چاپ

پیام خراسان - ایسنا/خراسان شمالی عید سعید قربان در خراسان شمالی به خصوص در بین اقوام ترکمن این استان با آداب و رسوم خاصی برگزار می شود، رسومی که ریشه در فلسفه دینی عید قربان و طینت پاک این مردمان نیک اندیش دارد.

عید سعید قربان در میان اقوام و مذاهب مختلف خراسان شمالی با کیفیت و آداب خاصی برگزار می شود اما آنچه که در بین تمامی آنها مشترک است، قربانی کردن در صبح روز دهم ذی الحجه و شرکت در نماز عید قربان است.
البته انجام مراسم قربانی در بین مردم این استان پس از شرکت در نماز عید انجام می شود تا آنها ابتدا از خدای خود درخواست برکت و بخشش کنند و آنگاه به شکرانه این لطف بی کران، قربانی کرده و خونی بریزند.
ترکمن های اهل سنت خراسان شمالی عید قربان را با کمیت و کیفیت متفاوتی برگزار می کنند؛ در بین آنها عید قربان را یا قربان بایرامی می گویند که از هشتم تا دوازدهم ذی الحجه برگزار می شود و یا قربان لق خوانده می شود که از دهم تا دوازدهم این ماه است.
نظافت و غبارروبی منازل نخستین اقدامی است که خانواده های ترکمن خراسان شمالی پیش از فرا رسیدن عید قربان انجام می دهند و پس از آن در هشتم ذی الحجه در مراسمی که"ایس" به معنای رایحه و بو نامیده می شود؛ نان های سنتی و روغنی به نام"چاپاتی" پخته و در بین همسایه ها توزیع می کنند؛ نان هایی که با رایحه خوش خود پیام آور فرا رسیدن عید سعید قربان هستند.
"مراسم اصلی عیدقربان از روز عرفه آغاز می شود و سه روز ادامه خواهد داشت" این را یکی از مدرسین حوزه علمیه در روستای گز در بخش جرگلان در گفت و گو با ایسنا، می گوید و ادامه می دهد: اما قبل از فرارسیدن عید قربان اقداماتی دیگر نیز انجام می شود.

پیام خراسان

لباس
قبل از فرا رسیدن روز عرفه و عید قربانی، افراد نیازمندی که توانایی خرید دام ندارند شناسایی می شوند و سپس توسط خیران اهل تسنن گوسفند خریداری و به افرادی که تمکن مالی برای خرید دام ندارند داده می شود تا آن ها نیز در شادی روز عید سهیم باشند.
از سوی دیگر پوشیدن لباس نو و مرتب از دیگر اموری است که باید در روز عید قربان انجام شود اما ممکن است تعدادی از خانواده ها این توانایی را نداشته باشند که برای فرزندان خود لباس نو و مرتب تهیه کنند در نتیجه با کمک خیران لباس های نو تهیه و به نیازمندان اهدا می شود تا آن ها نیز در شادی روز عید شاد باشند.
اما روز عرفه شروع می شود و کار اصلی دختر و مادر خانواده آغاز می شود در این روز زنان خانواده شروع به پختن کیک و شیرینی های مخصوص این منطقه همچون"قتلمه"،"دیشمه" و ... و خرید شکلات های مختلف می کنند تا به وسیله آن از مهمان ها پذیرایی کنند.
طی این سه روز به جزء انجام کارهای ضروری کار دیگری انجام نمی شود و همچنین انجام کارهایی همچون روزه گرفتن نیز مکروه است و نباید روزه گرفته شود.

پیام خراسان

نماز
ساعت هفت، هفت و نیم صبح روز عید قربان است و مردان و پسران خانواده ها به سوی مکانی که نماز عید قربان برگزار می شود، می شتابند تا نماز عید قربان را به جای آورند و بعد از آن به منزل برمی گردند و قبل از ذبح دام قربانی، غسل که به "قربان شور" معروف است، را انجام می دهند، در این روز علاوه بر افراد بزرگ سال، بچه ها نیز غسل می کنند و بعد از انجام غسل، ذبح دام شروع می شود.

پیام خراسان

ذبح دام
گاهی اوقات چند خانواده با مشارکت یکدیگر یک دام(اغلب گوساله است) را خریداری کرده و آن را ذبح می کنند و گاهی اواقات نیز یک خانواده به تنهایی دام را خریداری کرده اما هنگام ذبح دام، تمامی اعضای خانواده دور دامی که باید ذبح شود جمع می شوند تا هنگام خون ریزی دام را ببینند و اهل تسنن بر این اعتقاد هستند که با مشاهده ریزش خون دام ذبح شده، گناهان آن ها نیز ریزش کرده و از سوی خداوند آمرزش می شود.
در این منطقه رسم بر این است که بعد از آنکه دام ذبح شد، یک سوم از گوشت دام قربانی شده بین نیازمندان و فقرا تقسیم شود و هدف از انجام این کار این است همه مساوی و برابر باشند و در مجموع هدف از تقسیم کردن یک سوم گوشت دام قربانی شده، اهدای گوسفند و یا پوشاک به خانواده های نیازمند قبل از آغاز عید قربان، مواسات و همدلی میان اهالی منطقه است.
بعد از اینکه دام ذبح، و پوست از لاشه دام جدا شد خانواده ها نمی توانند پوست آن را به فروش برسانند و اگر به فروش رساندند باید مبلغ آن را صدقه بدهند ولی معمولا بعد از اینکه دام ها در روستا قربانی شدند پوست ها جمع آوری و سپس تمامی پوست ها به صورت کلی فروخته می شود و وجه حاصل از آن برای انجام کارهای عام المنفعه همچون خرید ظروف و ... برای استفاده همه افراد روستا در مراسمات انجام می شود.

پیام خراسان

قورمه
ظهر فرا می رسد و همه خانواده ها باید با گوشت قربانی غذای مخصوص که به آن"قورمه" گفته می شود طبخ کنند و با آن از مهمان هایی که برای پذیرایی به منزل آن ها می آید، پذیرایی کنند.
اما یکی از مهمترین رسوماتی که طی این سه روز در بخش جرگلان انجام می شود بحث دید و بازدید است، طی این سه روز همه فامیل و طایفه یکدیگر را دعوت کرده و همه به دیدن یکدیگر می روند، بطوریکه خانواده ای نیست که طی این سه روز بدون دید و بازدید باشد.
ترکمن های اهل تسنن منطقه راز و جرگلان معمولا سعی بر این دارند تا اگر مراسم شادی همچون عروسی دارند را طی همین ماه برگزار کنند و از سوی دیگر اگر طی این ماه فرزندی نیز به دنیا آید پیشوند قربان را برای نامی که انتخاب می کنند، قرار دهند به عنوان مثال اگر فرزندانشان دختر بود نام هایی همچون قربان جمال، قربان بیکه و ... و اگر پسر بود قربان محمد، قربان دردی، قربان گلدی و ... را بگذارند.
اما متاسفانه امسال با شیوع ویروس منحوس کرونا مواجه هستیم و ممکن است برگزاری مراسماتی همچون دید و بازدید و یا تجمع در اطراف دام ذبح شده زمینه شیوع این ویروس را فراهم کند و افراد را در خطر بیندازد.
اعلام توصیه های لازم به مردم برای رعایت پروتکل های بهداشتی در روز عید قربان
آخوند صمدی امام جمعه اهل تسنن بخش جرگلان در گفت و گو با ایسنا، در ارتباط با نحوه برگزاری مراسم عید قربانی توسط مردم راز و جرگلان و نگرانی در خصوص ابتلا به ویروس کرونا، گفت: نظر ما بر این است که در عید قربان امسال، مردم بحث دید و بازدیدها را کمتر کنند و در منازل خود با بچه ها و فرزندان خود مشغول باشند.
آخوند صمدی ادامه داد: توصیه ما این است که هنگام ذبح دام نیز از تجمع خودداری شود و افراد با رعایت فاصله گذاری به مراسم ذبح دام بپردازند.
وی تاکیدکرد: علمای اهل تسنن نیز این امر را قبول دارند که مردم امسال مراسم عید قربان را کمی کم رنگ تر برگزار کنند تا به ویروس کرونا مبتلا نشوند و سلامتی آن ها به مخاطره نیفتد.
وی گفت: از مردم درخواست می شود طی عید قربان، تمامی نکات و پروتکل های بهداشتی را رعایت کرده و از ماسک حتما استفاده کنند.
برگزاری مراسمات روز عرفه و اعیاد قربان در فضای باز در خراسان شمالی
طاهر رستمی رییس کمیته نظارت و ارزیابی ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا در خراسان شمالی در جلسه هماهنگی برگزاری مراسمات اعیاد قربان و غدیر و روز عرفه از برگزاری مراسمات روز عرفه و اعیاد قربان و غدیر در فضای باز و با رعایت پروتکل های بهداشتی در استان خبر داد.
وی گفت: بر اساس دستورالعمل های ابلاغی ستاد ملی، قرارگاه عملیاتی و مصوبات ستاد استانی برگزاری مراسمات صرفا در فضای باز و با رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی خواهد بود.
وی افزود: با توجه به دستور استاندار مبنی بر پیش بینی نقاط متعدد عرضه دام به جهت جلوگیری از تجمع افراد، شهرداری ها و دامپزشکی اطلاع رسانی لازم در خصوص محل های عرضه دام را انجام دهند.
رستمی با اشاره به روند افزایشی ابتلا به کرونا در روزهای اخیر در کشور، گفت: باید با تمام توان و با هم افزایی تلاش کنیم تا از روند صعودی مبتلایان در استان پیشگیری شود.
به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی استانداری خراسان شمالی، وی از دانشگاه علوم پزشکی و اداره کل دامپزشکی خواست تا با تشکیل اکیپ های ناظر بهداشتی نظارت مستمر بر نحوه عرضه دام، ذبح بهداشتی و رعایت پروتکل های بهداشتی را در روز عید قربان داشته باشند.
انتهای پیام