چاپ

پیام خراسان - بجنورد- پولش را که می‌دهد، راننده تاکسی اخم‌هایش را در هم کشیده و با پرخاش و لحنی تند می‌گوید «خرد ندارم»، اما مرد به دلیل عجله بسیار، فرصتی برای‌ یکی به دو کردن ندارد، نگاهی به او انداخته و از سر ناچاری پاسخ می‌دهد «باشد، قابلی ندارد» و پیاده می شود.

شاید چندین بار برای شما هم پیش آمده باشد که برای راه افتادن کارتان، بیش از نرخ متعارف پول پرداخت کرده و در جاهایی قید باقی پولتان را زده باشید و یا بسته به اینکه در کجا بوده اید در ازای باقیمانده طلبتان آدامس، چسب زخم، شکلات یا کبریت دریافت کرده باشید.
این روزها پول خرد انگار در بازارهای خراسان شمالی گم شده است و نبودن آنرا شاید بارها و بارها نه فقط از رانندگان تاکسی، بلکه از فروشندگان و حتی متصدیان داروخانه ها شنیده ایم و با هر بار شنیدن آن شاید این سئوال هم به ذهنمان خطور کند که چرا باید پول خرد کافی در دسترس آنانی که مرتب این جمله را تکرار می کنند، نباشد.
جایگزین های پول خرد
آشناترین افرادی که معمولا پول خرد ندارند رانندگان تاکسی هستند اما داروخانه ها، فروشگاه ها و حتی برخی نانوایان و اغذیه فروش ها هم به جای پول خرد از آدامس و شکلات و چسب زخم و حتی سس های یک نفره استفاده می کنند.
بانویی بجنوردی در این مورد می گوید: حتی باقیمانده صدقه را نیز که طلب می کنیم به جایش چسب زخم می دهند.
صدیقه محمدی می افزاید: اگر پرداخت ها الکترونیکی باشد که دغدغه ای نداریم اما اگر بخواهیم از پول نقد استفاده کنیم از نانوا و میوه فروش و خواروبارفروش گرفته تا قصاب و طلافروش یا قیمت را رند می کنند و یا چسب زخم و شکلات و قرص و سس مایونز به جایش می دهند.

پرداخت آدامسی
یکی دیگر از شهروندان بجنوردی نیز می گوید: گویا باقیمانده پول را با اقلامی مانند آدامس حساب کردن به فرهنگ تبدیل شده است و این در حالی است که فروشندگان و همه افرادی که با مردم سر و کار دارند و به نوعی فروشنده هستند، می توانند با اندکی زحمت و رفتن به بانک ها، پول خرد و سکه دریافت کنند و به جای چسب زخم و آدامس در کنار دخل خود بگذارند.
یک شهروندان بجنوردی: گویا باقیمانده پول را با اقلامی مانند آدامس پرداختن به فرهنگ تبدیل شده است
محمد سعادتی می گوید: این روزها حتی پول های درشت هم که باقی بماند ممکن است برگردانده نشود و در کنار صندوق فروشگاه های بزرگ هم می توان اقلامی دید که گاه تا پنجاه هزار ریال هم ارزش دارند و ممکن است به جای باقیمانده پول نصیبمان شود.
او با بیان اینکه در منزل ورقه ورقه چسب زخم و قرص استامینوفن دارد، می گوید: جالب اینجاست زمانی که بخواهی همین ها را به جای پول پرداخت کنی مورد قبول فروشندگان نیست و حتی لوازم التحریر فروشی ها هم چند کاور و یا برگه سفید دارند که به جای الباقی پول می دهند و نانوایی ها هم که نان را چند قسمت می کنند و به جای پول دست مردم می دهند.
وی در ادامه می افزاید: بارها از فروشندگان می پرسم که چرا پول خرد ندارید و آنها می گویند پول و سکه در بازار و بانک به اندازه کافی نیست و برخی از بانک ها هم به اندازه نیاز به ما پول نمی دهند.
پول خرد خود را با اسکناس عوض کنید
کارمندان بانک می گویند که با توجه به گران شدن فلزات و نیکل، برخی سکه را خریده و به خریداران ضایعات فلزی می فروشند که به این شکل سکه از بین می رود.
پشت شیشه مغازه برگه ای چسبانده شده است و روی آن نوشته اند: «پول خرد خود را با اسکناس عوض کنید»
صاحب مغازه ای می گوید: به جای این که هر روز به بانک بروم و برای دریافت یک میلیون ریال پول خرد ده ها دلیل بیاورم پول خرد می خرم و یا با اسکناس عوض می کنم.
مهدی زمانی می افزاید: بانک ها به اندازه نیاز ما سکه در اختیار مان نمی گذارند و در مجموع ممکن است بتوانیم هفته ای یک میلیون ریال سکه از برخی بانک ها بگیریم در حالی که پول خرد مورد نیاز ما بیش از این هاست.
وی می گوید: اگر باجه دار آشنا باشد که این رقم را به ما پرداخت می کند اما اگر آشنا نباشد باید صدها دلیل و حتی پروانه کسب را به همراه داشته باشی تا بتوانی پول خرد و سکه بگیری و بهانه این سختگیری نیز جلوگیری از سوءاستفاده از سکه های نیکلی عنوان می شود.
زمانی می افزاید: کارمندان بانک می گویند با توجه به گران شدن فلزات و نیکل، برخی سکه را خریده و به خریداران ضایعات فلزی می فروشند که به این شکل سکه از بین می رود.
وی افزاید: به همین دلیل بانک ها به همه سکه نمی دهند و اسکناس ریز نیز در دسترس نیست و یا ندارند و برای همین مجبور می شویم برای تأمین پول خرد از دیگران سکه بخریم و اگر اسکناس های ریز هم پیدا کنیم که بهتر است.
او می گوید: با توجه به همین امر برخی فروشندگان که پرداخت الباقی پول خرید مردم برایشان مهم است، با افرادی که با پول خرد سر و کار دارند ارتباط می گیرند و پول های آنها را گرفته و سرجمع می کنند و با اسکناس معاوضه می کنند و یا این مبلغ را به حسابشان انتقال می دهند.
این فروشنده خاطرنشان می کند: برخی از همکاران ما سکه می خرند و این افراد سکه‌های هزار ریالی، 2 هزار ریالی و 5 هزار ریالی را با اندکی تفاوت و بیشتر از قیمت واقعی و با پرداخت اندکی سود خریداری می کنند.

یک کارشناس امور بانکی: سکه جایگاه راهبردی در تولید ناخالص داخلی و نظام‌های پرداخت هر کشور دارد و متاسفانه بانک مرکزی به این نکته توجه نمی کند.
پول‌های خرد سرگردان
سود و گردش مالی پول‌های خردی که هرگز به مشتری و خریدار نمی‌رسد، بسیار بالا برآورد می‌شود.
روزانه میلیون‌ها تومان پولی که نباید پرداخت شود به خریداران تحمیل می‌شود و چون این حجم گسترده‌ پول بین افراد زیادی تقسیم می‌شود، شاید خیلی برای خود افراد مهم نباشد، اما از نظر اقتصاد کلان یک بیماری حاد محسوب می‌شود.
یک کارشناس اقتصاد و امور بانکی در این رابطه می گوید: سکه جایگاه راهبردی در تولید ناخالص داخلی و نظام‌های پرداخت هر کشور دارد و متاسفانه بانک مرکزی به این نکته توجه نمی کند.
وی می افزاید: با این عملکرد شاهد آسیب دیدن کسب‌وکارهای خرد، تحمیل هزینه بسیار زیاد و ایجاد بازار سیاه برای آن، با توجه به شبکه نامناسب توزیع آن هستیم.
محمد قربانی می افزاید: پول در گردش به صورت الکترونیکی، پول نیست بلکه شبه پول است و از طرفی هزینه عملیاتی گردش شبه پول در نظام بانکی بسیار بالاست.
وی در تشریح این موضوع می گوید: گفته می شود ضرب سکه و توزیع آن هزینه بر است در حالی که تراکنش های خرد بانکی هزینه ای بیش از ضرب سکه به نظام بانکی تحمیل می کند که این همه تراکنش های کمتر از 500 هزار ریال را شامل می شود.
قربانی با تاکید بر اینکه لازم است تحلیل‌های دقیق‌تری در رابطه با نبود سکه در کسب‌وکارها صورت گیرد و اثر آن در تولید ناخالص داخلی نیز مشخص شود، می گوید: به ازای هر یک درصد که پول به صورت اسکناس و سکه در کشور ضرب و چاپ نمی‌شود، بانک‌ها سالانه بیش از 10 هزار میلیارد ریال سود تسهیلات می‌دهند و در واقع نقطه بهینه میزان سکه و اسکناس توسط رگولاتور به خوبی انتخاب نشده است.
وی در باره هزینه ضرب سکه و میزان استفاده از آن اظهار می کند: یک سکه حداقل حدود سه سال عمر می‌کند و حداقل در هزار معامله کاربرد دارد.
وی با استناد به اعلام بانک مرکزی در مورد ضرب سکه می گوید: گفته شده هر سکه 500 تومانی 270 تومان هزینه دارد اما توجه به این نکته هم ضروری است که به ازای سکه‌های در گردش سودی توسط نظام بانکی پرداخت نمی‌شود که منجر به بالا رفتن نرخ بهره شود.
این کارشناس اقتصاد و امور بانکی از افزایش حجم تراکنش‌های خرد و فشار بر بانک‌ها نیز خبر داده و می گوید: ضرر و زیانی که از نقطه کارمزد تراکنش‌های خرد به کشور تحمیل می‌شود زیاد است و این در حالی است که می‌توان از مزایای پرداخت الکترونیک در مبالغ کلان و متوسط استفاده کرد.
وی خاطرنشان می کند: هزینه چند 10 میلیارد تومانی پرداخت‌های خرد با استفاده نادرست از فناوری نیاز به اصلاح دارد و باید به گردش پول واقعی و رواج آن برای جلوگیری از ضررهای بیشتر به اقتصاد توجه کرد.
ضرر و زیانی که از محل کارمزد تراکنش‌های خرد به کشور تحمیل می‌شود زیاد است و این در حالی است که می‌توان از مزایای پرداخت الکترونیک در مبالغ کلان و متوسط استفاده کرد.
سکه های نیکلی مازاد داریم
با این وجود دبیر کمیسیون هماهنگی امور بانکی خراسان شمالی می گوید: مشکلی در تأمین پول فلزی و نیکلی نداریم اما باید مردم به ما مراجعه کنند تا به آنها سکه و پول خرد داده شود.
علی اصغر هدایتی می افزاید: میزان ذخایر سکه های نیکلی ما مازاد بر نیاز است و چون متقاضی نداریم، بخشی از آن به مشهد فرستاده می شود.
وی با اشاره به سقف درخواست های مردم می گوید: اگر سقف درخواست معقول بوده و زیاد نباشد می توان روزانه یک میلیون ریال سکه به هر فرد پرداخت کرد اما اگر سختگیری هایی در این زمینه وجود دارد به دلیل این است که با افزایش قیمت فلزات، عده ای سکه های نیکلی را خریده و آب می کنند.
وی با بیان اینکه باید در تمام بانک های استان سکه نیکلی به مردم ارائه شود، می گوید: به ویژه شعب مرکزی بانکی باید حتما به درخواست های مردم توجه کنند و اگر در این زمینه با مشکل مواجه شدند به کمیسیون هماهنگی اعلام کنند.
وی اضافه می کند: هم اکنون روزانه تا سقف پنج میلیون ریال نیز سکه نیکلی به فروشگاه های بزرگ پرداخت می شود تا نیازهای خود را به پول خرد تأمین کنند.
خراسان شمالی 23 هزار واحد صنفی دارد.
کمیسیون هماهنگی بانک های دولتی خراسان شمالی از 13 بانک دولتی و خصولتی تشکیل شده و کمیسیون هماهنگی بانک های خصوصی هم 19 عضو دارد.
برچسب‌ها
بجنورد اسکناس بانک تراکنش خراسان شمالی سکه