چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه مولانا بزرگترین و تاثیرگذارترین فرد در حوزه ذهن‌آگاهی است، گفت: ذهن آگاهی یکی از برنامه‌های هر فصل سازمان‌ها و سیستم‌هایی است که کارمندانشان کارهای اساسی انجام می‌دهند.

زهره سپهری شاملو، شامگاه گذشته در پخش زنده یک برنامه اینستاگرامی در رابطه با ذهن‌آگاهی، اظهار کرد: زندگی‌های امروز در مقایسه با زندگی‌های چند قرن پیش و حتی 100سال پیش زندگی راحت‌تری است، اما افسردگی و میزان ریسک به خودکشی و حتی خود خودکشی افزایش یافته است. ما تصور می‌کنیم این مسائل در کشور ما و در خاورمیانه است، اما استرالیا دومین رتبه خودکشی زنان در جهان را دارد و ما شوکه می‌شویم که این کشورها که این مسائل را ندارند. شاید این موضوع به دلیل این باشد که انتظارات ما از زندگی متفاوت شده و توقع داریم زندگی با رنج کمتری داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه رفاه در زندگی ما بیشتر شده اما پریشانی‌ها افزایش یافته و حالمان ناخوب‌تر شده است، ادامه داد: اگر به تاریخ بشریت نگاه کنیم، انسان امروز زودتر از زندگی خسته می‌شود و استفاده از داروهای کمک‌کننده افزایش یافته، زیرا انسان امروز به نظرش می‌رسد که آنچه حالش را خوب می‌کند باید از بیرون به روانش وارد شود که این موضوع باعث همه پریشانی‌های ما شده است.
این روانشناس بالینی با تاکید بر اینکه ذهن‌آگاهی کمک می‌کند که انسان به سمت زندگی هوشمندانه‌تر، در لحظه زندگی‌کننده‌تر و بیدار شده‌ از رفتارهای عادتی حرکت کند، افزود:خیلی به عادت‌های خودکار معتاد شدیم و آنقدر آنها را تکرار کردیم که اصلا یادمان رفته هر لحظه زندگی می‌تواند خاص باشد. بسیار با سرعت زندگی را می گذرانیم و اگر در انتهای روز از خودمان بپرسیم که امروز چه کاری کردیم، احتمالا فقط یکسری از کارهای روزمره را می‌توانیم نام ببریم، اما در کدام یک از لحظات آن روز بودیم و تجربه بودن در آن لحظه را داشته‌ایم؟ روانشناسان می گویند اگر ذهن‌آگاهانه زندگی کنیم، شانس اینکه حال خوب داشته باشیم افزایش می‌یابد.
سپهری شاملو در رابطه با اینکه چگونه می‌توان ذهن‌آگاهانه زندگی کرد، گفت: ما از لحظه به دنیا آمدنمان خاطره نداریم، اما در آن لحظه که از تجریه جنینی خارج شدیم، یک یار شفیق با ما همراه شد که جهان را با آن تجربه کنیم وآن هم تنفس است. در طول روز چقدر متوجه این هستیم که تنفس‌هایمان صحیح است؟ امروز روانشناسی به این نتیجه رسیده‌ که اکثر آسیب‌ها و هیجاناتی که تجربه می‌کنیم در نتیجه خارج شدن فیزیولوژی از کوک سالم خود است که بخش زیادی از آن مربوط به تنفس می‌شود. برای ورود به ذهن‌آگاهی باید حواسمان به این باشد که تنفس کمک می‌کند، کوک باشیم. تنفس‌های ما اکثرا سطحی، منقطع، کوتاه و بریده است. تنفس عمیق و یا دیافراگمی که به ما کمک کند که کوک باشیم را کمتر تجربه می‌کنیم. هر زمان که حس کردیم از کوک خارج شدیم باید به سراغ تنفس‌های عمیق برویم.
وی افزود: ما به پنج حس شنوایی، بینایی، لامسه، بویایی و چشایی مجهز هستیم، اما به‌جز بینایی و شنوایی از حواس دیگر خیلی استفاده جدی نمی‌کنیم در حالی که ذهن‌آگاهی می گوید این پنچ گنج، بسیار می‌توانند کمک کنند.اگر به این پنج حس که شاه کلیدش تنفس است مجهز نباشیم، مثل تاجری هستیم که در گاو صندوق چیزهای گران قیمت دارد، اما چشمش به مغازه دیگری است و حسرت پولداری بقیه را می‌خورد.
سپهری شاملو با اشاره به اینکه می توانیم هر روز تمرین‌های جدی برای هر کدام از حواسمان داشته باشیم، گفت: شاید کووید 19 آمد که به ما بگوید چه چیزهای داریم. قبلا در مهمانی‌ها سرهایمان در گوشی بود، اما حالا که ممکن است گاهی بعد از مدت‌های طولانی و با رعایت فاصله فیزیکی یکدیگر را ببینیم، تازه متوجه می‌شویم قبلا چه چیزهایی داشته‌ایم و قدر آن را می‌دانیم.از ویژگی‌های انسان این است که به سرعت به داشته‌ها عادت می‌کند و قدر آنها را نمی‌داند.
عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی درمورد مشاهده کردن گفت: هنگامی که چیزی را مشاهده می‌کنیم و از ما می‌پرسند چه چیزی می‌بینیم معمولا می‌گوییم آن چیز خوشگل یا زشت است در حالی که وصف ما باید صرفا در رابطه با خود آن موردی که مشاهده می‌کنیم باشد؛ مثلا در توصیف یک خودکار می‌توانیم بگوییم قدش چند سانت است، نرم یا سخت است، رنگش چه شکلی است و ...، یعنی اطلاعاتی که می‌دهیم فقط متعلق به همان خودکار است. توصیف زمانی سالم است که از واژهایی استفاده کنیم که متعلق به متغیری باشد که آن را تجربه می‌کنیم نه چیزهای دیگر. ذهن‌آگاهی می گوید زمانی ما چیزی را مشاهده می‌کنیم که با تمام وجود آن چیز را دیده باشیم.
وی ادامه داد: یکی از کارهایی که ذهن‌آگاهی برای ما انجام می‌دهد این است که در صلح بیشتری با خود و دنیای پیرامون خود باشیم، زیرا ما را متوجه می‌کند که کوک از درون ما آغاز می‌شود نه توسط دیگران.
سپهری شاملو عنوان کرد: متاسفانه شاید یکی از تجربه‌های تربیتی ما این بوده که به شیوه رقابتی ما را بزرگ کردند؛ مثلا به ما می‌گفتند ببین فرزند فلانی چه طوری است و... . به ما گفتند هر که دونده‌تر باشد پیروزتر است و این موجب شده که ما به خط پایان رسیدن را بجای تجربه کردن و دیدن مسیر ترجیح دهیم.همین دلیل موجب شده تا برای ما ذهن آگاهانه‌تر زندگی کردن سخت‌تر باشد.
این روانشناس بالینی در رابطه با اینکه چگونه می‌توان مشاهده، توصیف و مشارکت را به درستی انجام داد، بیان کرد: باید به سه اصل مجهز باشیم؛ اصل اول غیرقضاوتی مشاهده کردن، توصیف کردن و مشارکت کردن است. اصل دوم آگاه بودن است؛ یعنی پنج حس ما حضور داشته باشد. اصل سوم موثر بودن است. این موضوع را اگر در فرهنگ ایران درست استفاده کنیم می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. ذهن‌آگاهی می‌گوید بین موثر و درست فرق است. موثربودن مهمتر از درست بودن است؛ مثلا این درست است که به فرزندمان بگوییم اتاقش تمیز و مرتب باشد، اما هنگاهی که او خسته از بیرون آمده نمی‌توانیم در این رابطه کاری انجام دهیم و تربیت را به دست بگیریم زیرا موثر نیست.
وی با تاکید بر اینکه هنگامی می‌توانیم ذهن‌آگاهانه زندگی کنیم که غیر قضاوتی، آگاه و موثر بودن را تمرین کنیم، ادامه داد: امروزه کشورهایی که آموزش و پرورش سالم‌تری دارند، یکی از بخش‌های آموزشی آنها کمک گرفتن از ذهن‌آگاهی است. سازمان‌ها وسیستم‌هایی که کارمندانشان کارهای اساسی انجام می‌دهند نیز یکی از برنامه‌های هر فصلشان ذهن‌آگاهی است.
سپهری شاملو با اشاره به اینکه مولانا بزرگترین و تاثیرگذارترین فرد در حوزه ذهن‌آگاهی از نظر افرادی است که در این حوزه کار می کنند، تصریح کرد: ذهن‌آگاهی از شرق به غرب ورودپیدا کرد،اما در غرب بسته‌بندی زیبایی شد و امروز دیگر اینگونه نیست که بگوییم فقط مولانا و شمس ذهن‌آگاهانه زندگی کردند بلکه ما هم می توانیم با تمرین‌هایی ذهن‌آگاهی را به زندگی‌مان وارد و زندگی را متفاوت زندگی کنیم.
انتهای پیام