پیام خراسان- پس از شیوع کرونا و تغییر رفتارهای اجتماعی در جامعه، صنف چاپ و تبلیغات
نیز مانند بسیاری از صنوف دیگر ناگزیر به تعطیلی شدند و عدم انتشار مکتوب
روزنامه‌ها و جراید، فعالان رسانه را در شوک فرو برد و تعداد بسیاری را
متضرر کرد.
روزنامه‌ها و جراید با تعطیلی اجباری پذیرش آگهی و تبلیغات و حذف
درآمدهای این بخش دچار ضرر و زیان شدند و کانون‌های فرهنگی و تبلیغاتی که
نصب بیلبوردها و تبلیغات محیطی شهر را برعهده داشتند، با تعطیلی این
فعالیت‌ها ضرر بسیار متحمل شدند.
اما با این همه فرصت‌هایی برای رشد و تکامل بخش‌های مختلف از جمله صنعت
چاپ و تبلیغات فراهم شد به طوری که نسخه الکترونیک روزنامه‌ها باب شد و
روزنامه‌نگاران کانال‌های خبری خود را در شبکه‌های اجتماعی تقویت کردند و
تعدادی از کانون‌های فرهنگی و تبلیغاتی نیز بستر فعالیت‌های خود را در فضای
مجازی گشوده یا توسعه دادند.
شاید بتوان کرونا را برای حوزه چاپ و تبلیغات یک فرصت دگردیسی و تغییر
رویکرد نسبت به سرمایه‌گذاری و فعالیت به شمار آورد اما این تغییر وضعیت
نیاز به پشتوانه و حمایت دارد.
تاثیر کرونا بر بخش‌های چاپ و تبلیغات را در دو حوزه
روزنامه‌ها و جراید و کانون‌های فرهنگی و تبلیغاتی بررسی شده است.
دست خالی چاپخانه‌ها
رییس اتحادیه صنف چاپخانه‌داران خراسان رضوی در این باره گفت: پس از شیوع کرونا و لزوم تعطیلی صنوف، 350 چاپخانه و صنایع
وابسته به آن در این استان تعطیل شد در حالی که 2 هزار کارگر در این صنعت
فعال بودند و بسیاری از صاحبان چاپخانه‌ها، هزینه‌های بر زمین مانده بسیار
داشتند.
علی مغانی افزود: ضرر ناشی از تعطیلی چاپخانه‌ها میلیاردی است و جبران
آن به راحتی میسر نمی‌شود زیرا وصول چک‌های برگشتی، پرداخت تسهیلات معوق
بانکی، پرداخت هزینه‌های جاری و دستمزد کارگران با تعطیلی چاپخانه‌ها امکان
پذیر نمی‌باشد و دولت تدبیری برای این بخش اتخاذ نکرده است.
وی ادامه داد: بخش کوچکی از کار چاپخانه‌ها مربوط به چاپ روزنامه‌ها و
جراید یا آگهی‌های تبلیغاتی است و بخش اعظم آن مربوط به تهیه لیبل‌های چاپی
برای تولیدات مختلف صنعتی و کارگاهی می‌باشد.
وی گفت: با اینکه در شرایط کرونایی بخش تولید نیز از مصیبت‌های آن بی
نصیب نمانده است اما بخش زیادی از واحدها بویژه حوزه تولیدکنندگان اقلام
بهداشتی و دارویی به فعالیت خود ادامه دادند و برای کالاهای خود نیاز به
نصب لیبل دارند که بدون چاپخانه امکان تولید لیبل میسر نیست.
تغییر رفتار تبلیغات
رییس انجمن صنفی تبلیغات خراسان رضوی نیز در این باره گفت: تعطیلی کانون‌های آگهی و تبلیغات مانند سایر فعالان فرهنگی، آنها را
نیز با مشکلات عدیده بویژه بحران مالی مواجه کرده است.
عبدالله کاویانی افزود: کار اصلی تبلیغات، اطلاع رسانی در موضوعات مختلف
است و تاثیرگذاری آن را در بخش‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی
نمی‌توان انکار کرد اما شیوع کرونا جدا از ضرر اقتصادی برای کانون‌ها منجر
به تغییر رفتارها و رویکرد آنها نیز شده است.
وی ادامه داد: ضررکنندگان اصلی ناشی از شیوع کرونا در حوزه آگهی و
تبلیغات را می‌توان کانون‌ها و مراکزی دانست که در حوزه تبلیغات دیداری و
محیطی در سطح شهر فعالیت می‌کردند و تعطیلی این حوزه منجر به ضرر مالی و
بیکاری آنها شد.
وی گفت: شیوع کرونا حوزه تبلیغات تجاری را کاهش داد اما اطلاع رسانی و
تبلیغات تعطیل نشد و بسیاری از کانون‌های آگهی و تبلیغات در استان که در
حوزه فضای مجازی فعالیت محدود داشتند، دامنه فعالیت خود را در این فضا
توسعه دادند.
کاویانی افزود: شاید موضوع کرونا در آینده باعث شود دگردیسی و تحولاتی
در حوزه تبلیغات به صورت گسترده انجام گیرد و شاهد تغییر رفتارها و نگرش‌ها
در حوزه تبلیغات بویژه سوق یافتن سرمایه‌گذاری در این حوزه به سوی فضای
مجازی باشیم.
دو روی سکه تاثیر کرونا بر فعالیت مطبوعاتی
یک فعال رسانه‌ای و رییس هیات مدیره خانه مطبوعات خراسان رضوی نیز در
این باره گفت: تعطیلی موقت چاپ نسخه مکتوب روزنامه‌ها و
جراید چندان اتفاق عظیمی را در حوزه رسانه و اطلاع‌رسانی رقم نخواهد زد و
فعالیت خبرنگاران رسانه‌های مختلف در این ایام همچنان ادامه دارد.
سید جلال فیاضی افزود: در این ایام فقط بخش چاپ و توزیع روزنامه‌ها و
جراید تعطیل شده و فعالان این بخش‌ها متضرر می‌شوند ولی در تعداد صفحات،
حجم مطالب و موارد دیگر روزنامه هیچ تغییری ایجاد نشده و نخسه الکترونیکی
این مطالب در فضای مجازی منتشر می‌شود.
وی ادامه داد: توقف چاپ نسخه مکتوب رسانه‌ها باعث کاهش بخشی از درآمد
روزنامه‌ها و جراید می‌شود که ممکن است آنها را مجبور به تعدیل نیروی
انسانی در این بخش نماید ولی توصیه خانه مطبوعات به خودداری از کاهش نیروی
انسانی و بیکار شدن خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای است.
وی گفت: در صورتی که روزنامه‌ها چاره‌ای جز تعدیل نیروی انسانی خود
نداشته باشند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای خبرنگاران بیکار شده، تمهید
بهره‌مندی از بیمه بیکاری اندیشیده است که می‌تواند بخشی از ضرر آنان را
جبران کند.
فیاضی افزود: در این میان خبرنگاران بسیاری در روزنامه‌ها و جراید حق
التالیف و فاقد بیمه هستند که از تعطیلی چاپ و تعدیل نیروی روزنامه‌ها ضرر
می‌کنند لذا باید برای آنان چاره‌ای اندیشید.
وی ادامه داد: بروز هر رخداد یا اتفاق می‌تواند هم فرصت و هم تهدید
باشد، عدم انتشار نسخه کاغذی مطبوعات مزایایی از جمله عادت دادن مردم به
استفاده از نسخه‌های دیجیتالی مطبوعات، تغییر نحوه مطالعه، کاهش هزینه‌های
روزنامه‌ها و افزایش شمار خوانندگان آنها را به دنبال دارد با این حال هنوز
بخشی از جامعه علاقه‌مند به مطالعه مطالب مکتوب هستند که باید نیاز آنان
نیز تامین شود.
وی گفت: کرونا فرصتی ایجاد کرده است که شتاب شکل گیری دولت الکترونیک
افزایش یابد و دولت وادار به توسعه زیرساختهای این بخش شود، هرچند تغییر
شرایط باعث از بین رفتن بسیاری از مشاغل و بیکاری عده‌ای نیز خواهد شد.
فیاضی افزود: مهمترین هنر مدیریت در جامعه کنونی، تبدیل تهدیدها به
فرصت‌ها و کاهش آسیب‌های ناشی از تهدیدها است، تهدید کرونا برای روزنامه‌ها
می‌تواند فرصتی به منظور تغییر عادت مطالعه مردم و توسعه فعالیت در فضای
مجازی باشد اما باید آسیب‌های ناشی از کرونا در حوزه فعالیت خبرنگاران نیز
به حداقل برسد.
بیمه بیکاری
معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی
نیز در این باره گفت: در راستای تصمیمات ستاد ملی مدیریت و
مبارزه با کرونا و تداوم طرح فاصله‌گذاری اجتماعی تا 20 فروردین، توقف
انتشار موقت نسخه کاغذی رسانه‌ها، فرصتی برای تقویت فعالیت اطلاع رسانی در
محیط برخط و شبکه‌های اجتماعی است.
افشین تحفه‌گر افزود: عدم انتشار نسخه کاغذی رسانه‌ها در اجرای سراسری
طرح فاصله گذاری اجتماعی به درخواست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به
معنای توقف اطلاع رسانی نبوده و نیست.
وی اظهار داشت: رسانه‌های مکتوب خراسان رضوی برای تقویت جریان اطلاع
رسانی و کارکرد آموزشی و مقابله با کرونا باید همانند هفته‌های اخیر تمام
ظرفیت خود را در فضای برخط و شبکه‌های اجتماعی بکار گیرند.
وی گفت: تعطیلی اجباری صنوف در دو ماه اخیر بخشی از مطبوعات و جراید
استان را که درآمدزایی آنها از محل پذیرش آگهی برای مشاغل مختلف بوده،
متضرر کرد.
تحفه‌گر افزود: براساس اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طبق ماده یک
قانون کار، خبرنگارانی که زیرپوشش بیمه تامین اجتماعی و صندوق اعتباری هنر
هستند، در صورتی که به خاطر کرونا بیکار شده‌اند، می‌توانند از بیمه بیکاری
استفاده کنند اما هنوز فرآیند مشمولیت این بیمه و اجرای آن از سوی
وزارتخانه به استان ابلاغ نشده است.
وی ادامه داد: شرکت‌ها و کانون‌های آگهی و تبلیغات استان نیز جزو آسیب
دیدگان و متضرران کرونا هستند زیرا منبع اصلی درآمد تبلیغات از حوزه
محصولات تجاری است و باید برای حمایت از این بخش بسته‌های حمایتی ویژه‌ای
در نظر گرفته شود.
وی گفت: در اسفندماه پارسال اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، لزوم در نظر
گرفتن بسته حمایتی برای کانون‌های تبلیغاتی و آگهی و مشاغل فرهنگی استان
را به وزارتخانه ابلاغ کرد که امید است فعالیت این کانون‌ها و شرکت‌ها از
سر گرفته شود.
504 کانون آگهی و تبلیغات دارای مجوز از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در خراسان رضوی وجود دارد.
همچنین 482 عنوان نشریات چاپی، برخط و غیربرخط در استان فعالیت داشته و
48 دفتر سرپرستی روزنامه‌های سراسری در خراسان رضوی وقایع و رویدادهای
استان را پوشش می‌دهند.
2 هزار و 771 نفر از فعالان امور هنری، فرهنگی و رسانه این استان عضو
صندوق اعتباری هنر هستند و از مزایای آن شامل بیمه و تسهیلات بهره‌مند
می‌شود.