چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی آیا هنگامی که در شبی تاریک به آسمانی پُرستاره نگاه می‌کنید از خود پرسیده‌اید که فاصله ما تا ستارگان چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

به گزارش ایسنا، بیش‌تر ستارگان بسیار بزرگند، اما با این حال به نظر می‌رسد که نقاط روشنی بیش نیستند. علت آن است که ستارگان در مسافت‌های بسیار دوری از کره زمین قرار گرفته‌اند. با آن‌که ما می‌توانیم فاصله خودمان تا ستارگان را اندازه بگیریم، قادر نیستیم عظمت این مسافات را در تخیل خویش مجسم کنیم.
فاصله ستارگان از ما به قدری زیاد است که مسافت بین کره زمین تا آن‌ها را بر حسب «سال نوری» اندازه‌گیری می‌کنند، نه بر حسب کیلومتر یا مایل. یک سال نوری به مسافتی گفته می‌شود که نور در یک سال می‌پیماید و آن برابر 9 میلیون و 461 هزار کیلومتر است.
نزدیک‌ترین ستاره‌ای که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است فقط چهار سال نوری از زمین فاصله دارد. نام این ستاره «آلفا قنطورس» یا «رجل قنطورس» است. اگر فاصله خورشید – که جزء ستارگان است- از زمین با فاصله رجل قنطورس برابر بود، خورشید نیز همچون یک نقطه نورانی به نظر می‌رسید.
از گذشته تا حال از روش‌های گوناگونی برای محاسبه فاصله ما تا ستارگان استفاده شده است. در این‌جا به صورت مختصر به یکی از روش‌های محاسبه تخمینی فاصله زمین تا ستارگان توسط ستاره‌شناسان اشاره می‌کنیم. در این روش هر ستاره را از دو نقطه بسیار دور مشاهده می‌کنند. برای نمونه ممکن است ستاره‌ای را از دو نقطه متضاد در دو سوی کره زمین –تهران و نیویورک- مشاهده کنند. یا حتی ممکن است مشاهداتشان را به فاصله 6 ماه انجام دهند، زیرا در این فاصله زمانی کره زمین به نقطه متضاد نقطه اولیه‌اش در مدار خورشید می‌رسد.
در ضمن این مشاهدات به نظر می‌رسد که ستاره مزبور تغییر موضع داده است. این تغییر موضع نسبی را «اختلاف منظر» می‌نامند. ستاره‌شناس با اندازه‌گیری اختلاف منظر یک ستاره می‌تواند مسافت آن را تا کره زمین تخمین بزند.
به علت دوری مسافت ستارگان تا زمین برای مشاهده و مطالعه آن‌ها باید از «تلسکوپ» استفاده شود. دانشمندان تاکنون با استفاده از تلسکوپ صدها میلیون ستاره را مشاهده کرده‌اند و عکس‌های بسیاری از آن‌ها گرفته‌اند.
دورترین اشیایی که با تلسکوپ مشاهده می‌شوند هزاران میلیون سال نوری با زمین فاصله دارند.
منبع:
مجموعه کتاب‌های «باز هم بهمن بگو چرا» اثر آرکدی لئوکوم، ترجمه دکتر سید محمد هاشمی.
انتهای پیام