چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد گفت: با توجه به اینکه در دانشگاه‌ها مطالعات و فارغ التحصیلان زیادی در زمینه محیط زیست حضور دارند اما دانشگاه نتوانسته درگیری لازم را با محیط زیست داشته باشد و امروزه ناکارآمدی دانشگاه‌ها را در محیط زیست شاهد هستیم.

دکتر بیتالله محمودی در وبینار بنیاد بین‌المللی توسعه علم و فناوری خوارزمی با عنوان «کنش‌های محیط زیست‌گرایانه در نظام آموزش عالی کشور» اظهار کرد: در بحث تحلیل وضعیت ارتباط دانشگاه با محیط زیست، سه ارتباط وجود دارد. ابتدا ارتباط آموزشی است که حضور آموزش محیط زیست، رشته‌ها و گرایش‌هایی که دانشگاه در ارتباط با محیط زیست دارد. دوم ارتباط پژوهشی و حضور پژوهش در خصوص مسائل محیط زیست در دانشگاه و سوم ارتباط مدیریتی سبز دانشگاه و الزاماتی که دانشگاه برای مسائل زیست محیطی دارد، به آن می‌پردازد.
وی در خصوص چگونگی وضعیت آموزش محیط زیست در دانشگاه افزود: محیط زیست به عنوان پایگاه رشته‌ای مشخص به خصوص در دوره کارشناسی، در زیرمجموعه رشته‌های علوم منابع طبیعی شناخته می‌شود و دانشکده‌های منابع طبیعی در این مقطع حضور دارند. در دفترچه انتخاب رشته کارشناسی در حوزه رشته علوم مهندسی محیط زیست به عنوان یکی از رشته‌های علوم منابع طبیعی دانشکده‌ها حضور دارد، 113 دانشگاه سراسری پیام‌نور و 23 دانشگاه آزاد، پذیرش دانشجو در رشته علوم و مهندسی محیط زیست را دارند.
این عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد تصریح کرد: گرایش‌های دیگر این رشته، در مقطع کارشناسی ارشد، تحصیلات تکمیلی و دکتری علاوه بر تمرکز علوم مهندسی محیط زیست در منابع طبیعی، دانشگاه‌های فنی، علوم پایه، کشاورزی و علوم انسانی هم رشته‌های متعددی از محیط زیست را دارند. 28 رشته گرایش داریم که در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های ما در رشته‌های محیط زیست دانشجو می‌پذیرند. همچنین بیش از 390 کد رشته محل در دوره کارشناسی ارشد در کنکور 99 وجود داشت که پذیرش دانشجو در مقطع ارشد را داشتیم.
وی بیان کرد: این تعداد محسوس رشته گرایش‌ها نشان می‌دهد که امروزه در دانشگاه‌های ایرانی محیط زیست خود یک رشته با جایگاه و دانشگاه مشخص نیست بلکه محیط زیست در دانشگاه‌های منابع طبیعی، علوم انسانی، فنی، کشاورزی و علوم پایه حضور داشته و نشان می‌دهد که دانش محیط زیست تا چه اندازه گسترش داشته و به قدری ابعاد مختلف دارد که دانشگاه‌های مختلف سعی می‌کنند بُعدی از آن را مورد بررسی قرار دهند.
محمودی عنوان کرد: این وضعیت نشان می‌دهد که محیط زیست در کمیت، فرم و شکل توسعه زیادی داشته اما شواهد بسیار زیادی وجود دارد که این رشد کمی دانش محیط زیست در دانشگاه ما بر کیفیت توسعه کالبدی اقتصادی در جامعه اثر محسوسی نداشته و حتی در بسیاری از موارد زمینه‌ساز تخریب محیط زیست نیز بوده است. زیرا در پروژه‌ها و پژوهش‌هایی که در بعضی از رشته‌ها وجود دارد، نشان داده که باعث تخریب محیط زیست شده است. بنابراین تجربه توسعه دانش در دانشگاه‌ها نتوانسته درگیری قابل توجهی را برای فارغ التحصیلان و دانشجویان ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: پژوهش در مسائل محیط زیست در قالب گروه‌های آموزشی، پایان‌نامه، رساله و طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی که اساتید و گاهی اوقات دانشجویان انجام می‌دهند، بخشی از حضور پژوهش را می‌توان در این زمینه شاهد بود. سالانه بیش از دو هزار پایان دوره، رساله و طرح پژوهشی در حوزه محیط زیست به انجام می‌رسد.
محمودی تصریح کرد: بسیاری از آن‌ها تحلیل واقع بینانه‌ای از موضوع ندارند و جالب است که علی‌رغم اینکه این تعداد پایان‌نامه داشته اما اطلاعات پایه‌ای از منابع زیست محیطی کشور بسیار محدود است و هنوز اطلاعات اولیه از جزئیات اکوسیستم‌های طبیعی کشور را نمی‌دانیم و نمی‌شناسیم. بنابراین نشان می‌دهد دانشگاه‌ در پژوهش محیط زیست فعالیت خاصی را نتوانسته انجام دهد و درگیری خوبی را با مسائل محیط زیست ایجاد کند.
این عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد در خصوص ارتباط مدیریتی دانشگاه با محیط زیست گفت: در مدیریت سبز دانشگاه، مدیریت مصرف آب، توسعه فضای سبز، پسماند، بازیافت، بهینه‌سازی مصرف انرژی مطرح شد اما در حقیقت مدیریت سبز در اولویت دانشگاه‌ها نیست و به نظر من حالت نمایشی و ویترینی دارد، از این منظر ویترینی است که سایر دستگاه‌ها و ارگان‌ها به نوعی با محیط زیست در ارتباط هستند و هیچ دستگاهی نیست که با محیط زیست اطراف خود ارتباطی نداشته باشد. دانشگاه‌های ما هیچ وقت نتوانسته‌اند الگویی برای چنین ارگان‌هایی باشند.
وی گفت: مدیریت سبز قرار بود در دانشگاه‌ها اجرا شود و دستگاه‌های دیگر الگو بگیرند اما این اتفاق عملا رخ نداد. اگرچه بسترهای قانونی و مالی خوبی پیش‌بینی شده است اما این اتفاق در اغلب دانشگاه‌ها نمی‌افتد و توجه جدی به این امر نمی‌شود. بنابراین دانشگاه از منظر مدیریتی هم نه برای خود و نه برای جامعه بیرون خود الگو بوده است. زیرا بسیاری از دانشگاه‌ها هستند که حداقل الزامات زیست محیطی را در خصوص چگونگی رفتارهای مدیریتی و اداری را رعایت نمی‌کنند چه برسد به اینکه برای سایر دستگاه‌های اجرایی الگو باشند.
محمودی افزود: چهار گزاره وجود دارد که به اعتقاد من مفهوم محیط زیست و کاربست محیط زیست را در دانشگاه بسیار کلیشه‌ای کرده و باعث شده که این امر داستان جدی نباشد. اولا در این گزاره‌ها دانشگاهیان اعتقاد دارند که محیط زیست ایران با سرعت و شتاب رو به انحطاط و ویرانی است، دوم اعتقاد دارند که مدیران و سیاسیون توجهی به محیط زیست ندارند، سوم مردم به محیط زیست اطراف خود توجهی ندارند و در نهایت محیط زیست جایگاهی در برنامه‌ریزی توسعه کشور ندارد.
این عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد بیان کرد: این چهار گزاره روایت‌هایی هستند که به قدری تکرار شدند که باعث شد ما سه نوع مواجهه و راهبرد را در دل این روایت‌ها مشاهده کنیم، بدین معنا افرادی که در خصوص مسائل محیط زیست عمدتا دانشگاهیان فعالیت‌هایی انجام می‌دهند احساس می‌کنند که اگر این سه مواجهه را داشته باشیم محیط زیست ما وضعیت بهتری خواهد داشت. اینکه وزارتخانه داشته باشیم. مدیران کاملا متخصص و شایسته در این کار قرار دهیم و سوم مردمانی داشته باشیم که فرهنگ محیط زیستی کاملی داشته باشند تا بتوانیم محیط زیست خود را نجات دهیم.
انتهای پیام