چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی تنوع فرهنگی به عنوان بخشی از میراث مشترک بشریت که منبعی برای مبادله اطلاعات، خلاقیت و نوآوری است، می‌توان با تنوع زیستی در جهان طبیعت مقایسه و آن را لازمه زندگی بشری دانست.

تنوع فرهنگ‌ها جلوه‌ای از زیبایی‌های خلقت و نشانه‌ای از آیات خداوند است. اخیراً طیف وسیعی از مطالعات بر نقش تنوع فرهنگی در رشد، توسعه و افزایش خلاقیت و نوآوری تأکید کرده‌اند. به علاوه سازمان‌هایی همچون یونسکو با انتشار اعلامیه جهانی «تنوع فرهنگی» و سازمان آیسسکو با مصوب نمودن «بیانیه تنوع فرهنگی اسلامی»، ضمن به رسمت شناختن همه فرهنگ‌ها بر نقش محوری فرهنگ و تنوع فرهنگی تأکید کرده‌اند.
فرهنگ مجموعه‌ای از سنن، عادات، آداب و رسوم، عقاید، باورها و رفتارهای یک ملت است
دراین پژوهش آمده است: «تحقق اهداف هر جامعه نیاز به استفاده از تمام منابع مادی و انسانی آن جامعه دارد. مدیریت صحیح منابع انسانی یکی از مهمترین عوامل برای رسیدن به مطلوب‌های جامعه است. کشور ایران از گذشته‌های دور، سرزمین اقوام و مذاهب گوناگون بوده است. مردمانی با فرهنگ غنی که سال‌ها در کنار هم مسالمت آمیز زندگی کرده‌اند و جامعه‌ای با تنوع فرهنگی زیبا آفریده‌اند. با توجه به اینکه فرهنگ شامل دستاوردهای مادی و غیرمادی انسان‌هاست، می‌توان گفت که فرهنگ مجموعه‌ای از سنن، عادات، آداب و رسوم، عقاید و باورها و رفتارهای یک ملت است که به دو دسته مادی و غیرمادی تقسیم می‌شود و از طریق آموختن منتقل می‌شود».
بر اساس این پژوهش: «تنوع جوامع یا در عوامل غیرمادی همانند دین و زبان ریشه دارد یا دارای ریشه مادی است. افراد جامعه برحسب اینکه متعلق به کدام گروه اجتماعی و شغلی هستند و به چه طبقه‌ای بستگی دارند و خود را از چه طایفه‌ای می‌دانند و به کدام گرایش فکری و عقیدتی منسوبند و بالاخره برحسب اینکه از نظر جنسی و سنی در چه رده‌ای قرار دارند دارای نمود و ویژگی‌های فرهنگی متفاوتند و به آسانی می‌توان آن‌ها را به اعتبار گفتار، رفتار، نگرش، کنش‌های خاص، روش‌های متفاوت احساس و عمل و شناخت از یکدیگر متمایز ساخت.
تفاوت‌های فرهنگی بر محیط جوامع و راه و روش انجام کارها تأثیر می‌گذارند. جوامع امروز با پیچیدگی فرهنگی عجین شده‌اند .این پیچیدگی ناشی از تعلقات افراد به گروه‌های مختلف است. افراد به اعتبار جنس، زبان، نژاد، دین، علائق، تشکل‌های شهری و اجتماعی، دانشگاهی که از آن فارغ‌التحصیل شده‌اند و غیره با گروه‌های متنوعی احساس هویت می‌کنند و همه این هویت‌های فرهنگی بالقوه ممکن است به طور همزمان بر بستر فرهنگی یک جامعه اثر گذارد» .
تنوع فرهنگی بخشی از میراث مشترک بشریت است
در این پژوهش عنوان شده است: «تنوع فرهنگی را به عنوان بخشی از میراث مشترک بشریت که منبعی برای مبادله اطلاعات، خلاقیت و نوآوری است، می‌توان با تنوع زیستی در جهان طبیعت مقایسه و آن را لازمه زندگی بشری دانست؛ ازاین رو برای استفاده نسل‌های حال و آینده باید پاس داشته شوند و همانند بخش مهمی از حقوق بشر به آن توجه شود. حفظ و بهره‌برداری از تنوع فرهنگی جوامع نیاز به مدیریتی صحیح دارد. مدیریت تنوع فرهنگی باید با تبدیل محدودیت‌ها و چالش‌های ناشی از تنوع فرهنگی به فرصت، زمینه را برای استفاده بهینه از تفاوت‌ها فراهم ‌آورد».
فرهنگ در سطح جهان به عنوان یک توانمندساز و کمک کننده به توسعه پایدار محسوب می‌شود
پژوهشگران نشان داده‌اند: «امروزه فرهنگ در کنار ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به عنوان بعد چهارم توسعه پایدار و حتی بعد مرکزی توسعه پایدار مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است. طبق اظهار یونسکو فرهنگ در سطح جهان به عنوان یک توانمندساز و کمک کننده به توسعه پایدار محسوب می‌شود. مبنای توسعه حقیقی و پایدار توسعه فرهنگی است و به مثابه ریشه‌ای که درخت را تغذیه می‌کند؛ سایر ابعاد توسعه (سیاسی، اقتصادی و اجتماعی) نیز از این بعد مهم تغذیه می‌شوند.
ضروری بودن وجود تنوع فرهنگی برای توسعه پایدار به دو دلیل است. نخستین دلیل بقای انسان به عنوان وسیله وجود فرهنگی است. همزیستی فرهنگ‌های مختلف باعث می‌شود انسان‌ها بهتر قادر به وفق دادن خود با محیط شوند. همچنین برای اینکه فرهنگ خالقیت و حیات خویش را حفظ کند وجود فرهنگ‌های دیگر ضروری است. ایده‌های جدید از دیگر فرهنگ‌ها متولد می‌شوند و منشاء خالقیت فرهنگی در برخورد مداوم بین فرهنگ‌های متفاوت قرار دارد. همچنین به منظور تحقق بخشیدن مبادلات میان فرهنگی و بهسازی به عنوان پیش‌نیاز تنوع فرهنگی باید وجود داشته باشد. دلیل دوم تضمین امنیت و حفاظت از حقوق انسانی اقلیت‌هاست. فقدان درک متقابل میان کشورها به جنگ، درگیری و تروریسم منجر شده است. برای ایجاد صلح لازم است درک و تحمل متقابل بین فرهنگ‌ها وجود داشته باشد. اگر مردم تنوع فرهنگی را قبول و فرهنگ‌های دیگر را درک کنند این امر به جلوگیری از درگیری و ایجاد صلح کمک می‌کند. از سوی دیگر در یک کشور مردمی متعلق به فرهنگ‌هایی مانند مردم بومیت نژادهای اقلیت و مهاجران وجود دارد. پذیرش فرهنگ‌های مختلف پذیرش راه زندگی، ارزش‌ها و زبان این مردم است».
به طورکلی بر اساس نتایج: «پذیرفتن این نکته که فرهنگ‌های مختلف گرچه دارای پیشینه‌های فرهنگی متفاوتی هستند ولی چون خواستار درک جهان متکثر و دستیابی به نوعی سازگاری و همکاری هستند، از پیشینه‌ها، اعتقادات و سبک‌های متفاوت زندگی به عنوان فرصتی برای هم‌افزایی با چشم‌اندازی به آینده‌ای سعادتمند استفاده می‌کنند، موجب می‌شود که هر فرهنگ با توجه به برخورداری از توان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بتواند در فرآیند تعامل هم افزاینده با سایر فرهنگ‌ها در تحقق توسعه اجتماعی مساهمت و مشارکت سازنده و فعال داشته باشد».
منابع:
*احمدی، ا. (1396). «فرهنگ، سیاستگذاری فرهنگی و توسعه پایدار: شناخت روابط و الزامات». دانشگاه کردستان. اولین همایش بین‌المللی برنامه ریزی اقتصادی، توسعه پایدار و متوازن منطقه‌ای؛ رویکردها و راهکارها.
*فتوحی مهربانی، ب ودیگران. (1397). «سنجش وتحلیل تحول فرهنگی و اجتماعی در استان‌های ایران«. مجله جغرافیا و روابط انسانی. شماره1. صص: 63-35.
*قلی‌زاده، آ و دیگران. (1390). »نقش به کارگیری مهار ت‌های مدیریت تنوع فرهنگی مدیران در ارتقای سطح مشارکت اجتماعی دانش آموزان». فصلنامه تحقیقات فرهنگی. شماره 4. صص: 184-159.
*دهشیری،م.ر. (1393). «جایگاه هم‌افزایی فرهنگی در توسعه اجتماعی کشور». مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. شماره 2. صص: 44-23.
انتهای پیام