز فرش های بیشتری دپو شده به امید اینکه با قیمت بالاتری به فروش برسند.
دهیار این روستا اظهار کرد: کاهش قیمت فرش دو رویه تمام ابریشم دویدوخ، عدم تقاضا برای خرید آن سبب شده تا میزان تولید آن نیز کاهش یابد.
به گفته وی در حال حاضر قیمت مواد اولیه دو برابر شده اما قیمت فرش نسبت به سال های گذشته ارزانتر شده که بیشتر نشده است.
مردم روستا چاره ای جزء بافتن ندارند
عبدالباسط فروزش عضو شورای روستای دویدوخ نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، گفت: مدت زیادی است که اثری از تاجران فرش برای خرید این فرش ها در این روستا نیست.
وی با اشاره به اینکه در ابتدا فرش های دو رویه تمام ابریشم دویدوخ توسط تاجرهای مشهدی خریداری می شد، افزود: بعد از گذشت مدتی دلال ها جای آن ها را گرفتند اما از آنجاییکه آن ها، فرش ها را با هر قیمتی که تمایل داشتند خریداری می کردند و سودی عایدی بافندگان نمی شد، به آن ها نفروختیم.
فروزش ادامه داد: اما مدتی است که نه اثری از تاجران مشهدی است و نه اثری از دلال های فرش.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به رغم نبود مشتری، روستاییان دویدوخ همچنان فرش را می بافند؟ اظهار کرد: مردم روستا چاره ای جزء بافتن ندارند چراکه منبع درآمدی نیست، می بافند به امید آنکه روزی مشتری بیاید و آن ها را بخرد.
این عضو شورای روستایی تصریح کرد: در حال حاضر در منزل بنده تعدادی تخته فرش دو رویه تمام ابریشم بافته شده وجود دارد که هنوز به فروش نرفته است.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه بافت فرش ابریشم نیاز به سرمایه دارد و بافندگان سرمایه بافت فرش را چگونه تامین می کنند؟ گفت: با مردم از سرمایه پس انداز شده خود برای خرید ابریشم هزینه می کنند و یا اینکه با درآمد کار کشاورزی و دامداری ابریشم می خرند.
راه اندازی نمایشگاه دائمی فرش راه حل فروش فرش دویدوخ
عباس پور مدیر امور فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: یکی از مهمترین راهکارها برای حل مشکل فروش فرش تمام ابریشم دیدوخ راه اندازی نمایشگاه دائمی فروش فرش در استان است.
وی گفت: از سال 96 به دنبال راه اندازی این نمایشگاه هستیم اما تاکنون محقق نشده است.
عباس پور با اشاره به اینکه اعتبار مهمترین مشکل پیش روی راه اندازی این مرکز است، افزود: طبق صحبت های انجام شده با مرکز ملی فرش ایران، قرار بر این بود تا بخشی از اعتبار مورد نیاز را مرکز و مابقی از اعتبارات استانی فراهم شود.
وی ادامه داد: اما هنوز مرکز ملی فرش ایران سهم خود را برای راه اندازی این نمایشگاه اعلام نکرده تا استان مابقی آن را در نظر گیرد.
این مقام مسئول اظهارکرد: اما استاندار پیگیر جدی راه اندازی این نمایشگاه است و شاید تا پایان سال این پروژه اجرایی شود.
انتهای پیام