چاپ

پیام خراسان - بجنورد- جشن ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، در خراسان شمالی و چهار استان دیگر که این پهنه‌های ارزشمند را در خود دارند، برگزار می‌شود.

به گزارش ایرنا معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی، چهارشنبه در نخستین نشست هماهنگی برگزاری این جشن، از برپایی همزمان این جشن در استان‌های خراسان شمالی، گیلان، مازندران، گلستان و سمنان در روزهای 21 و 22 آبان ماه خبر داد.
علی مستوفیان با اشاره به ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در فهرست یونسکو، گفت: حدود 25 هزار هکتار از عرصه این گنجینه طبیعی که به ثبت‌ رسیده، در خراسان شمالی واقع است.
وی با تأکید بر حساس سازی و آگاهی بخشی به گروه‌های مختلف مردم، نسبت به اهمیت حراست از جنگل‌های هیرکانی، اظهار داشت: تلاش برای حفاظت از این میراث ارزشمند، مهم‌ترین اقدامی است که باید از این‌ پس انجام بگیرد.
وی گفت: جشن ثبت جهانی جنگل های هیرکانی با استفاده حداکثری از ظرفیت بخش خصوصی و گروه‌های مردمی برگزار می‌شود.
14 تیرماه امسال خبر ثبت جنگل های هیرکانی در چهلمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان منعکس شد.
جنگل های هیرکانی از بقایای جنگل های دوران سوم زمین شناسی هستند که به لحاظ پایداری و قدمت از اهمیت بسزایی برخوردارند.
حدود 2 میلیون هکتار از این جنگل ها در ایران قرار دارد و ثبت جهانی این اثر ارزشمند در فهرست میراث جهانی، اقدامی مناسب برای حفظ زیست بوم و گردشگری طبیعی ایران است.
ثبت جنگل های هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو از مدت ها قبل مورد توجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار داشت و با فراهم شدن شرایط لازم، به یکی از اولویت های این سازمان در سال 2017 تبدیل شد.
پرونده نامزدی جنگل های هیرکانی برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو به وسیله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری سازمان محیط زیست، سازمان جنگل ها و مراتع، دانشگاه تربیت مدرس و بنیاد سوکوی آلمان تهیه شده و در فوریه سال 2018 به این سازمان یونسکو ارسال شد.
جنگل های هیرکانی نوار سبزی به طول 850 کیلومتر است که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده و نام آن از نام قدیم گرگان که در گذشته «هیرکان» خوانده می شد، گرفته شده است. منطقه ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته کوه های البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر به فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را خیره می کند.
از جنگل های هیرکانی با نام فسیل زنده یا موزه طبیعی نیز یاد می شود زیرا بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگل ها امروزه به صورت فسیل در اروپا یافت می شوند.
شواهد علمی نشان می دهد که سابقه تاریخی این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی گردد. اهمیت این سابقه طولانی زمانی آشکار می شود که بدانیم همزمان با عصر یخبندان به غیر از جنگل های هیرکانی که به دلیل قرار گرفتن بین رشته کوه البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل تری برخوردار بودند، تمامی جنگل های پهن برگ به جز تعداد معدودی نابود شدند و از این جنگل های هیرکانی را مادر جنگل های جوان اروپا و شمال آمریکا می دانند.
در جنگل های معتدل و آمیخته هیرکانی به دلیل حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد گونه های گیاهی زیادی وجود دارد. بیش از 80 گونه درختی پهن برگ، چهار گونه سوزنی برگ و 50 گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسایی شده است.
از مهم ترین گونه های گیاهی در جنگل های هیرکانی بین درختان می توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و بین گونه های درختچه ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش انگور، سیاه تنگرس طبی و خردمندی اشاره کرد.
گونه های جانوری این منطقه نیز شامل پلنگ، گراز، خرس، گرگ، مارال، روباه شغال، سمور، سیاه گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب، شوکا، کل و بز می شود و در میان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل های زمینی بهشت هیرکان یعنی پرندگان هم می توان از توکا، دارکوب، سار، سینه سرخ، سسک، چرخ ریسک، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، دال (کرکس)، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد نام برد.
تنوع اقلیمی، گونه ای و اکوسیستمی موجب شده این جنگل ها در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد باشند و این شرایط حفاظت از آنها را به عنوان گنجینه ای ملی بر ما واجب کرده است.
ثبت این جنگل ها در لیست میراث جهانی یونسکو مزایا و فواید بسیاری برای جوامع محلی و منطقه ای و برای کشور ایران در پی خواهد داشت؛ وقتی یک اثر در فهرست جهانی این سازمان ثبت می‌شود همه اعضای کنوانسیون 1972 که 191 کشور عضو آن هستند و یک هزار و 92 اثر طبیعی، فرهنگی، ترکیبی و منظر فرهنگی از 167 کشور در فهرست آن جای گرفته است، متعهد هستند با مشارکت جهانی از آن اثر مراقبت کنند.