چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان رضوی رئیس مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌ها با اشاره به اینکه خراسان کانون تمدن در زیست فرهنگ‌مدارانه است، گفت: عرفان و تصوف خراسان، رنگین‌کمانی از وجوه حیات بشری محسوب می‌شود و تاریخ اساطیری ایران نیز نشأت گرفته از این منطقه است.

قهرمان سلیمانی در سومین روز همایش بین‌المللی گفت‌وگوهای بینافرهنگی خراسان که امروز، 28 تیرماه، با موضوع ادیان، عرفان و تصوف در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، با اشاره به عرفان و تصوف خراسان، اظهار کرد: خراسان برای همه -به ویژه ملت ایران که خراسان هویت دینی آنان را رقم می‌زند- تنها به عنوان جغرافیای یک منطقه تلقی نمی‌شود. به بیانی دیگر خراسان کانونی از فرهنگ و تمدن با شیوه‌ زندگی و زیست فرهنگ‌مدار شناخته می‌شود. این منطقه در قلمرو تاریخی خود دارای فراز و نشیب‌های بسیاری بوده است، اما همواره کانون تولید علم و آگاهی و اقلیمی برای زیست انسانی بوده است.
وی با بیان اینکه سابقه خلاقیت‌های خراسان محدود به دوره‌ تاریخی خاصی نبوده است،گفت: تاریخ اساطیری ایران و ملت‌های منطقه از این اقلیم نشأت گرفته است. در حال حاضر با بخش زنده و حیات امروزی این منطقه مواجه هستیم که امروزه نیز این اقلیم به مثابه ستاره‌ای درخشان در قلمرو فرهنگ و خلاقیت به شمار می‌رود.
رئیس مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌ها بیان کرد: عرفان و تصوف خراسان همانند رنگین‌کمانی است که تمام وجوه حیات انسان مسلمان را نه تنها در منطقه جغرافیایی خراسان، بلکه در جهان اسلام تحت تأثیر قرار داده است. بخش عمده‌ای از ظرفیت‌ها و فرق تصوف جهان اسلام با نام پیران خراسان گره خورده است.
سلیمانی عنوان کرد: معنویت عرفانی خراسان دارای ویژگی اصلی است که به عنوان کانون اصلی خلاقیت هنری و ادبی بوده است. به شکلی که گنجینه ادب فارسی بدون توجه به آنچه پیران خراسان خلق کرده‌اند، کامل نخواهد بود و شعاع این اندیشه‌ها به اندازه‌ای پرکشش بوده است که توانسته در اقصی‌نقاط جهان گسترش پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: آموزه‌های مولانا در دوران زندگانی وی، قلمرو وسیعی از کشورها را تحت تأثیر قرار داده و علاقه‌مندان بسیاری را جذب کرده است. همچنین آنچه عطار و سنایی در تصوف خراسان ایجاد کرده، در مدت زمان کوتاهی گسترش فراوان یافته است.
رئیس مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌ها افزود: علاوه بر اثرگذاری خراسانی‌ها بر شعر و ادب، ارائه شیوه جدیدی از زندگی از جمله اثرگذاری‌های پیران خراسان محسوب می‌شود که بخشی از این اثرگذاری‌ها به صورت زیست جمعی این مشایخ و در مدارس آن روزگار تجلی پیدا کرد و بخش دیگری از آنها در حوزه‌های گوناگون حیات و کنش‌های اجتماعی مانند نهضت جوانمردان شکل گرفت.
سلیمانی تصریح کرد: از این رو می‌توان بیان کرد که تصوف خراسان، بنیاد نوعی باطن‌گرایی در اسلام را ایجاد کرد و وجوه گوناگون تفکر و تجلی گوناگون حیات بشری را نشان داد. امروزه نیز تصوف خراسان در بخش‌های وسیعی از جهان اسلام هویت‌بخش حیات اجتماعی مسلمانان است.
وی اضافه کرد: آنچه در نام‌گذاری فرق و تعلق خاطر علاقه‌مندان مسلمان به چشم می‌خورد، زنده بودن و هویت جمعی مسلمانان زیادی در میراث فرهنگی و تمدنی و دستاوردهای عرفان و تصوف خراسان تعریف می‌شود. مکتب آموزشی عرفان خراسان، طیف رنگارنگی از گرایش‌های مختلف مانند کنکاش‌های پیچیده بشر برای یافتن فرهنگ و معنویت تا مدرسان بزرگ نظامیه بغداد را در بر می‌گیرد.
لزوم توجه به جایگاه امام رضا(ع) نزد مسیحیت
محمدمهدی تسخیری، معاون بین‌الملل دانشگاه ادیان قم با اشاره به روش‌ها و استدلال‌های قرآنی، اظهار کرد: در روش قرآنی، برای‌ اثبات پیامبری پیامبر اسلام، استدلال‌های گوناگونی ذکر شده است که از جمله آنها می‌توان استناد به تورات را بیان کرد. پیامبر اکرم(ص) نیز از این روش بهره می‌گرفتند و زمانی که می‌خواستند جایگاه امیرمؤمنان را تبیین کنند، می‌فرمودند: «یا علی أنت منی بمنزله هارون من موسی إلا انه لا نبی بعدی» و یا این‌که جمله «الخلفاء بعدی اثنا عشر عدتهم کنقباء بنی إسرائیل» را بیان می‌کردند.
وی تصریح کرد: امام رضا(ع) نیز در گفت‌وگوی با جاثلیق، از همین روش و با ‌ارجاع به‌ تورات سخن خود را مستدل کرده است. و به لنسطاس الرومی بیان کردند «کیف حفظک للسفر الثالث من الانجیل قال ما احفظنی له ثم التفت إلی رأس الجالوت فقال أتقرأ الانجیل قال: بلی لعمری، قال فخذ علی السفرالثالث فان کان فیه ذکر محمد وأهل بیته وأمته فاشهدوا لی وان لم یکن ذکره فلا تشهدوا...»
تسخیری خاطرنشان کرد: در خصوص جایگاه آن حضرت‌ نزد مسیحیت و مسیحیان مطالب و سخنان فراوانی وجود دارد که رهبران مسیحی داخل و خارج کشور در اجلاس‌های متعددی به این جایگاه پرداخته‌اند. به عنوان مثال نعمه صلیبا، کشیش لبنانی و پژوهشگر مسائل روابط اسلام و مسیحیت در مقام گرامی‌داشت استاد سلیمان کتانی مسیحی، نویسنده ‌عاشق اهل بیت(ع) می‌گوید: در حال حاضر ما به گفتمان عقیدتی و گفت‌وگوی میان اسلام و مسیحیت نیاز داریم.
معاون بین‌الملل دانشگاه ادیان قم عنوان کرد: افرادی چون «سلیمان کتانی» با آرامش تمام و در فضایی‌ به دور از شرایط حاکم بر منطقه، تراوشات ذهنی خود را بر روی کاغذ ثبت کرده و در شرایطی بسیار سخت و در فضایی تاریک از تاریخ لبنان، چنین نوشته‌هایی را به جامعه تقدیم کرد. کتانی هراسی به دل راه نداد و از اهل بیت پیامبر اسلام نوشت و نشان داد که چگونه انسان می‌تواند در دریایی خارج از اعتقادات خود شنا کند.
تسخیری تصریح کرد: اسقف اعظم کره جنوبی، کیم هی جونگ، در آخرین اجلاس مشترک گفت‌وگو با مسلمانان را مایه برکت دانست و آن را نتیجه آموزه‌های اسلامی و تربیتی امامان بیان کرد و معتقد بود این گفتمان شرایط ایجاد صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز را میان جوامع مهیا می‌کند و وجود پربرکت ثامن‌الحجج را به عنوان منشأ این تعالی و تعامل با مؤمنان ادیان دیگر در ایران و موجب افزایش روحیه دینی بسیاری از انسان‌های امروزی برشمرد.
وی خاطرنشان کرد: زنده یاد پروفسور ویکتور الکیک، ایران‌شناس و اسلام‌شناس مسیحی نیز سروده‌ای عربی در خصوص امام رضا(ع) دارد که در ترجمه آن آمده است «درود بر تو، ای فرزند محمد، پرچم حقیقت را در سرزمین مشهد برافراشته‌ای/ و این خراسان باستان در بالاترین حد آستان حرم را می‌بوسد و هدایت می‌شود/ شما صحنی را طواف می‌کنید که خورشید پیشانی درخشان خود را وام‌دار درخشش آن صحن می‌داند/ هزاران زائر قصد مرقد شما می‌کنند، شانه به شانه هم ندای استغاثه دارند».
انتهای پیام