چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی مترجم کتاب نابهنجاری وحشی گفت: فلسفه‌ کانت، فلسفه‌ای سیاسی است که ویژگی آن ایستادن در میانه‌ی نزاع بین عقل و ایمان است.

محمدجواد سیدی در جلسه نقد کتاب فرجام عقل که صبح امروز در محل کتابفروشی شماره دو جهاددانشگاهی مشهد برگزار شد؛ اظهار کرد: عصر روشنگری، دورانی بود که با برجسته شدن دستاوردهای علمی، عقلانی و مخصوصاً علوم تجربی، دوران نویدبخشی برای تاریخ بشری به وجود آورده‌بود؛ به‌ طوری که مدام وعده‌ی پیشرفت و آفرینش می‌داد؛ علی رغم این‌ها به دلیل گسست با دوران پیش از خود، به مناقشاتی نیز دامن می‌زد.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه همه‌ی متفکرانی که در این کتاب راجع به آن‎‌ها صحبت شده‌است، عموماً به فلسفه کانت واکنش‌هایی نشان می‌دهند؛ لذا لازم است خلاصه‌ای از نظام فلسفی کانت را بیان ‌کنم؛ فلسفه کانت برخلاف آنچه که ما در بیش‌تر کتاب‌های فلسفه و تاریخ خوانده‌ایم، در اساس یک فلسفه سیاسی است.
مترجم کتاب فرجام عقل بیان کرد: فلسفه کانت در وهله اول به هیچ عنوان مسئله معرفت‌شناختی نیست. همان‌طور که هیچ فلسفه‌ای در وهله اول معرفت‌شناختی نیست و همواره از زیستن، مناسبات قدرت و تأثرات نیرو نشأت می‌گیرد که اغلب سیاسی و اخلاقی هستند.
محمدجواد سیدی اظهار کرد: کانت نیز برخلاف آنچه به نظر می‌رسد یک فیلسوف سیاسی است. کانت در واکنش به دستاوردهای علم نیوتنی مدرن فلسفه خود را پیش می‌برد و به دنبال راهی برای نجات از مخمصه‌ی نزاع بین ایمان و عقل بوده‌است.
مترجم کتاب نابهنجاری وحشی تصریح کرد: از طرفی علم تجربی با استفاده از قانون علیت، با استواری (متقن) می‌تواند تمام جهان را توضیح دهد و از طرفی دیگر اعتقاد به اینکه جهان در سیطره‌ی روابط ضروری علّی است؛ مشکلی که به وجود می‌آورد این سوال است که آزادی و اراده آزاد انسان چه می‌شود؟
وی خاطرنشان کرد: سوالی که امروزه نیز در بسیاری از رشته‌ها مانند عصب‌شناسی به آن توجه می‌شود به صورتی که تحقیقات علمی پزشکی و شیمیایی نشان می‌دهد که تمام کنش‌هایی که در بدن ما اتفاق می‌افتد کاملاً جبری است.
مترجم کتاب فرجام عقل گفت: این مسئله در آن زمان تنها مسئله‌ای آکادمیک نبود؛ بلکه مسئله نزاع بین عقل و ایمان در واقع یک معضل سیاسی و اجتماعی را پیش می‌کشید؛ زیرا متکی به مرجعیت سیاسی بود و با آن پیوند می‌خورد. ویژگی کل نظام فلسفی کانت ایستادن در میانه‌ی آن‌ها است.
محمدجواد سیدی افزود: مسئله کانت بیش‌تر در خصوص چگونگی حفظ شکاف مشخصی بین ساحات مختلف هستی (سوژه و ابژه) بوده‌است، زیرا برای تضمین آزادی، سیاست، اخلاق و اراده، نیاز به وجود شکافی در ساختار متعصب (متسلب) علیّت موجبیت علمی وجود دارد به طوری که در آن اراده‌ی آزاد، به راحتی حرکت کند.
مترجم کتاب نابهنجاری وحشی تشریح کرد: در غیر این‌صورت همه اتفاقات جبری خواهدبود و از نظر کانت در چنین شرایطی هیچ‌گاه نمی‌توان از اراده آزاد و به تبع آن از اخلاق، صحبت کرد. دغدغه‌ای که فلسفه کانت برای معاصران خود به وجود آورد مسئله مرجعیت عقل بود.
وی اضافه کرد: کانت منظره‌ای را متصور بود که شاید برای ما با وجود تکنولوژی‌های جدید راحت‌تر قابل درک باشد، منظره‌ی جهانی که در آن همه چیز بر اساس دستگاه‌ها و ماشین‌های تکنولوژیکی است و در آن جایی برای انسان و آزادی اراده وجود ندارد.
انتهای پیام