بزرگنمايي:

پیام خراسان - بیرجند- بازگشایی گمرک یزدان وعده‌ای است که سال‌ها از طرح آن می‌گذرد و حالا مسئولان معتقدند افغانستان آماده این بازگشایی نیست.

خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها: موضوع بسته بودن پایانه مرزی گمرک یزدان مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه از مدت‌ها قبل مسئولان سخن از تلاش و رایزنی با مسئولان افغانستانی برای بازگشایی این پایانه مرزی می‌زدند.
گفته شده است که مردم مرزنشین چه در ایران و چه در افغانستان خواهان بازگشایی این پایانه مرزی هستند ولی هنوز علی‌رغم وعده‌ها این موضوع محقق نشده است.
وعده‌های مسئولان در زمینه بازگشایی یزدان
محمدصادق معتمدیان استاندار سابق خراسان‌جنوبی بارها در این زمینه سخن گفت و وعده بازگشایی این پایان را داد و به عنوان مثال در سال 25 آذر 97 اظهارکرد که با توجه به رایزنی‌ها و پیگیری‌هایی که با مسئولین ذی ربط در کشور افغانستان صورت خواهد گرفت، انشاا… به زودی شاهد بازگشایی گمرک رسمی یزدان خواهیم بود.
گفتنی است حمید ملانوری استاندار خراسان‌جنوبی در تاریخ 29 دی 99 در گفت و گو با خبرنگار مهر گفته بود که پایانه مرزی گمرک یزدان در سال‌های دور یکی از مرزهای فعال کشور بوده و اکنون نیز زیرساخت انجام مبادلات در آنجا فراهم است.
استاندار خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه بازگشایی مرز یزدان خواست بازرگانان و تجار دو طرف ایرانی و افغانستانی است، بیان‌کرد: در این راستا در روزهای گذشته هم رایزنی‌هایی با والی ولایت فراه افغانستان داشته‌ایم و هم از پایانه مرزی یزدان در شهرستان زیرکوه بازدید کردیم.
ملانوری ادامه‌داد: در حال حاضر بازگشایی این پایانه مرزی منوط به برخی مسائل داخل کشور افغانستان و موضوعات اداری در آنجا و همچنین موافقت دولت افغانستان است، تا بعد با هماهنگی دو کشور بتوانیم مجوزهای لازم برای فعالیت این پایانه مرزی را أخذ کنیم.
وی در این گفت و گو افزوده بود، که نمی‌توان برای بازگشایی مرز یزدان زمان خاصی را مشخصی کرد ولی با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته امیدواریم به زودی شاهد این اتفاق باشیم.
همچنین وی در تاریخ 8 بهمن 99 در ستاد توسعه خاوران اظهار کرد: در پایانه مرزی یزدان در طرف ما همه امکانات و زیر ساخت‌ها فراهم است ولی طرف افغانستانی مسائلی را مطرح و مجوز لازم را برای بازگشایی نمی‌دهد.
بازگشایی یزدان برای طرف افغانستانی فایده‌دار شود
ملانوری ادامه‌داد: طرف افغانستانی این نکته را مطرح می‌کند که بازگشایی پایانه مرزی یزدان چه فایده‌ای برای ما دارد؟ چرا که در شرایط فعلی حجم صادرات ما از کشور افغانستان بسیار بیش از حجم واردات از آن کشور است.
وی ادامه‌داد: ما باید به راهکارهایی بیندیشیم که بازگشایی پایانه مرزی یزدان برای طرف افغانستانی هم فوایدی به همراه داشته باشد و این راهکارها و برنامه‌ها بی‌شک کلید قفل مذاکرات آینده با دوستان افغانستانی درباره بازگشایی مرز است.
سلمان اسحاقی نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه اگر به دنبال رونق اقتصادی هستیم باید بازار کشورهای همسایه را جدی بگیریم، بیان‌کرد: متأسفانه نتوانسته‌ایم از فرصت مرز برای توسعه اقتصادی به نحو شایسته استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه از تعطیلی مرز یزدان سال‌ها است که می‌گذرد، ادامه‌داد: بازگشایی این مرز فرصت بسیار خوبی را برای ارتباطات بیشتر با کشور افغانستان و دیگر کشورها ایفا کند.
بازگشایی یزدان، امید بخش برای تولیدکننده و مرزنشین
وی یادآور شد: همانطور که بارها و از جمله در در نشست ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی خراسان جنوبی در 12 فروردین گفته‌ام، بازنبودن پایانه مرز یزدان خود یکی از موانع رونق تولید در خراسان‌جنوبی است چرا که صادرات در انگیزه بخشی به تولیدکنندگان نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
همچنین در تاریخ 25 خرداد 98 محمد عجم رئیس وقت دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان جنوبی در گفت و گو با رسانه‌ها با بیان اینکه بازگشایی مرز یزدان منوط به تعیین خط مرزی بین ایران و افغانستان است گفت: با همکاری دولت افغانستان باید کمیته مرزی تشکیل و در رفع موانع موجود و تعیین دقیق خط مرزی تسریع شود.
همه این موارد پیشینه آنچه مسائلی است که مسئولان ذی ربط در زمینه بازگشایی گمرک مرزی یزدا گفته‌اند. اما سوال این است که در شرایط فعلی وضعیت بازگشایی گمرک رسمی یزدان به کجا رسیده است.
مصطفی نخعی نماینده مردم نهبندان و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی و رئیس فراکسیون استان‌های مرزی و مرزنشینان نیز در این زمینه بیان کرد: بسیاری از بازارچه‌هایی که امروز تعطیل هستند بیش از دو دهه قبل فعال بوده‌اند و زیرساخت‌هایی در آن فراهم است.
منافع کشور همسایه در تعاملات اقتصادی دیده شود
وی با بیان اینکه اما از چند سال پیش این بازارچه‌ها و همچنین پایانه مرزی یزدان به صورت یک طرفه از سوی کشور افغانستان تعطیل شد، گفت: اگر به دنبال راه‌اندازی این بازارچه‌ها و پایانه مرزی یزدان هستیم باید منافع کشور افغانستان در این تعاملات دیده شود.
رئیس فراکسیون استان‌های مرزی و مرزنشینان اظهارکرد: برخی از مسئولان کشور افغانستان بیان می‌کنند که منافع ما در بخش‌های مختلف در این بازارچه‌ها و در تعاملات اقتصادی دیده نشده است.
آماده بازگشایی گمرک رسمی یزدان هستیم
حسن رحیمی‌زاده، مدیرکل گمرکات خراسان‌جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر در این زمینه اظهارکرد: پیرامون بازگشایی پایانه مرزی ماهیرود ما آمادگی کامل را داشته و آنجا نیرو مستقر داریم ولی متأُسفانه طرف افغانستانی در این زمینه مسائل و مشکلاتی دارد.
مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی بیان کرد: آن طرف پایانه مرزی یزدان و آن بخش از خاک افغانستان بیشتر تحت تسلط طالبان است و دولت افغانستان از این جهت تمایل ندارد در آنجا گمرک رسمی ایجاد کند.
رحیمی زاده گفت: همچنین دولت افغانستان می‌خواهد از حقوق و عوارض گمرکی خود در این مرز نیز اطمینان حاصل کند که یک مسئله داخلی آن‌ها است.
صادرات بسیار محدود از مرز یزدان
وی با بیان اینکه مردم ساکن در نزدیکی پایانه مرزی یزدان تمایل به بازگشایی این مرز دارند، یادآورشد: البته در حال حاضر ما به صورت بسیار موردی صادرات از این مرز داریم ولی پایانه رسمی در آنجا ایجاد نشده است.
مدیرکل گمرکات خراسان‌جنوبی گفت: در این زمینه مسئولین وزارت خارجه دو کشور ایران و افغانستان و اتاق‌های بازرگانی دو طرف باید رایزنی‌ها را افزایش داده و مسائل را رفع کنند.
به نظر می‌رسد در این بین دپیلماسی اقتصادی باید بیش از قبل فعال شود تا قول و وعده‌هایی که به مردم خراسان جنوبی و به ویژه مرزنشینان داده شده است، تحقق یابد.
اگر امروز سخن از ضرورت رونق تولید و رفع موانع آن می‌زنیم بی شک باید موانع در مسیر صادرات و از جمله بسته بودن بازارچه‌های مرزی و گمرک رسمی یزدان برداشته شود تا تولید کننده ما با انگیزه و توان بیشتری در این زمینه قدم بردارد و برای کشور و استان ارزآوری نیز داشته باشد.