چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی پایان سال 99، آخرین سال اجرای برنامه ششم توسعه کشور است، برنامه‌ای که بر اساس بند الف ماده 27 این برنامه، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مکلف شده که برای 5000 روستا در کشور برنامه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی تهیه کند که سهم استان خراسان رضوی از این تعداد 1645 روستا است.
اما آنچه که طی سال‌های 96 تا 98 و تا قبل از فاز چهارم این طرح در استان انجام شد مطالعه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی 1365 روستا بود که در فاز چهارم طرح در سال جاری 377 روستای دیگر نیز دارای توسعه اقتصادی و اشتغالزایی خواهند شد، یعنی به عبارتی تا پایان برنامه ششم توسعه، برای 1742 روستا در استان این سند تظیم خواهد شد.
از جمله اهداف برنامه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی روستایی در کشور، شناخت علمی و تحلیل راهبردی مزیت‌ها، توانمندی‌ها و تنگناهای اساسی توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی در روستاهای هدف، ایجاد اشتغال پایدار و رونق کسب و کار در روستاهای هدف، کاهش شکاف توسعه اقتصادی و تعادل بخشی روستایی – شهری، تقویت اقتصاد محلی صادرات محور در پیوند با اقتصاد منطقه‌ای در روستاهای هدف، افزایش مشارکت اقتصادی روستاهای هدف، توانمندسازی اقتصادی روستاییان و ظرفیت‌سازی مشارکت تحصیلکردگان محلی در طرح‌های توسعه اقتصادی و تنوع‌بخشی به اقتصاد و معیشت روستاییان است.
تهیه سند توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در خراسان رضوی به کارفرمایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و مجری گری جهاددانشگاهی خراسان رضوی در حال اجرا است، که تا کنون برای 1365 روستا سند تنظیم شده است، یکی از این روستاها مرندیز با جمعیت 2900 نفر و 870 خانوار واقع در شهرستان بجستان است.
روستایی که در کنار کشاورزی و دامداری و طیور، بافندگی فرش از ویژگی های آن است، به طوری که مندیز را روستای "دار و قالی" و "دهکده فرش خراسان رضوی" می‌نامند، 80 درصد زنان این روستا بافنده فرش هستند.
بافندگی فرش دستبافت از آن دست هنرهایی است که اصالت و هویت ایرانی در تار و پود آن موج می‌زند و در جای جای ایران بافندگان زیادی پای دارها نشسته‌اند و منبع درآمد و روزیشان هنر قالی بافی است. در روستای مرندیز بجستان سال‌هاست که هنر قالیبافی رواج دارد و دار قالی بخشی از زندگی زنان روستایی است تا شاید با گره زدن همین تار و پودها بتوانند گرهی از بار مشکلاتشان بگشایند.
بحث فرش و فرشبافی از سالیان دور در روستای مرندیز قدمت داشته است
محمدرضا محمدپور که 10 سال است، دهیار روستای مرندیز است، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این روستا از بزرگترین روستاهای شهرستان بجستان است.
وی تصریح کرد: در کنار تولید گوشت مرغ که روستای مرندیز را به عنوان قطب پنجم استان در این زمینه تبدیل کرده است، فرش و تولید پسته منجر به رونق روستا گردیده است.
وی اظهار کرد: بحث فرش و فرشبافی از سالیان دور در روستای مرندیز قدمت داشته و نیاکان ما این هنر را در زمره فعالیت‌های خود داشته ولی درآمد چندانی از آن نداشتند چرا که بازار فروش فرش دستبافت مناسب نبوده و یا بعضا در تولید فرش ذائقه مشتری مدنظر قرار نمی‌گرفت.
وی به فعالیت شرکت تعاونی فرش دستبافت امید فردای مرندیز اشاره و بیان کرد: با حمایت‌های دستگاه‌های ذیربط از جمله جهاددانشگاهی، صندوق کارآفرینی امید و دیگر نهادهای مرتبط، تولید فرش دستبافت در روستای مرندیز بجستان رونق گرفت.
دهیار روستای مرندیز با اشاره به اینکه فرش‌هایی که در گذشته در این روستا بافته می‌شد به صورت قالیچه بلوچی و یا متراژهای کم بود، ادامه داد: در حال حاضر در روستای مرندیز 160 دار قالی بزرگ با میانگین 5 بافنده برای هر دار وجود دارد که متراژ فرش‌ها از 6 تا 120 متر می‌باشد.
سفارش‌های زیادی از کشورهای حوزه خلیج فارس برای فرش دستبافت مرندیز داریم
محمدپور با بیان اینکه طرح‌های منظره‌ای گذشته به طرح‌هایی بر اساس ذائقه مشتری تغییر یافته است، گفت: در حال حاضر سفارش‌های زیادی از کشورهای حوزه خلیج فارس برای فرش دستبافت مرندیز داریم.
به گفته وی، طرح‌های فرش، هر سه ماه یکبار به روز رسانی می‌شود و بانوان این روستا در این زمینه پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند و هر گونه طرحی که بافندگان فرش روستای مرندیز واگذار شود، آنان با بهترین کیفیت فرش را می‌بافند.
با اعطای تسهیلات، نقدینگی بافندگان فرش در روستای مرندیز تامین خواهد شد
وی در خصوص تامین نخ برای بافندگان فرش دستبافت روستای مرندیز، اظهار کرد: با توصیه کارشناسان صنعت فرش، نخ برای بافندگان فرش دستبافت این روستا تامین می‌شود که این موضوع نیز پیشرفت بانوان در زمینه فرش دستبافت را فراهم کرده است.
وی به افزایش قیمت ناگهانی نخ اشاره و بیان کرد: با توجه به افزایش قیمت نخ و همچنین قیمت دار، ضروری است تا با اعطای تسهیلات، نقدینگی بافندگان فرش در روستای مرندیز تامین شود.
به گفته دهیار روستای مرندیز، با توجه به پیگیری‌های انجام شده و همچنین سخت بودن شغل بافندگی فرش، بافندگان فرش این روستا تحت پوشش بیمه نیستند.
چرخه تولید فرش در روستای مرندیز ناقص است
محمدپور به وجود دام زیاد در روستا اشاره و تصریح کرد: با این وجود پشم تولیدی روستا روانه بازارهای مشهد و تربت حیدریه می‌شود و پشم مورد نیاز بافندگان فرش در این روستا فراوری نمی‌شود و همین موضوع باعث شده است تا چرخه تولید فرش در این روستا ناقص باشد.
همچنین در این خصوص، فاطمه صفا، مدیرعامل شرکت تعاونی فرش دستبافت امید فردای مرندیز گفت: از 25 سال گذشته در کنار مادرم حرفه فرش بافی را آموزش دیدم و از سال 85 برای توسعه روستا، فرش بافی به صورت کارگاهی را راه‌اندازی نمودیم.
وی با اشاره به اینکه شرکت تعاونی فرش دستبافت امید فردای مرندیز در سال 94 تاسیس گردید، ادامه داد: با تاسیس این شرکت و با توجه به توسعه فعالیت‌ها توانستیم در دو مرحله از صندوق توسعه کارآفرینی امید، 900 میلیون تومان تسهیلات با بهره 4 درصد دریافت کردیم.
این کارآفرین به تاسیس آموزشگاهی در خصوص بافت فرش در شهرستان بجستان اشاره و تصریح کرد: برای بانوانی که در روستاهای بجستان می‌خواهند اقدام به بافندگی فرش کنند، آموزش‌های رایگان ارائه می‌کنیم.
وی با اشاره به اینکه در گذشته طرح‌های فرش بافی در روستای مرندیز، بر اساس ذائقه مشتریان نبود و هخمچنین گره زدن ها به صورت دقیق انجام نمی‌گرفت، عنوان کرد: در پایان آموزش‌های فرش بافی، از سوی فنی و حرفه‌ای به هنرجویان مدرک اعطا می‌شود.
جهاددانشگاهی با تشکیل زنجیره تولید، بازارهای فرش را برای ما شناسایی نمود
به گفته مدیرعامل شرکت تعاونی فرش دستبافت امید فردای مرندیز، جهاددانشگاهی با تشکیل زنجیره تولید، علاوه بر اینکه ما را به طراحان فرش آشنا نمود، بازارهای فرش را نیز برایمان شناسایی نمود.
وی ارائه خدمات مشاوره‌ای را از دیگر فعالیت‌های جهاددانشگاهی در طرح تهیه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی روستایی عنوان و بیان کرد: هزینه تمام شده نخ و دار برای بافندگان 15 میلیون تومان است و درآمد فروش یک فرش 12 متری نیز 35 میلیون تومان است که 20 میلیون تومان هزینه دستمزد می‌شود و به طور معمول بافت یک فرش 12 متری به صورت مشارکتی 6 ماه زمان خواهد برد.
عمده مصرف کنندگان فرش دستبافت مرندیز، خانگی هستند
صفا با تاکید بر اینکه عمده مصرف کنندگان فرش دستبافت مرندیز، خانگی می‌باشند، عنوان کرد: چند روش کاری در بافندگی فرش وجود دارد، یکی از نظر مالی که وضع خوبی دارد ، کارگاهی را آماده و فقط طرح و نقشه و نخ را از شرکت خریداری می‌کند و خود اقدام به خرید دار و نخ می کند و تا سه ماهم تنفس برای پرداخت دارند که اگر نتوانستند پرداختی به شرکت داشته باشند، 30 درصد اضافه به شرکت پرداخت کنند، بخشی از بافندگان هم که به پول نقد نیاز دارند ماهانه شرکت دستمزدهایشان را تامین می‌کند که این میزان بین یک تا یک میلیون و 500 هزار تومان است و ما برای آنها کارگاه را آماده و دار می‌زنیم، و بخشی از بافندگان هم به صورت مشارکتی با شرکت، فرش بافی انجام می‌دهند و بهتر دستمزد بافت برای این گروه می‌افتد.
کیفی‌ترین فرش ایران در روستای مرندیز بافته می‌شود
عبداله احراری، عامل توسعه شبکه ملی دست بافته‌های داری و دستگاهی جهاددانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: با توجه به انجام مطالعات روستایی در استان توسط جهاددانشگاهی، مشخص شد که یکی از مزیت‌های نسبی روستایی مرندیز، قالی‌بافی است.
وی با اشاره به اینکه قالی‌بافی از گذشته‌های دور در روستای مرندیز رونق داشته است، ادامه داد: مرندیز مرکز بافت قالیچ‌های بلوچی خراسان بوده که به تدریج به تبعیت از بازار، بافت قالی‌های بزرگ پارچه جایگزین بافت قالی‌های بلوچی در این روستا شده است.
احراری نیروی انسانی و پتانسیل های کم کشاورزی و دامداری نسبت به جمعیت را ازدلایل بافندگی فرش در روستای مرندیز برشمرد و تصریح کرد: پیرو طرح مطالعات روستایی، طرح توسعه مشاغل خانگی و توانمندسازی سرپرست زنان خانوار که توسط جهاددانشگاهی در حال انجام است، پیشران‌های فرش دستبافت را در روستای مرندیز شناسایی کردیم.
عامل توسعه شبکه ملی دست بافته‌های داری و دستگاهی جهاددانشگاهی با اشاره به ورود جهاددانشگاهی به این روستا در سال 1397، یادآور شد: یکی از مشکلات بافندگان این روستا، بازار تولید آنها بود که به انجام مشاوره و همچنین آموزش‌های لازم، پیشرانان روستا را به طراحان خوب فرش متصل کردیم تا متناسب با نیاز بازار فرش در این روستا بافته شود و در نهایت کار اتصال به بازار تولیدات آنها را انجام دادیم.
احراری با بیان اینکه در گذشته فقط کمیته امداد خریدار فرش دستبافت مرندیز بود، بیان کرد: در حال حاضر تجار زیادی از سراسر ایران فرش مرندیز را می‌شناسند و کیفی‌ترین فرش ایران در این روستا بافته می‌شود.
وی افزود: مرندیز تنها روستایی در استان می‌باشد که بخشی از منازل مسکونی‌شان کارگاه قالی بافی است و بافندگان فرش دستبافت در این روستا به صورت مشارکتی، حرفه ای و در تمام طول سال فعالیت می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه بیشترین دستمزد بافندگان فرش در استان خراسان رضوی مربوط به بافندگان روستای مرندیز است، ادامه داد: بافندگان فرش در روستای مرندیز تا 2 برابر سایر بافندگان فرش در استان خراسان رضوی دستمزد دریافت می کنند.
وی از پیگیری بحث بیمه قالی بافان خبر داد و اظهار کرد: برای حل مشکل بیمه قالی بافان مرکز ملی فرش ایران قراردادی را برای بیمه 400 هزار نفر از بافندگان با صندوق بیمه روستایی و عشایری انجام داده است که در سال اول رایگان و در سال های بعد بافندگان باید 20 درصد برای حق بیمه خود پرداخت کنند.
باید به فال نیک گرفت که برنامه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی روستایی که بر اساس مزیت‌های هر روستا تنظیم می‌شود، و مزیت روستای مرندیز نیز قالی بافی است، اجازه نداده صدای شانه زدن قالی در این روستا خاموش شود.
انتهای پیام