چاپ

پیام خراسان - کاهش نزولات جوی در سال آبی جاری باعث ادامه روند خشک‌سالی در خراسان رضوی شده است امری که ضرورت مدیریت مصرف و منابع آب را جدی‌تر کرده و زنگ هشدار کمبود آب را به صدا درآورده است.

خبرگزاری مهر ؛ گروه استان‌ها- ملیحه زرین پور: کاهش بارندگی طی سال جاری و خشکسالی لب‌های تشنه زمین در سرزمین خورشید را بیش از پیش خشک کرده است، تا جایی که گفته می‌شود چنانچه کسری مخازن آب‌های زیرزمینی استان مدیریت نشود و روند خشکسالی ادامه یابد با کمبود فضای سبز و تولیدات کشاورزی در سال جاری مواجه خواهیم شد.
زنگ خطر کم آبی به بی آبی تغییر یافته و اگر درست مدیریت و مصرف نکنیم شاهد زمین‌های خشک و غیر قابل کشت بسیاری در آینده‌ای نه چندان دور خواهیم بود
به روایت بسیاری از مستندات و گفته مسئولان مربوطه 80 درصد آب مصرفی خراسان رضوی از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود، منابعی که در سال آبی جاری با توجه به کمبود شدید نزولات جوی به شدت افت داشته و این بدان معنا است که شاید در فصول گرم سال با مشکلات جدی تری در حوزه تأمین آب شرب استان به ویژه پایتخت معنوی کشور مواجه باشیم؛ تا جایی که برخی زمزمه‌ها حکایت از جیره بندی در فصول گرم سال دارد.
این مهم معنای ناخوشایندی در پی دارد که بحران آب جدی است و حتی از بحران هم عبور کرده‌ایم و زنگ خطر کم آبی به بی آبی تغییر یافته و اگر درست مدیریت و مصرف نکنیم شاهد زمین‌های خشک و غیر قابل کشت بسیاری در آینده‌ای نه چندان دور خواهیم بود.
بارش نزولات آسمانی 80 درصد کاهش یافت
خبرنگار مهر برای بررسی این مهم و پیگیری شرایط آبی استان و اما و اگرهای جیره بندی در فصول گرم به سراغ مسئولان آبی استان رفته است. محمد علایی، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در گفتگو با مهر می‌گوید: در گذشته یک میلیارد و 150 میلیون متر مکعب کسری مخازن آبی داشتیم و این در حالی است که در 40 سال گذشته هم 30 میلیارد متر مکعب از آب‌های زیرزمینی استان را از دست داده‌ایم.

پیام خراسان

وی با بیان اینکه بحران آب، حاصل سالیان متمادی عملکرد نامناسب وزارت نیرو بوده، عنوان می‌کند: میزان بارش در استان نسبت به دراز مدت کاهش خیلی زیادی داشته؛ این کاهش نسبت به میانگین دراز مدت تقریباً 50 درصد و نسبت به سال پیش بیش از 80 درصد بوده است.
هرچند با کاهش شدید منابع آبی تجدید پذیر مواجه بوده‌ایم اما قطعاً جیره بندی نداریم و از مردم درخواست درست مصرف کردن را داریم
علایی در خصوص اما و اگرهای جیره بندی آب در فصول گرم می‌گوید: هرچند با کاهش شدید منابع آبی تجدید پذیر مواجه بوده‌ایم اما قطعاً جیره بندی نداریم و از مردم درخواست درست مصرف کردن را داریم آن هم در شرایطی که بارندگی‌ها اینقدر کم است.
وی عنوان می‌کند: برابر استانداردهای جهانی وقتی کشوری بیش از 40 درصد از منابع آبی برداشت می‌کند قابل قبول است اما از 75 درصد به بالا وارد تنش آبی می‌شویم. در خراسان طی سال‌های پیش 163 درصد آب برداشتی به نسبت آب تجدید پذیر بوده است. یعنی بیش از 4 برابر برداشت کرده‌ایم.
علایی در خصوص مدیریت و راهکارهای جبران کم آبی و وضعیت آبی استان به طرح همیاران آب اشاره کرده و می‌گوید: این طرح بسیار موفق بوده و با مدیریت مشارکتی این 163 درصد برداشت از منابع آبی استان را به 115 درصد رسانده‌ایم. یعنی یک میلیارد متر مربع از میزان آب برداشتی مان کم کرده‌ایم که کار فوق العاده بزرگی است که با کمک و همیاری مردم و کشاورزان هم انجام شده است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در طرح همیاران آب می‌گوید: برقی کردن چاه‌های دیزلی، نصب کنتور در چاه‌های کشاورزی، پر کردن چاه‌های غیرمجاز، به روز رسانی کنتورهای موجود و کاهش اضافه برداشت‌ها از جمله اقدامات صورت گرفته در دو سال اخیر است.
علایی با اشاره به هدف‌گذاری برقی کردن 689 حلقه چاه دیزلی که 62 مورد آن تاکنون محقق شده است، می‌افزاید: همچنین از یک هزار و 326 کنتوری که هدف‌گذاری شده بودند تا بر روی چاه‌های کشاورزی نصب شوند نیز 261 مورد در دو سال گذشته تحقق یافتند.

پیام خراسان

این مسئول با بیان اینکه طرح‌های آبی طرح‌های دراز مدتی است، ادامه می‌دهد: یکی از مشکلات آبی در خراسان رضوی بارش‌های حدی است یعنی ما یا خیلی بارش داریم یا بارش نداریم؛ چنانچه در سال‌های 96و97 با 127 میلیمتر بارش یکی از خشک‌ترین سال‌های آبی استان را در 50 سال گذشته داشتیم و سال بعد یعنی سال 97و 98 با 305 میلیمتر بارش یکی از پر بارش ترین سال‌های آبی در 50 سال گذشته استان داشتیم.
وی تاکید می‌کند: کمک مردم برای عبور از سال‌های خشک خیلی مهم است چنانچه باید درست و به اندازه مصرف کنند و اسراف نکرده و صرفه جویی کنند تا با مشکل بحران آب در فصل گرم مواجه نباشیم.
وی می‌افزاید: منابع آبی محدود است و منطقی نیست سرانه آب شرب مصرفی در شهری مثل آمستردام یا لندن با آن منابع عظیم آب برای هر نفر 100 میلیمتر باشد ولی در شهرهای خشک ما تا 200 میلیمتر باشد یعنی ما با منابع آبی کم و بارش محدود دو برابر آنها مصرف کنیم. یعنی ما یک هفتم آنها بارندگی داریم ولی دوبرابر آنها مصرف می‌کنیم و این توجیه ندارد.
وی عنوان می‌کند: ما نمی‌گوییم خصوصاً در این اوضاع کرونا آب مصرف نکنید بلکه می‌گوئیم درست مصرف کنید و مسئولانه رفتار کنید.
مدیریت منابع مشهد را با مشکل کمبود آب مواجه نخواهد کرد
حسین اسماعیلیان، مدیر عامل آب منطقه‌ای مشهد هم به خبرنگار مهر می‌گوید: آب مشهد از منابع مختلف تأمین می‌شود، ما چهار سد داریم به اضافه چاه‌های آبی، چشمه و قنات که در صورت مدیریت این منابع با مشکل مواجه نمی‌شویم.

پیام خراسان

وی با تاکید مجدد بر کاهش بارندگی‌ها در بلند مدت ابراز می‌کند: با توجه به ذخایر پشت سدها اگر مردم درست مصرف کنند سال آینده و در فصل گرم مشکلی برای آب نخواهیم داشت.
اسماعیلیان با اشاره به ورودی مسافر به مشهد ابراز می‌کند: اگر همین 10 ماه گذشته را هم در نظر بگیریم به طور متوسط ما 9 درصد افزایش مصرف داشته‌ایم و با توجه به زائر پذیری مشهد و تأثیر آن روی مصرف آب باید مدیریت ویژه‌تری صورت بگیرد.
وی می‌افزاید: ما در بخش غیر مسکونی حدود 30 درصد کاهش داشتیم ولی در بخش مسکونی شاهد افزایش مصرف بوده‌ایم لذا در صورت ورود مسافر و افزایش مصرف در بخش گردشگری قطعاً دچار مشکل می‌شویم که باید درست مدیریت شود لذا امیدواریم با فروکش کردن کرونا وضعیت مصرف آب هم بهبود پیدا کند یعنی به روند سال‌های قبلی که شرایط کرونا نبود، بازگردد.
در بخش غیر مسکونی حدود 30 درصد کاهش داشتیم ولی در بخش مسکونی شاهد افزایش مصرف بوده‌ایم
وی می‌گوید: پیش بینی ما این است که 3500 لیتر در ثانیه نیاز آبی‌مان در شرایط پیک مصرف در مشهد باشد لذا ما تقریباً 1200 تا 1300 لیتر کمبود آب داریم که بخشی از این کمبود آب در حوزه مدیریت و بخشی در حوزه تأمین آب جبران خواهد شد.
اسماعیلیان با اشاره به راهکارهای مدیریتی و کارهای انجام شده در این بحث می‌گوید: از جمله اقدامات انجام شده حفر چاه است که پیش بینی کردیم بتوانیم حدود 60 حلقه چاه را حفاری و منابع آبی مشهد اضافه کنیم تا در این زمینه مشکلی نداشته باشیم.
خراسان رضوی با مشکل منابع آبی مواجه است، مشکلی که اگر مسئولان درست مدیریت و مردم درست مصرف نکنند قطعاً با مشکلات عدیده ای در حوزه آب مصرفی مواجه خواهیم شد.