چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی معاون پزشکی جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: گسترش حساب‌نشده آموزش عالی در مقاطع تحصیلات تکمیلی زمینه‌ساز افزایش تخلفات علمی شده است.

دکتر حمیدرضا بیدخوری، در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص «تخلفات پژوهشی»، اظهارکرد: «تخلفات پژوهشی» در جامعه ما یک پدیده نوظهور است. در جامعه‌ای که تولیدات علمی دارای ارزش نباشند، تخلفی هم صورت نمی‌گیرد. به علت عدم امکان دسترسی همگانی به تولیدات علمی در گذشته اگر تخلفی هم انجام می‌شد، قابل پیگیری و شناسایی نبود.
وی افزود: حساسیت جامعه علمی روی انحرافات علمی پسندیده است ولی نباید اجازه داد وجود تخلفات علمی، حیثیت جامعه پرافتخار علمی کشور را مخدوش نماید. اگر گزارش طرح پژوهشی یا برون‌داد آن دارای ارزش شد، بعضی افراد اعم از دانشجو یا عضو هیات علمی ممکن است برای رسیدن به آن میانبر بزنند و از روش‌های آسان‌تر به انتهای راه برسند. لازم است با این انحرافات با شدت برخورد شود.
دبیر کمیته اخلاق زیست‌پزشکی جهاددانشگاهی خراسان رضوی، خاطر نشان کرد: اولین نهادی که موظف است با این فرهنگ مخرب مبارزه کند، جامعه علمی است. وظیفه مراکز علمی این است که که مسیر تحقیقات را تبیین کنند، راهی دشوار و طولانی، قابل میانبر زدن نیست. مسیر توسعه علمی، فردی را می‌خواهد که زندگی خود را وقف توسعه علمی نماید.
وی افرود: در یک مقطع زمانی، در جامعه ما داشتن تحصیلات تکمیلی یک پرستیژ و ارزش اجتماعی شد. بدیهی است خیل جوانان جویای نام و به دنبال آینده بهتر با گسترش بی‌رویه تحصیلات تکمیلی در کشور، وارد این مقاطع شدند. ارائه دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری به صورت کسب و کاری درآمدزا خیلی بیشتر از نیاز کشور و بدون ایجاد زیرساخت‌های لازم رشد کرد که متاسفانه مدیریت خوبی صورت نگرفت. افراد سرخورده‌ای که احساس می کنند توان لازم را برای ارائه پایان‌نامه ندارند، سعی می‌کنند از افراد دیگری کمک بگیرند و این شروع انحرافات است. در ادامه اعضاء هیأت علمی درگیر در این کسب‌وکار در رقابت ناسالمی به دنبال ارزش اجتماعی کاذب دیگری با عنوان ارتقاء مرتبه هستند. در چنین فضایی کسب علم و دانش که زمانی در این مرز و بوم یک ارزش مقدس بود، حالا دیگر الزاماً سعادت جامعه را دنبال نمی‌کند.
دبیر کمیته اخلاق زیست‌پزشکی جهاددانشگاهی خراسان رضوی، اضافه کرد: با قانون خوبی که در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و سرقت علمی و خرید و فروش آثار علمی دیگری یا فاقد ارزش جرم شناخته شد، جا دارد با همکاری قوه مجریه و قوه قضائیه، اهتمام جدی‌تری برای برخورد قهری با مصادیق بارز ناهنجاری در جامعه علمی به خصوص خرید و فروش مقاله و پایان‌نامه انجام شود.
معاون پزشکی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، گفت: حرکت ارزشمندی در 6-5 سال گذشته در وزارت خصوصاً وزارت علوم انجام شد که سیر رو به بالای این انحرافات علمی را مهار کرد و بسیار قابل تقدیر است. در این دوره تلاش شد معیارهای فناوری در آیین‌نامه‌ها ارتقاء و تقویت شود و معیارهای کیفی و نظام ارجاع در اولویت قرار گرفت. در وزارت بهداشت تلاش نظام‌مند و گسترده‌ای برای افزایش دانش اعضاء هیأت علمی در خصوص اخلاق نشر و اخلاق زیست‌پزشکی صورت گرفت و کمیته‌های اخلاق سازمانی و دانشگاهی متعددی در سراسر کشور تشکیل شدند.
وی عنوان کرد: سیستم‌های سودجو که به میدان آمده‌ بودند و آبروی نظام را در سطح بین‌المللی به خطر انداخته بودند، کسب‌وکارهای درآمدزای خود را در خطر می‌بینند ولی هنوز وجود دارند. دانشمندان ایرانی در نزد عموم جامعه علمی دنیا، افراد سرشناس و خوش‌نامی هستند و تهدیدهایی که از سوی بعضی دولت‌ها در این زمینه وجود داشته نتوانسته است به این نام نیک لطمه بزند. باید به شدت مراقبت کنیم تعداد کمی تحصیل‌کرده متخلف در مراکز علمی نتوانند از درون، سیمای علمی کشور را خدشه‌دار کنند.
بیدخوری خاطر نشان کرد: نقش رسانه در این زمینه کلیدی است. عموم مردم باید دید واقع بینانه‌تری نسبت به عملکرد مراکز علمی و تولیدات علمی داشته باشند. در این زمینه افراط و تفریط زیاد انجام شده است. گاهی تعداد مقالات به عنوان یک ارزش مطلق لحاظ می شود و در مقابل در مواردی اطلاعات غلطی به هم‌میهنان ما داده می شود که کسانی که در حال تولید علم هستند به کار خود مشغولند و به فکر ارتقاء زندگی مردم نیستند. هر دوی این موضع‌گیری‌ها ظلم به جامعه علمی و مردم است. باید نسبت تولیدات علمی و سطح رفاه جامعه در فرهنگ عمومی تبیین شود تا به صورت یک مطالبه مردمی درآید. در این صورت این مردم خواهند بود که از دانشمندان خود خواهند خواست تا مسیر تحقیقات خود را به سمتی سوق دهند که در کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت به افزایش رفاه عمومی ختم شود. ارتقاء دانش عمومی در این زمینه صرفاً با جریان‌سازی رسانه‌ای ممکن خواهد بود.
وی بیان کرد: تمرکز جهاد دانشگاهی استان در دهه‌های گذشته پژوهش‌های توسعه‌ای و کاربردی بوده و با دو دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد همکاری گسترده‌ای داریم. در چند سال اخیر تأکید ما بر توسعه فناوری بود و هم‌اکنون در توسعه بازار با مشارکت بخش خصوصی ورود پیدا کرده‌ایم. در مراکز خدمات تخصصی پزشکی که از ابتدای تأسیس دانش‌بنیان بوده است، ارتباط نزدیکی با مراکز پژوهشی درون و بیرون جهاد به عنوان واحد تحقیق و توسعه نیمه متمرکز وجود دارد که برای گسترش این تعاملات اعلام آمادگی می کنیم. در پنج سال گذشته بر روی فناوری تمرکز داشته‌ایم که این امر را حوزه فنی مهندسی انجام می‌دهد و در این حوزه پیشرو بوده است. جهاد دانشگاهی در حوزه پژوهش پزشکی فعالیت‌هایی انجام می‌دهد تا بتواند خدمات بیشتر و متنوع‌تری ارائه کند.
بیدخوری با بیان اینکه «چه چشم‌اندازی را برای آینده خود ترسیم کرده‌ایم»، تصریح کرد: تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم که مردم از پژوهش‌ها بهره‌مند شوند. اولویت ما در چگونگی توسعه فناوری و خصوصا توسعه بازار، مشارکت بخش خصوصی است. مرکز رشد سلامت جهاددانشگاهی مشهد با همین هدف تاسیس شده است.
وی خاطر نشان کرد: ما در جهاددانشگاهی متعهد هستیم که با بهره‌گیری از منابع مالی به دست آمده از فعالیت‌های سازمان، صرفاً روی فناوری‌هایی سرمایه‌گذاری کنیم که به طور ملموسی به شکل مستقیم یا غیر مستقیم ( مثلا از طریق صنایع) روی زندگی مردم استان و کشور تأثیر مثبتی داشته باشد.
انتهای پیام